Тлумачальны слоўнік па інфарматыцы

Загрýзка (load, loading) — 1. Перанос інфармацыі з носьбіта звестак у асноўную памяць альбо з асноўнай памяці ў рэгістравую з мэтай непасрэднага выкарыстання іх у аперацыях працэсара. 2. Агульная колькасць вылічэнняў, якія выконвае сістэма ў цяперашні час. 3. У сувязі: інтэнсіўнасць інфармацыйнай плыні на лініі. 4. У электроніцы: ток, які працякае па прыладзе.

Загрýзка (ладаванне) прагрáмы (program loading) — запіс (счытванне) праграмы ў асноўную памяць з вонкавай памяці.

Загрýзчык (ладавач) (loader) — праграма, якая выконвае загрузку (ладаванне) іншай праграмы. Звычайна гэтыя праграмы кароткія і знаходзяцца ў пастаяннай прыладзе памяці, і яны загружаюць асноўную праграму.

Задáнне (job) — адзінка работы, азначаная карыстальнікам і якая выконваецца аперацыйнай сістэмай як адно цэлае. Заданне — адзінка работы аперацыйнай сістэмы, уяўляе сабой паслядоўнасць аператараў кіравання, якія вызначаюць выконвальныя праграмы і ўжывальныя імі звесткі.

Задáча (task) — аўтаномная прыкладная праграма альбо падпраграма, выконваемая як незалежны элемент і з’яўляецца адзінкай, для якой аперацыйная сістэма вылучае рэсурсы. Любое дзеянне альбо працэс, якія павінны быць выкананы.

Закóн асацыяцыі (associative law) — у рэляцыйнай алгебры: правілы эквівалентнага пераўтварэння аперацый над дачыненнямі; правіла, згодна з якім групуюцца якія-небудзь элементы.

Закрытая падпрáграма (closed subroutine) — падпраграма, адзінай копіі якой дастаткова для ўстанаўлення з ёй сувязяў пры дапамозе выклікальнай паслядоўнасці пры выкарыстанні яе больш чым у адным месцы машыннай праграмы.

Закрыты цыкл (closed loop) — цыкл, які не мае выхаду і выкананне якога можа быць перарвана толькі пры ўмяшальніцтве звонку па адносінах да машыннай праграмы, у складзе якой знаходзіцца цыкл.

Закрыццё (rundown, closing) — працэдура завяршэння; дзеянні сістэмы пры заканчэнні канкрэтнай работы.

Закрыццё фáйла (file closing) — аперацыя па заканчэнні работы праграмы з файлам, у час якой выводзяцца на дыск ўсе змяненні, а выдзеленыя файлу буферы апаражняюцца.

Залéжнасць (dependency) — 1. Дачыненне (стасунак) паміж функцыяй і яе аргументамі. 2. Асацыяцыя звестак у базе звестак.

Залéжнасць звéстак (data dependency) — узаемная залежнасць праграм і звестак адно ад другога.

Замкнёная грýпа карыстáльнікаў (closed user group, CUG) — абмежаваны лік карыстальнікаў, чые кампутары звязаныя. Любы карыстальнік кампутара з дапамогай мадэма можа далучыцца да агульнай тэлефоннай лініі і такім чынам выйсці на любы мадэм. Некаторыя базы звестак для карыстальнікаў даступныя толькі для карыстальнікаў, якія маюць паролі доступу.

Замкнёная падпрáграма (closed subroutine) — падпраграма, якая не з’яўляецца часткай галоўнай праграмы. Да замкнёнай падпраграмы звярнуцца можна не шляхам звычайнага выкліку з галоўнай праграмы, а  з дапамогай асобнай каманды.

 Запамінáнне (storage) — працэс фіксавання інфармацыі ў памяці кампутара.

Запамінáльная прылáда (storage unit) — прылада памяці, якая рэалізуе функцыю памяці звестак; прылада для запісу, захоўвання і ўзнаўлення інфармацыі.

Запамінáльны элемент (storage element) — частка памяці, якая прызначана для захоўвання найменшай адзінкі звестак.

Запаўнéнне па даўжыні (padding to length) — дабаўленне прабелаў пры ўводзе з клавіятуры у звесткі з правага боку, каб аперацыі над радкамі выконваліся толькі акрэсленнай даўжыні. Пры гэтым патрэбны большы абсяг памяці, але значна спрашчаюцца аперацыі над радкамі.

Зáпіс (record, writing) — 1. Адзінка абмену звесткамі паміж праграмай і вонкавай памяццю; адзінка файла. Файл складаецца з набору запісаў, якія у сваю чаргу разбіваюцца на палі. 2. У мовах праграмавання: агрэгат, складнікі якога (палі) могуць мець імя і розныя атрыбуты. 3. Працэс фіксавання звестак у запамінальным асяроддзі (writing).

Зáпіс (у мовах праграмавання) (record) — агрэгат, складнікі якога могуць мець розныя атрыбуты і ўтрымліваць ідэнтыфікатар.

Зáпіс аб áўтарскіх прáвах (copyright notice) — папярэджанне вытворцы праграмнага прадукту аб сваіх аўтарскіх правах. Як правіла, выводзіцца на экран у пачатку праграмы. Гэта ёсць напамін карыстальніку аб тым, што капіяванне праграмы ў іншых мэтах, апроч як стварэнне рэзервовай копіі, з’яўляецца незаконным.

Зáпіс аб выдаленых звéстках (deletion record) — файл са спісам аб выдаленых адзінках інфармацыі, якія пры неабходнасці могуць быць адноўлены.

Зáпіс звéстак (write) — рэжым работы запамінальнай прылады, у працэсе якога адбываецца занясенне звестак у запамінальную прыладу. Адзінкай абмену звесткамі пры гэтым з’яўляецца фізічны запіс — блок.