Тлумачальны слоўнік па інфарматыцы

Кампілятар (compiler) — у самым шырокім сэнсе: праграма, якая пераўтварае адзін набор сімвалаў ў іншы, кіруючыся некаторым комплексам сінтаксічных і семантычных правілаў. Праграма, якая выконвае кампіляцыю праграмы, створанай на мове высокага ўзроўню і ўведзеную ў кампутар у кодах ASCII, у машынныя коды перад яе выкананнем.

Кампіляцыя (compilation) — перавод праграмы (трансляцыя), напісанай на мове высокага ўзроўню, у машынны код (у аб’ектны модуль).

Кампýтар (computer) — праграмавальная функцыянальная прылада, якая складаецца з аднаго альбо некалькіх узаемазвязаных цэнтральных працэсараў і перыферыйных прыладаў, кіраванне якой здзяйсняецца пры дапамозе праграм, размешчаных у аператыўнай памяці і якая ў стане выконваць вялізныя аб’ёмы вылічэнняў з вялікай колькасцю арыфметычных і лагічных аперацый без умяшання карыстальніка на працягу перыяду выканання. Кампутар — машына, здольная, як мінімум, выконваць тры функцыі: успрымаць увадную інфармацыю ў структураваным выглядзе, апрацоўваць яе па папярэдне ўстаноўленых правілах і выдаваць вынікі.

Кампýтарнае бюро (computer bureau) — арганізацыя па пракаце кампутараў: арэнда, прадастаўленне кампутарнага часу і дапамога карыстальніку.

Кампýтарная графіка (computer graphics) — сукупнасць метадаў, апаратных і праграмных сродкаў для ўводу, апрацоўкі, адлюстравання і рэгістрацыі графічнай інфармацыі.

Кампýтарная гульня (computer game) — праграма з папулярнага віду інтэрактыўнага праграмнага забеспячэння. Дыяпазон гульняў вельмі шырокі. Ходам гульні можна кіраваць з клавіятуры альбо з дапамогай джойсціка альбо іншай прылады. Гульні пастаўляюцца на дысках у выглядзе гульнявых картрыджаў і іншых прыладаў.

Кампýтарная пісьменнасць (computer literacy) — узровень ведаў пра кампутары у спалучэнні з навыкамі іх эфектыўнага прымянення. Кампутары дапускаюць некалькі розных узроўняў кампетэнтнасці. Гэта паняцце не абавязкова ўключае ў сябе веды таго, як кампутар працуе і як праграмуецца.

Камутáтар (switch) — перадае пакет толькі на той порт, да якога падключаны адрасат. Гл. таксама канцэнтратар.

Канáл (channel) — 1. Шлях альбо фізічнае (электрычнае) злучэнне, па якім перадаецца інфармацыя між дзвюмя прыладамі. У мікракампутарах канал можа быць унутраным (называецца шынай) альбо вонкавым. 2. У сістэмах сувязі: носьбіт для перадачы інфармацыі. У залежнасці ад тыпу, канал сувязі можа перанасіць інфармацыю (гук, звесткі, відэасігнал) альбо ў аналагавай, альбо ў лічбавай форме. Канал перадачы звестак можа быць рэалізаваны ў выглядзе фізічнага злучэння (кабель), пракладзенага паміж дзвюма станцыямі сеткі, альбо ўяўляць сабой нейкі дыяпазон перадачы электрамагнітнага сігналу на адной альбо некалькіх частотах у межах агульнай паласы прапускання электрамагнітнага спектру (радыё, тэлебачанне), а таксама ў сістэмах аптычнай, мікрахвалёвай і моўнай сувязі.

Канáл вываду (output channel) — гл. канал, канал уводу-вываду.

Канáл мульціплéксны (multiplex channel) — канал, які забяспечвае адначасовы абмен звесткамі паміж асноўнай памяццю і некалькімі вонкавымі прыладамі. Адрозніваюць байт-мультыплексны і блок-мультыплексны канал.

Канáл перадáчы звéстак (data link, transmission channel) — фізічнае злучэнне, па якім перадаецца інфармацыя з адной прылады ў другую. Па кантэксте паняцце канал перадачы звестак падразумявае не толькі лініі сувязі, але і любое абсталяванне, якое перадае і прымае інфармацыю, напрыклад мадэм. Канал перадачы звестак падпарадкоўваецца пратаколам (правілам), якія рэгламентуюць працэс перадачы.

Канáл сýвязі (communications channel) — гл. канал.

Канáл сýвязі, магістраль (trunk) — у сістэмах сувязі: канал, які звязвае дзве камунікацыйныя тэлефонныя станцыі. Звычайна праз канал сувязі адначасова праходзіць вялікая колькасць выклікаў.

Канáал увóду (input channel) — гл. канал.

Канáл увóду-вываду ( input/output channel) — спецыялізаваны працэсар, у якім акумуляваны сродкі перасылкі звестак і схемы кіравання аперацыямі ўводу-вываду. Увод-вывад адносіцца да дадатковых задач збору звестак для мікрапрацэсара і вывыду вынікаў апрацоўкі ў даступным карыстальніку выглядзе пры дапамозе прыладаў вываду: дысплей, дыск альбо друкарка. Клавіятура і мыш — прылады ўводу, якія пераўтвараюць інфармацыю ў даступны для кампутара выгляд. Дыск — прылада і ўводу, і вываду, і захоўвання.

Канáл чытáння-запісу (read/write channel) — гл. канал уводу-вываду.

Кананічная схéма (canonical scheme) — схема, якая апісвае паслядоўнасць самога дзеяння, а не метады яго рэалізацыі. Схема апісвае праграму так, што апісанне не адносіцца да работы канкрэтнага тыпу кампутара альбо апаратных сродкаў.