Кал я варыла каву на плце, у мяне заплка мабльны. Адбся Цмка нумар, але на званок я не адказала, а потым наогул адключыла тэлефон. Не цяпер, Цмка, не цяпер. Ператэлефаную, кал жо буду Смаленску. Сёння мяне праграма-максмум - дабрацца да Смаленска, а там пабачым. Паснедашы, я склала посуд у ракавну, праверышы вокны фаерк, выйшла з кватэры дбайна зачынла дзверы на абодва замк.
Без прыгод я перасекла пустынны двор, мнула гаражы, пустку апынулася на цэнтральнай вулцы. Ускочышы гарадск атобус, як курсава памж лесапльняй драбльным заводам, я праехала пару прыпынка, увесь час пльнуючы кантралёра (якх, зрэшты, у Овельску нкол не бачыл) выйшла на скране каля пасёлка з 'элтным' катэджам. Дзесьц тут жы спадар Хлябцо, мэр Овельска. Мнушы катэджы пляскаты пустыр з недабудаваным тэнстным кортам, я апынулася на трасе. З аднаго боку шашы сцяной уздымася лес, з другога боку ляжала заснежанае поле, а за полем на даляглядзе вднелся абрысы закнутых кар'ера, падобныя на спадзстыя горы. Я спынлася на збочыне побач з атобусным прыпынкам у выглядзе прамды, складзенай з пасталеных стама бетонных плт. Плты был размаляваны пседавзантыйскм раслнным арнаментам колера вохры, цынобры ляпс-лазурку, а над уваходам у 'прамду' всела шыльда з надпсам 'ШЧАГОЛ'. Так звася катэджны пасёлак, як тольк нядана ключыл склад горада. На лавачцы нутры 'прамды' сядзел два п'янаватыя дзядзьк (з гасцей, пэна, ехал, альбо з хатура) гучна сварылся. На мяне яны не звяртал ваг.
-- Манкурт ты сраны, Сярожа! Беларусафоб! - крыча дзядзька змовым палто, клятчастым шалку картузе з брылём. -- Каранё свах выракаешся, лцвнскх!
-- Ад манкурта чую! - парырава друг, апрануты пухавк з расшпленым канерам, з-пад якога выглядва шэры пнжак барвовы гальштук. -- Якя, у дупу, лцвны?! Я да паляка дачынення не маю. А беларуса прыдумал бальшавк сямнаццатым годзе. гэтаму, Пашка, маецца дакументальнае падз... падз...цверджанне.
Язык у 'Сярожы' трох заплятася, зрэшты, як 'Пашк'.
-- Абрыд ты жо, Сярожа, з палякам свам. Усё цябе паляк ды паляк, як шыла сраке. У дзяцнстве яны цябе чмырыл, ц што? А беларуса згадвала яшчэ Кацярына Вялкая, задога да бальшавко.
-- Ты мне, Пашка, свае фэйк нтэрнэтаскя не падсовай! Кацярына такога не гаварыла. Тут Русь была спрадвеку!
-- Аднак увесь народ на мове размаля. Беларускай.
-- Яны размалял на рускай. На рускай, сука! - крыча 'Сярожа', стукаючы кулаком сабе па калене. -- А беларуская ёсць штучны дыялект, як прыдумал бальшавцкя псак з польскм ярэйскм прозвшчам. таму народ не жадае на ёй размаляць. Ну, за выключэннем кучк зманкуртызаваных маргнала, якя робяць гэта за грошы. Кур-р-рвы!
-- Ты, Сярожа, сам зманкуртызаваны па самыя гланды! Ты вазьм пачытай 'Бблю' Скарыны, Тураскае Евангелле. На якой мове яны напсаны, га?
-- Лухту вярзеш, Пашка! Я кал камандзроцы Мнску бы, дык адмыслова Нацянальную бблятэку хадз, Скарынаскую Бблю там чыта, Евангелле тое, арыгнале. Някай, бляха, мовай там не пахне. Яны на рускай напсаны, факцчаск на сучаснай.
-- А 'Мужыцкая прада'? "Наша нва"?
-- Спрабава чытаць, не пайшло. Я па-польску плоха разумею.
-- Якая, на хрэн, польская?! Ты дзе там польскую гледзе? Не, у цябе напраду шуруп у мазгах з гэтым палякам. Вунь, зрн, зрн. Бачыш, трэшчынка на сцяне? Яна табе часам паляка не нагадвае?..
Тут каля прыпынку прытармазла маршрутка, дзядзьк падхаплся не перастаючы сварыцца, знкл салоне. Маршрутка ад'ехала, я зрадавалася, што засталася на прыпынку адна. Мне хацелася цячы з Овельска без лшнх сведак.
З папуткам мне не шанцавала. Мнула жо з чвэрць гадзны, а мне няк не давалася злавць ато. Мма мяне праехал некальк грузавых фур безлч легкавушак, нводная не спынлася. Напэна, кроцы не хацел са мной звязвацца. Стаць ля збочыны нейкая малалетка з дзкм колерам валасо, нябось з бацькам пасварылася вырашыла збегчы з дому. Магчыма, яна яшчэ наркаманка. Альбо малалетняя злачынка. Ды ну яе, яшчэ з млцыяй будуць праблемы!.. Я жо думала махнуць рукой паехаць на маршрутцы, кал ля збочыны прытармаз белы 'мерс' з танраваным вокнам. Акно з боку кроцы бясшумна з'ехала нз, я бачыла за стырном маладога чалавека, апранутага чорны пнжак чорную ж кашулю. Уражанне ён раб нейкае непрыемнае, хаця я не магла дамецца, што канкрэтна мне не падабаецца. Ён бы давол падцягнуты, з акуратнай стрыжкай гладкм, выпешчаным аблччам з бездакорна правльным рысам. Мажлва, гэта мяне збянтэжыла. Кал я зрнула на ягоны твар, у мяне чамусьц мльганула думка пра васковую маску. Нейкае яно занадта правльнае, лакраванае, як на агтплакаце БРСМу. Зрэшты, на маньяка ён бы не падобны, позрк ягоных блактных вачэй пад шкельцам акуляра без аправы бы давол добразычлвы.
-- Дабрыдзень, сястрычка. Далёка едзем? -- сказа ён, усмхаючыся.
-- Дабрыдзень. Да Смаленска не падкнеце?
Ён пахта галавой.
-- Не, да Смаленска, нажаль, не атрымаецца. Да Растова магу. Падыдзе?
Я пачала лхаманкава прыгадваць, дзе знаходзцца той Расто, ц далёка гэта ад Смаленска. Так, з геаграфяй у мяне засёды бы поны швах.
-- А да Гомеля? Хаця б да прэвча мяне давязеце? - спытала я.