Salarys

Biertan: Viedaju. Ja naziraŭ taki prystup. Razumieju pytannie. Nie, tut było inšaje. Pad čas epilepsii — sutarhi i kanvulsii, a tut — absalutna płaŭnyja i biespierapynnyja ruchi, z pieralivami, kali tak možna skazać. I tvar, z tvaram było toje samaje. Nie byvaje tak, kab adna pałova tvaru była viasiołaja, a druhaja samotnaja, adna častka vyjaŭlała pahrozu abo spałoch, a druhaja ŭračystasć abo što-niebudź padobnaje, a tut było mienavita tak. Akramia taho, i ruchi, i mimika zmianialisia niezvyčajna chutka. Ja byŭ tam nie vielmi doŭha, siekund dziesiać. Nie viedaju navat, ci dziesiać.

Kamisija: I ty zajaŭlaješ, što ŭsio razhledzieŭ za niekalki siekund? Darečy, jak ty vyznačyŭ, kolki minuła času? Ty hladzieŭ na hadzinnik?

Biertan: Nie. Na hadzinnik ja nie hladzieŭ. Ale ja lotaju ŭžo šasnaccać hadoŭ. U majoj prafiesii hałoŭnaje — umieć adčuvać čas z dakładnasciu da siekundy, ja maju na ŭvazie chutkasć reakcyi. Heta patrebna pad čas pasadki. Piłot, jaki nie moža, niezaležna ad abstavin, zaryjentavacca, kolki minuła siekund — piać abo dziesiać, nikoli nie stanie majstram svajoj spravy. Heta datyčyć i naziranniaŭ. Čałaviek z hadami pryvykaje ŭsio łavić na chadu.

Kamisija: Heta ŭsio, što ty bačyŭ?

Biertan: Nie. Ale astatniaha ja dakładna nie pomniu. Vidać, usio tak padziejničała na mianie, što moj mozh prosta vyklučyŭsia. Tuman pačaŭ nasoŭvacca, i mnie daviałosia nabirać vyšyniu. Jak i kali ja nabraŭ jaje, nie pamiataju. Upieršyniu ŭ žycci ja ledź nie kapatavaŭ. Maje ruki kałacilisia, ja nie moh jak sled trymać ryčah kiravannia. Zdajecca, ja niešta kryčaŭ i vyklikaŭ Bazu, choć i viedaŭ, što suviazi niama.

Kamisija: Ci sprabavaŭ ty viarnucca?

Biertan: Nie. Kali narešcie vybraŭsia z tumanu, ja padumaŭ, što Fiechnier, mahčyma, u niejkaj lejcy. Biazhłuzdzica? Viadoma. Ale ja tak dumaŭ. Kali tut hetkaje tvorycca, ličyŭ ja, to, mažliva, mnie ŭdasca znajsci i Fiechniera. Tamu ja vyrašyŭ, što dasleduju stolki dzirak u tumanie, kolki zdoleju. Ale trecim razam ja ŭbačyŭ takoje, što, kali nabraŭ vyšyniu, zrazumieŭ: bolej ja nie vytrymaju. Nie vytrymaju! Pavinien skazać, zrešty, vam heta viadoma. Mnie stała błaha, mianie vanitavała. Dahetul ja nikoli nie adčuvaŭ ničoha padobnaha. Mianie nikoli tak nie nudziła.

Kamisija: Heta byŭ simptom atručennia, Biertan.

Biertan: Mahčyma. Ale toje, što ja ŭbačyŭ trecim razam, ja nie vydumaŭ. Heta nie było simptomam atručennia.

Kamisija: Na jakoj padstavie ty heta scviardžaješ?

Biertan: Heta była nie halucynacyja. Bo halucynacyju stvaraje moj ułasny mozh, praŭda?

Kamisija: Praŭda.

Biertan: Voś imienna. A takoje jon nie moh stvaryć. Ja nikoli ŭ heta nie pavieru. Moj mozh na takoje nie zdatny.

Kamisija: Pastarajsia raskazać, što heta było.

Biertan: Spačatku ja pavinien daviedacca, jak adniasiecca kamisija da taho, što ja ŭžo skazaŭ.

Kamisija: CHiba heta maje značennie?

Biertan: Dla mianie maje. Pryncypovaje. Jak ja ŭžo kazaŭ, ja bačyŭ niešta takoje, čaho nikoli nie zabudusia. Kali kamisija pryznaje ŭsio, što ja paviedamiŭ, praŭdzivym choć na adzin adsotak i vyrašyć, što treba raspačać adpaviednaje vyvučennie Akijana mienavita ŭ hetym nakirunku, to ja raskažu ŭsio. Ale kali kamisija maje namier paličyć maje zviestki tryznienniem, ja nie skažu bolš ničoha.

Kamisija: Čamu?

Biertan: Tamu što maje halucynacyi, niachaj navat sama strašnyja, heta maja pryvatnaja sprava. Zatoje vopyt majho znachodžannia na Salarys — nie.

Kamisija: Ci pavinna heta aznačać, što pakul kampietentnyja orhany ekspiedycyi nie prymuć rašennia, ty admaŭlaješsia adkazvać? Ty, viadoma, razumieješ, što kamisija nie ŭpaŭnavažana prymać rašenni?

Biertan: Tak, razumieju”.

Na hetym kančaŭsia pieršy pratakol. Byŭ jašče frahmient druhoha, składzienaha praz adzinaccać dzion.

„Staršynia: Bieručy pad uvahu ŭsio skazanaje vyšej, kamisija ŭ składzie troch lekaraŭ, troch bijołahaŭ, adnaho fizika, adnaho inžyniera-miechanika i namiesnika načalnika ekspiedycyi pryjšła da vysnovy, što padziei, pra jakija paviedamiŭ Biertan, ujaŭlajuć saboj prajavy halucynaternaha sindromu, jaki razviŭsia pad upłyvam atručennia atmasfieraj płaniety, z simptomami zaciamniennia sviadomasci, jakim spadarožničała ŭzbudžennie asacyjatyŭnych zon kary hałaŭnoha mozhu, i što ŭ sapraŭdnasci nie było ničoha abo amal ničoha, što adpaviadała b hetym padziejam.

Biertan: Vybačajcie, što aznačaje „ničoha abo amal ničoha”? Jak heta zrazumieć?

Staršynia: Ja jašče nie ŭsio skazaŭ. U pratakole zapisana votum sieraratum asabistaje mierkavannie fizika, doktara Arčybalda Miesiendžara, jaki zajaviŭ, što raskazanaje Biertanam mahło, jak jon ličyć, adbyvacca realna i zasłuhoŭvaje ŭvažlivaha dasledavannia. A ciapier — usio.

Biertan: Ja nastojvaju na svaim pytanni.