Sisterdark / Сястра-Цемра(СИ)

-- Аляксей бы добрым чалавекам, цяжкх грахо на м няма. Пасля смерц душа яго супаколася не трывожыць жывых. А там, унзе, ншы.

ншы. Чула я жо пра гэтага ншага. Лёне нябачны сябар, бадай ён спрогся.

-- Так, Таса, тады я не скемла, у чым тут рэч, -- працягвала яна. -- Кажу табе, у той час я бачыла тольк вар'яцтва. сё, што Лёня гавары потым, было для мяне тольк пацверджаннем той здагадк. Я спытала яго, ц ёсць яшчэ штосьц, што яго палохае. Ён сказа: 'Так, вочы'. Я спытала: 'Якя вочы?' А ён: 'Там, у падвале. Мяне бацька туды цягне, кал злуе. Зачыняе дзверы, лямпачку выключае сыходзць. Але там было не страшна. Можна проста заплюшчыць вочы яляць, што спш. А потым гэтыя вочы з'явлся, на сцяне. Як дзве кропк. Зялёным свецяцца глядзяць. Ад х не схаваешся. А кал заплюшчыць вочы, то робцца яшчэ горш. Яны тады з'яляюцца проста перад табой глядзяць быццам знутры. Тады робцца страшна, а крычаць нельга, бо кал крычыш, то бацька будзе бць'. Пра шэпты мне таксама сказа. Шэпты галаве, якя ён чуе весь час. Вось тады мне зраблася жудасна. То бы не страх перад тагасветным, не. Нчога тагасветнага я не гледзела. Перада мной было няшчаснае, зацкаванае дзця, якое церпць здзек праз гэта губляе розум. Я падумала тады - няжо нхто нчога не бачыць? Суседз, настанк школе. Альбо бачаць, але мачаць? Я жо потым даведалася, што Лёне бацька сябруе з гэтым Жыхарэскм, начальнкам Овельскага РАУС. Сувяз, так бы мовць. Тут сапрады рады не дас.

-- Цёму Жыхарэскага я ведаю. Прыдурак найрэдк, -- прагаварыла я.

-- То ж бо. Яблычак ад яблыньк, -- сказала яна, кваючы. - А з Лёневай мац я сётк паспрабавала пагаварыць, аднак яе гэта тольк раз'юшыла. Яна адразу мяне зненавдзела. ' вы, вы туды ж! - сказала яна. - Я прасла вас дапамагчы майму сыну, а вы запсал яго шаленцы. Наг маёй тут болей не будзе!' Схапла яна Лёню за руку пайшла. Больш я яе не бачыла.

Яна замачала. Я сядзела круцла руках сакавтую вяленую грушу. Выгляд яна мела апетытны, але есц мне зусм расхацелася, я паклала яе зваротна на талерку.

-- А Лёня потым сам да мяне прыйшо, -- прамовла Альжбета. -- Я тады па справах у суседнюю вёску хадзла, вяртаюся вечары, а ён на ганку пад дзвярыма сядзць. З дому сышо, да Кунцак дабрася пешшу, так цягнуся здож шашы. Сказа мне: 'Цётка Альжбета, можна я цябе пабуду крышачку? Тут добра, а дома дыхаць няма чым'. Ну што тут зробш? Застася ён у мяне да ранцы. Я тады ноч не спала, на верандзе сядзела плакала. Нкол са мной такога не было. Бацьку, брата хавала, то так не плакала. А ранцой бацька Лёне прыеха, сына забраць. Вельм ветлва сябе паводз, не лаяся, не крыча. Проста папярэдз мяне, каб я да сям' ягонай не здумала лезц, каб у справы яго не мешвалася, бо будзе горш. Млцыяй мне прыграз, пракуратурай -- у яго там, бач ты, 'знаёмыя', яны мяне вязнцы згнояць, варта яму тольк слова мовць. што я магла зрабць? Сказала яму тольк: 'Аляксандр, вы сам не ведаеце, што дзееце. Сёння ён мачыць, а затра возьмецца за нож, вось пабачыце. Вы ствараеце пачвару'.

-- А ён што? - спытала я.

-- Ён-то? Зрну на мяне з пагардай сказа спакойна, вельм спакойна: 'Шаноная, вы нчога не разумееце. Я бы у 'гарачых кропках'. Баку, Сумгат. Пасюль я бачы дзяцей. Дзяцей з вачам вар'ята. Яны кдался з заточкам на бэтээры, а м стралял спну, яны ляжал мёртвыя лужынах крыв. Шаноная, вы бы кранулся з розуму, кал б пабачыл хаця б палову з таго, што бачы я. Але то была вайна. Мае ж дзец гнуць у мрны час, я з гэтым не згодзен'. ' дзеля гэтага вы забваеце цяпер свайго сына?', спытала я. Ён тольк галавой пахта прамов: 'Не, вы не разумееце'. Пасля гэтага ён ветлва са мной развтася сышо, Лёню з сабой забра. Я нчога не магла зрабць. Проста стаяла на ганку глядзела, як яны садзяцца машыну. Сн Масквч. Праз некальк месяца Аляксандр загну, разбся на мосце. Пасля гэтага з Лёнем мы больш не бачылся. А нядана мац яго зно да мяне звярнулася. Ды запозна жо. Спрадзлся мае словы. мая вна гэтым ёсць. Я адступлася тады, махнула на сё рукой. Дзця гэта гаротнае кнула на вырак лёсу. А я ж ведала, з 'ксёнжк' ведала, што памерлае можа васобцца зно. не вар'яцтва тут, але апантанасць самая сапрадная...

-- Гэта стота, -- прагаварыла я. - дзядя Саша...ну, у сэнсе, Аляксандар...не выпадкова загну. Яго забла стота.

Вядзьмарка важлва зрнула на мяне, усмхнулася.

-- Што, Строгава начыталася? Спадар Намыснк пастарася, дай Бог яму здароя. А я ж усё зрабла, каб тыя справаздачы не патрапл людзям рук. Усё рона дакапася. Дарма ён у гэта лазць, ой дарма... Сапрады, пан Кунцэвч называ гэта 'стотай'. Але тое, з чым мы маем справу цяпер, паскудней шматкроць.

-- Паскудней? - перапытала я. -- Але што можа быць горш за стоту?

Альжбета зяла са стала чайную лыжачку, пакруцла яе пальцах, паклала пазверх кубка. Здавалася, ёй не вельм хочацца гаварыць на гэтую тэму.