Sisterdark / Сястра-Цемра(СИ)

-- Не. Вако ды мядзведзя тут няма, а людз мяне сам баяцца. Чарнакнжнк з поскуддзю сваёй таксама сюды не сунуцца, х стражнк не прапусцць.

-- Чарнакнжнк? - перапытала я.

-- Ты сядай, Тая, -- яна паказала мне на свабоднае крэсла каля стала. - Зараз гарбаты запару, з лясных зёлак, усё лета збрала. Спяшацца не трэба, гутарка будзе догая.

Я апусцлася на дралянае крэсла, правяла далонню па гладка адпалраванай паверхн стала.

-- Прыгожая вас мэбля, -- сказала я.

Альжбета смхнулася.

-- Падабаецца? Бацька мой зладз. Майстар бы на се рук, кал не напвася. Зусм малады памёр. Нават да мах гадо не дажы.

-- А што з м здарылася?

-- Заслся павец, на ласным рэмен. Я яго там знайшла, кал павець па дровы хадзла.

-- Гэта...вельм страшна, -- прагаварыла я.

Яна махнула рукой.

-- Ды нчога. Справа мнулая.

Я не знайшлася, што адказаць. На нейк час запанавала цшыня. Я сядзела мочк назрала, як Альжбета збрае на стол. Перада мной з'явся збанок грэчкавага мёду, цёмнага, як дзёгаць, белы хатн сыр з кменам, талерка вяленых груш 'магазнны' стны хлеб -- мой любмы. Нарэшце яна зняла з плты смешны пузаты чайнк барвовага колеру паставла на стол два глняныя кубк.

-- Людз нездарма мяне баяцца, Тая, -- сказала Альжбета, напаняючы кубк гарбатай - у пако адразу ж запахла лугавым кветкам, чаборам ядлоцам, як на паляне спякотны дзень. -- На см нашым родзе такя праклёны, што баран Божа. Адна тольк мац мая памерла сваёй смерцю, а астатня... Бацька вунь заслся, адзн брат прапа - проста сышо аднойчы з дому больш не вярнуся, друг сё жыццё прасядзе у спецынтэрнаце пад замком, нават да паналецця не дажы, парэза сабе вены, кал яму было сямнаццаць. Не дзва, што людз нас, Ляпцо, цураюцца, баяцца, як бы наш праклён да х не прычапся. Але сё рона да мяне ходзяць. Ходзяць ды просяць: цётка Альжбета, дапамажы!

-- А аб чым просяць? -- пацкавлася я.

-- Ну, просьбы ва сх аднолькавыя, -- сказала яна, пасмхаючыся, -- Здарое паправць, дзячыну прывабць, вярнуць збеглага мужыка. Апошнм часам, прада, усё часцей просяць на начальства трасцу нагнаць, бо начальства тое знахаблася дашчэнту, крыдзць добрых людзей, а рады даць няможна, таму што пратэставаць забаронена, а за скарг нстанцы цяпер, кажуць, штрафуюць. Вось добрым людзям нчога не застаецца, як да ведзьмы сц.

-- Файна! -- сказала я з захапленнем. - Шкада, што я так не мею...

-- Тая, а што ты не яс нчога? - спытала яна. - Мёд вось бяры, грушк. Ты мяне гасцях, частуйся.

-- Ага. Дзякуй!

Я зяла лусту стнага хлеба, густа намазала яе мёдам паклала зверху кавалак клнковага сыру. Атрымалася неймаверна смачна. Пэна, самае смачнае, што я ела свам жыцц. Альжбета таксама зяла са стала кубак, павольна паднесла яго да вусна, зрабла глыток.

-- Вядзьмарству можна навучыцца, было б жаданне, -- сказала яна. - Але гэта не зробць цябе семагутным. Ёсць рэчы, перад якм мы бяссльныя. Бачыш, н бацьку, н братам свам я не змагла дапамагчы. той самотнай, скатаванай душы, якая кдалася цемры крычала аб паратунку, я таксама не дапамагла. Не здолела. А цяпер ужо запозна.

-- Вы пра Лёню, так? - спытала я цха.

Яна кнула.

-- Ён бы тады зусм дзцём. Гадо дванаццаць, не болей. на м ужо была пячатка вар'яцтва. Ведаю, пра што кажу, я на свам вяку пабачыла шаленца, у мяне брат у лячэбнцы скана... Мац прывяла яго да мяне. Пан Альжбета, кажа, зрабце што-небудзь, бо бацька надта ж злуе, б'е яго смяротным боем, каб прымусць загаварыць, а ён усё парццца, мачыць. А я ледзь зрнула на яго, адразу ж зразумела, што 'партасць' тут н пры чым. Ты чула выраз 'знямець ад страху'? Менавта тое я бачыла. Прада мной бы чалавек, як перажы смяротны жах.

-- Я чула...людз казал... бацька яго тады ледзь не прыкончы. яго пасля гэтага дах пача ехаць. Ну, накшталт таго, -- прагаварыла я.

-- Ат, там уся сямейка была ненармальная. Ведаю, пра што кажу, -- сказала яна з горкай усмешкай. - Некальк разо яны да мяне прыязджал, употайк ад бацьк. Той пра сялякх ведзьма ды варажбтак нават ведаць не жада, яны для яго се был 'цыганкам', а цыганак ён не люб... Зрабла я, што магла. Лёня загавары. Спачатку ён гутары тольк са мной, сам-насам. Тое, што я пачула, мяне жахнула. Але тады я гледзела тольк вар'яцтва. Нчога, апроч вар'яцтва. Мая вна. Была я тады нбы глухая сляпая, не сцямла.

-- А што ён гавары? - спытала я.

Вядзьмарка абаперлася далонню аб шчаку невдушчым позркам утароплася акно. Выгляд яе бы засмучаны.

-- Я яго спытала: 'Чаму ты мача так дога, дзця?' Ён сказа: 'Спалохася'. Я спытала: ' што цябе так напужала?' Ён кажа: 'Бацька трыма мяне тварам у вадзе, дога, але я не з-за гэтага. Я дыханне затрыма было зусм не страшна'. Я пытаюся: 'А што тады?' А ён: 'Там вр бы у вадзе'. 'Як вр?', я спытала. А ён кажа: 'Чорны. Лёха там бы, у тым вры'. 'Твой брат? Але ён памёр,' сказала я. Ён кажа: 'Ён бы жывы. Жывы мёртвы адначасова. Глядзе проста на мяне з таго вра. я спалохася...'

-- Пан Альжбета, я бачыла гэты вр. У Овельцы, пад мостам, -- перапынла я яе. - А што, ён сапрады там, унзе? Ну, Лёха нябожчык?

Ведзьма пахтала галавой.