Тлумачальны слоўнік па інфарматыцы

Дружалюбны (user-friendly) — просты ў навучанні і лёгкі ў карыстанні. Дружалюбная праграма звычайна дазваляе карыстальніку працаваць без спецыяльнага дапаможніка ці інструкцыі. Аперацыйныя сістэмы распрацоўваюцца так, каб яны былі па магчмасці дружалюбнымі.

Друкавáльная галóўка (print head) — актыўная частка друкаркі, якая здзяйсняе адлюстраванне знакаў на паперы.

Дрыжáнне (трымцéнне) адлюстравáння (jitter) — разнавіднасць няспраўнасці дысплея: невялікія ваганні альбо флюктуацыі адлюстравання, выкліканыя няўстойлівасцю сігналу. Ваганні часцей праяўляюцца ў гаразынтальных радках. Прычынай такой няспраўнасці можа быць альбо сам сігнал, альбо манітор.

Дрэва задáчы (task tree) — разбіўка задачы ў іерархічным парадку на больш простыя падзадачы.

Дрэва рашэнняў (decision tree) — спосаб арганізацыі пытанняў і адказаў у мэтах хутчэйшага дасягнення рашэнняў. Усе пытанні размяшчаюцца ў строгай іерархіі. Кожны з магчымых адказаў на пытанне мае свой набор пытанняў наступнага ўзроўню.

Дрэва, дрэвавідная структýра звéстак (tree) — 1. Іерархічная структура звестак, якая ўтрымлівае некалькі звязваных вузлоў (элементаў звестак). Самы верхні вузел называецца каранём (root). Корань (бацькоўкі вузел) можа мець некалькі падпарадкаваных (пароджаных) вузлоў (вузлы-нашчадкі). Кожны вузел-нашчадак у сваю чаргу можа мець некалькі сваіх уласных вузлоў-нашчадкаў. Вузлы, якія адыходзяць ад аднаго і таго ж бацькі, называюцца аднаўзроўневымі элементамі. Кожны вузел у дрэве дакладна мае адзін бацькоўскі вузел (за выключэннем корня, у якога яго няма), а ўсе вузлы ў дрэве з’яўляюцца зыходнымі ад карнявога вузла. Такая іерархія забяспечвае наяўнасць заўсёды аднаго і толькі аднаго шляху ад каранёвага вузла да любога іншага вузла дрэва. Паняцце “дрэва” актыўна прымяняецца пры апісанні баз звестак. 2. Структура арганізацыі каталогаў на цвёрдым дыску, у якой файлы групуюцца па каталогах, якія ў сваю чаргу, пералічваюцца ў каранёвым каталозе.

Дубляванне (duplication) — капіяванне з захаваннем фізічнай формы звестак. У электронных табліцах: дзеянне па перамяшчэнні формулы з адной ячэйкі табліцы ў іншыя.

Дýжкі  (brackets, parentheses) — графічныя сімвалы ( ), у якія заключаюцца лікі альбо словы. Дужкі ў арыфметыцы вызначаюць парадак выканання дзеянняў. У іх заключаюцца аргументы функцый.

Дуплéксная сýвязь (duplex) — двунакіраваная перадача звестак. Дуплексная лінія дазваляе атрымаць звесткі і перадаваць іх па лініі без пераключэння на рэжымы прыёму альбо перадачы.

Дуплéксны канáл (full-duplex альбо duplex) — канал, які дазваляе перадаваць інфармацыю ў двух кірунках адначасова, што дазваляе істотна павялічыць хуткасць перадачы.

Дынамічнае мульціплексавáнне (demand multiplexing) — мультыплексаванне па патрабаванні; часовае мультыплексаванне, пры якім лагічнаму каналу выдзяляецца велічыня часу пры наяўнасці ў ім звестак (цвёрда не акрэслена).

Дынамічнае размеркавáнне (dynamic allocation) — размеркаванне, якое выконваецца ў ходзе работы, але не да яе пачатку. Рэсурсы аператыўнай памяці выдзяляюцца праграме па меры яе выканання (а не да пачатку) у адпаведнасці з яе бягучымі патрэбамі, а затым яна вызваляецца для перадачы іншым праграмам. Прымяняецца ў шматзадачным рэжыме ў момант неабходнасці.

Дынамічнае хэшавáнне (dynamic hashing) — метад хешавання, які дазваляе мадыфікаваць функцыі растаноўкі пры росце базы звестак.

Дынамічная пáмяць (dynamic storage) — памяць, у якой захоўванне звестак забяспечваецца шляхам перыядычнай іх рэгенерацыі. Тып сістэмаў захоўвання інфармацыі, змесціва якіх губляецца пры адключэнні сілкавання.

Дырэктóрыя (directory) — тое самае, што каталог, каталог файлаў. Набор файлаў на дыску, часта ўзаемазвязаных. У аперацыйных сістэмах прадугледжана магчымасць стварэння мноства дырэкторый.

Дысаcэмблер (disassembler) — праграма, якая пераводзіць аб’ектны модуль (праграма на машынных кодах) у эквівалентную праграму на мове ассэмблера. Праграма дысассэмблера дазваляе прааналізаваць работу праграм, якія напісаны ў машынным кодзе.