Шежірем сыр шертсе

азатара сііп кеткен ендігі бір лкен топ–атаан руы. Ол XIV асырда Едіге батырмен бгінгі аза жеріне келіп, алып ойан ноайларды бір сыныы деген дерек бар. Олар алдымен лытау, кейін Ташкент маын мекендеген крінеді. лы жздерді арасында жргенде алып ойан бір жрты солара з атымен сііп кеткен бгінгі Шанышылы руы екен. йткені атаандар іштей Жайма, Шанышылы, Блеген, Сарыатаан деп блінетіндігі белгілі.

Келесі бір топа – Дрмен-Барлас руын жатызуа болады. Оларды біраз зерттеушілер ататы Темірлан крегенні барлас руы мен найманны бааналы атасынан ралан ру деп жр. Амешіт (ызылорда) маын мекендейтін крінеді. Ал Ташкент тірегін оныстаушылары збектерді рамында еніп кеткен. Блармен атар аты ауыза сирек алынып жрген топты бірі – Баршылы руы. Олар VIII асырда Орта Азия жеріне орасанды Шайбан шапен еріп келген парсылар крінеді. Олар Сырдария, Ташкент, Жиза маына оныстанан крінеді.

Солар секілді лаа тасы естілер руларды бірі– Маытай руы. Блар ноайлыны маыт руы мен Саыл бастаан ытай жрты сыныынан XIV асырда топтасан ру екен. Шамалы жрты оыраттара да сііп кеткен крінеді. Оан аты сас таы бір рулы ел – ол моолтайлар. ндістанда билік еткен барлас руынан шыан йгілі трік Бабырды Моолстан аанаты лааннан кейін оны аза жеріне оныс аударан шамалы жртын жергілікті халы кейін келе моолтайлар атап кетіпті.

Осындай жртты санатына жататындарды бірі–Клеген руы. олнері, егіншілік, мал шаруашлыымен атар айналысатын олар ертеректе Сыана ірін жайлапты. азір Тркістан, Шымкент, Жааоран, Арыс маын оныстанан крінеді. Олар сонымен атар кршілес збек, араалпа халытарыны рамында да кездеседі екен.

Ендігі бір ірі, ел арасына ке тараан, аты лата жрген рулы жрта Суна тайпасын жатызуа болады. Олар наймандардан рбитін, жоарыда атап кеткен Дрмн-Барлас руыны бір тармаы крінеді. XV асырды бас кезінде оларды білазы имам бастаан бір блігі Сыана аласына келіп, табан тірейді. Онда ол з аражатына мешіт-медреселер салызып, ел арасына ислам дінін насихаттап, емшілікпен де айналысыпты. Жергілікті сарт (соды) халы оны з тілдерінде Суна (арапайым жан) улие деп атап кетеді де, оан еріп келген жртты да кейін оны осы лаап атымен байланыстырып сунатар дейді.

Біра бір айта кететін жайт біз Сайдаожа Жсіплыны осы ебегінде (Жзге кірмейтін аза рулары."Ана тілі" газеті. 15.04 2005 ж. 5 б.) Орта жзді рамында бар ыпша, оырат, тараты руларынан кезінде ошауланып, блініп алан оларды осы аттас сынытарын жздерге осылмайтын рулар деп ерекшелеп атауына рине осыла алмаймыз. исыны жо сияты. аза еліні ай ткпірінде жрсе де, ай жерін мекендесе де оларды о баста здері бастау алатын басты рулардан блектеп, жздерге кірмейтін топтара жатызатындай не бар десеізші. Олар брібір сол баяы бір ыпша, бір оырат, бір тараты емес пе деп бл турасындаы гімемізді тамамдаымыз келеді.

ЖЕГЕ, КЕЛІНДЕР МЕН КЙЕУ БАЛАЛАР ХАЫНДА

Бл аталан ос жз бен жзге кірмейтін рулар тобы ішінде, жоарыда атап кеткендей, да-жекжаттарымыз, наашыларымыз, шешелеріміз бен лкенді-кішілі жеешелеріміз, келіндеріміз бен кйеу балаларымыз, араласып жрген етене жаын жора-жолдастарымыз кп боласын артыты етпес деп жазып отырмыз. Мселен, улетімізді 5 келіні: Фатима, Еренкл, Клия жеешелеріміз бен бізді йдегі Суле мен Жарынбек бауырымызды шаыраындаы Айгл келіндерііз сиымны аойлы, араойлыларынан. Шешеміз Мейрамкл мен Алтынбек бауырымызды йіндегі Зара жеешеміз бен Алмас, Мрат бауырларымызды отбасындаы Глнр, Агл келіндер жаабайды ыздары. Жаыл, Клсара жеешелеріміз шапыраштыдан, Айтмахан аамызды жары Райгл жегеміз дулатты шуылдаынан. Асан бауырымызды йіндегі Роза жеешеміз бен Елмира арындасымызды кйеуі зімхан кне алы руынан. Ал Баис пен Ермек бауырларымызды келіншектері Глнр (Шамшахан), Аида ойыты ызылртынан, теміс пен алдыбек бауырларымызды келіншектері Сая мен Нрпия таратыдан. Жоламан інімізді йіндегі Шынар келін жаныстан, кйеу баласы Нржан лы жзді шанышылы руынан, ал жаа тскен келіндері Асылай бектемістен. Ал Арслан інімізді келіншегі Шолпан мен Асылбек інімізді алашы йелі Суле арыннан, кейінгі алан Жанаты найманнан. Болат пен Руслан бауырларымызды келіншектері Амарал мен Меруерт ысты мен жалайырдан. Сапарбек аамызды кенже лы Нржанны келіншегі Анар орта жздегі уаты сіргелі аталыынан.