Соль жыцця

Крочаць праз мяцелі,
Крочаць дзве дзяўчынкі,
Змерзлі, пасінелі —
Без гнязда птушынкі.

Дзесьці ў вёсцы дальняй —
Добрыя сяляне.
Як знайсці кірунак,
Як знайсці ратунак?

Вые злосны вецер.
I шукаюць дзеці
Цётку ці бабулю, —
Можа, хто прытуліць?

Снегам пазанесла
Ўсе шляхі-пуціны,
Сэрцу ў грудзях цесна...
Дзе святло хаціны?

На ускраі вёскі
Светлыя палоскі
Глянулі з аконца.
Можа, тут іх сонца?

Вые вецер зверам.
Стукнуць, можа, ў дзверы.
Хоць пара начная,
Хоць ніхто не знае
Гэтых дзвюх дзяўчынак —
Без гнязда птушынак.

I знаходзяць тую
Маці залатую,
Што дзяцей нямала
Ўласных гадавала.

Стогне Міхаліна:
— Ўсюды немцы-каты!
Як знайсці мясціну,
Дзе схаваць дзяўчатак?

***

I ў пуні, як толькі сцямнела,
Дзяцей Міхаліна хавае.
Халодныя іхнія целы,
Як маці, яна сагравае.

А вецер — над дахам, над краем,
Сціскае і пальцы, і сэрца.
Паплакала трошкі-б старая, —
Лягчэй-бы ёй стала, здаецца.

I шэпча ласкавыя словы...
Усё палюбіла сялянка —
I Дзініны доўгія бровы,
I Галіны шчокі ў вяснянках.

Хто болей ёй любы і родны?
Абедзвюх заслоніць ад кулі.
Зрабіць-бы, каб злосць і нягоды
За гэтую ноч прамінулі!

I стогне пад пуняю глеба,
I дзеці скрозь сон уздыхаюць.
Чаму не з’яўляецца з неба
Рука, што зладзюг пакарае?

I моліцца ўслых Міхаліна:
— Забойцам пашлі пакаранне! —
... Праз шчыліны пуні гасціннай
Прабілася шэрае ранне.

***

У смерці дзесятак шляхоў, пэўна, ёсць.
Жыццё — сотні, тысячы мае.
Радзіма! Жыццёвую ўпартасць і лёс
Народ мой табе прысвячае.

Магутную зброю куюць кавалі,
Зара перамогі ірдзее.
Вы чуеце скаргі?
То скаргі зямлі,—
Ёй цяжка насіць ліхадзеяў.

Яшчэ толькі сорак другі — Беларусь
За дротам калючым, у ранах.
I лепшыя людзі ў такую пару
Ідуць у лясы, ў партызаны.

Яшчэ у пажарах і хаты й сады,
Ні хлеба няма, ні адзення.
Але над спалохам, над смерцю заўжды
Пануе людское сумленне.

Апошні кавалак старая цішком
Прынесла вандроўніцам з гета.
Спаліла-б фашысцкую погань агнём, —
Адна ў яе мара і мэта!

***

Думае розумам ясным,
Чуе ўсхвалёваным сэрцам, —
Гэтым дзяўчаткам няшчасным
Трэба дзе-небудзь сагрэцца.

Тут — ні прытулку, ні сховы.
Немцы — ля кожнай хаціны...
Ёсць у сяленні Дуброва
Сябра стары Міхаліны.

Трэба падацца туды ім.
Сцюжа. Вятры над палямі.
— Донькі мае залатыя,
Як развітаюся з вамі?

Разам паплакалі горка.
Хутка ці будзе спатканне?
Будзе
         А покуль за ўзгоркам
Трох пуцявін скрыжаванне.

Галя да сябра з Дубровы
Пойдзе адною пуцінай.
У лес партызанскі суровы
Прыйдзе сястра яе — Дзіна.

***