Сочинения. Том 5

4. Αὗται µὲν οὖν αἱ ῥήσεις τοῦ λαµπροτάτου σοφιστοῦ Ζήνωνι καὶ ᾿Αριστοτέλει καὶ Πλάτωνι τοὺς Μεθοδικοὺς ἰατροὺς ἕπεσθαι φάσκοντος. ἡµεῖς δ’ αὖθις ἀναµνήσοµεν αὐτὸν ὡς ἕκαστος τούτων τῶν φιλοσόφων ἅµα πολλοῖς τοῖς µετ’ αὐτὸν εὐκρασίαν µὲν ἡγεῖται τὴν ὑγείαν εἶναι θερµοῦ καὶ ψυχροῦ καὶ ξηροῦ καὶ ὑγροῦ, νοσήµατα δὲ γίνεσθαι τὰ γοῦν κατὰ δίαιταν ὑπερβάλλοντος ἑκάστου τῶν εἰρηµένων ἢ ἐλλείποντος, εἶναι δὲ καὶ χυµοὺς ἐν τῷ σώµατι, τοὺς µὲν ὑγροὺς καὶ ξηροὺς κατὰ δύναµιν, ἐνίους δὲ θερµοὺς ἢ ψυχροὺς ἀναλογίζοντας νοσήµασιν. οὕτως Πλάτων ἅµα τοῖς ἀπ’ αὐτοῦ πᾶσιν, οὕτως ᾿Αριστοτέλης ἅµα τοῖς ἐκ τοῦ Περιπάτου, οὕτως Ζήνων καὶ Χρύσιππος ἅµα τοῖς ἄλλοις Στωϊκοῖς ἐγίγνωσκον. ᾿Ιουλιανὸς δ’ οὔδ’ ἀνέγνω τι βιβλίον ὧν εἶπον ἀνδρῶν οὐδ’ ὅλως ἀκολούθου καὶ µαχοµένου σύνεσιν ἔχει, πάντως γὰρ ἂν ᾔσθετο τῇ µὲν ἀναιρούσῃ τὸ κενὸν αἱρέσει ταῦθ’ ἑπόµενα, τῇ δ’ ὑπάρχειν εἰπούσῃ συµµετρίαν µέν τινα πόρων εἶναι τὴν ὑγείαν, ἐν στεγνώσει δὲ καὶ ῥύσει τῶν δι’ αὐτῶν φεροµένων συνίστασθαι τὰ κατὰ δίαιταν νοσήµατα. Πότερον οὖν ᾿Αριστοτέλους καὶ Χρυσίππου καὶ τῶν ἄλλων ἁπάντων Περιπατητικῶν τε καὶ Στωϊκῶν ἑξῆς παραγράψω τὰς ῥήσεις, ἐν αἷς φλέγµα καὶ χολὴν αἰτιῶνται καὶ τὰ πρῶτα νοσηµάτων τέτταρα ὑπάρχειν φασίν, ὥσπερ καὶ τὰ στοιχεῖα τὸ θερµὸν καὶ τὸ ψυχρὸν καὶ τὸ ξηρὸν καὶ τὸ ὑγρόν, ἢ τοῦτο µὲν ὡς ἂν οὐχ ἓν ἢ δύο βιβλία πληρῶσαι δυνάµενον, ἀλλὰ καὶ τρία καὶ τέτταρα καὶ πλείω παραλιπεῖν ἄµεινον, ἀρκεσθῆναι δὲ µόνοις τοῖς ὑπὸ Πλάτωνος εἰρηµένοις; ἴσως ἄµεινον οὕτω πρᾶξαι καὶ µὴ συναδολεσχεῖν τὰ πάντα ληρώδει σοφιστῇ. τοσοῦτον µόνον εἰπόντες ὑπὲρ τῶν ἐκ τοῦ Περιπάτου τε καὶ τῆς Στοᾶς τῶν φιλοσόφων ἀπαλλάξοµεν. οὐδὲν <γὰρ> ἂν εὕροις οὔτ’ ᾿Αριστοτέλους οὔτε Θεοφράστου βιβλίον, ἐν ᾧ περὶ νοσηµάτων ἀναγκασθέντες εἰπεῖν τι <χωρὶς τοῦ> θερµοῦ καὶ ξηροῦ καὶ ψυχροῦ καὶ ὑγροῦ µνηµονεῦσαι διῆλθον τὸν λόγον, ἀλλὰ καὶ τούτων ἀεὶ µέµνηνται καὶ σὺν αὐτοῖς πολλάκις ἑκατέρας τῆς χολῆς, µελαίνης καὶ ξανθῆς, οὐκ ὀλιγάκις δὲ καὶ φλέγµατος, οἵ γε καὶ τὰς διαφορὰς αὐτοῦ διέρχονται, τὸ µὲν ὀξύ, τὸ δ’ ἁλµυρὸν ἢ ἁλυκόν, ἄλλο δὲ γλυκὺ προσαγορεύοντες. οὐ µὴν οὐδὲ Χρύσιππος ἑτέρως, ἀλλ’ οὕτως ἀεὶ καὶ περὶ νοσηµάτων καὶ χυµῶν διαλέγεται. <κἂν> εἴ τις ἐθέλοι µόνων τῶν εἰρηµένων τριῶν ἀνδρῶν ἐκλέγειν τὰς ῥήσεις, οὐκ ὀλίγα πληρώσει βιβλία, σχολάζων δ’ οὕτως τις, ὥσπερ ᾿Ιουλιανὸς ἐπὶ τῆς ᾿Αλεξανδρείας ἐσχόλαζεν, ἐὰν ἐθέ<λῃ> καὶ τῶν ἄλλων ἁπάντων Στωϊκῶν ἢ Περιπατητικῶν ἑκάστου τὰς ῥήσεις ἐκλέγειν, ὅλην βιβλιοθήκην πληρώσει.