"Грамавержац" iшоў такiм ходам, што праз хвiлiну ўжо пераадолеў палову адлегласцi памiж параходам i марсiянамi, - чорная пляма, якая хутка памяншаецца на фоне нiзкага берага Эсекса.
Раптам пярэднi марсiянiн апусцiў сваю трубу i швырнуў у мiнаносец хмары чорнага газу. Быццам струмень чарнiла залiў левы борт мiнаносца, чорнае воблака дыму заклубiлася па моры, але мiнаносец праскочыў. Гледачам, якiя назiралi за гэтым супраць сонца з глыбока апушчанага ў ваду параходзiка, здавалася, што мiнаносец знаходзiцца ўжо сярод марсiянаў.
Затым гiганцкiя iх фiгуры раздзялiлiся i пачалi адступаць ад берага, усё вышэй i вышэй вырастаючы над вадою. Адзiн з iх падняў генератар цеплавога промня, накiроўваючы яго пад вуглом унiз; воблака пары паднялося з паверхнi вады ад дотыку цеплавога промня. Ён прайшоў праз стальную браню мiнаносца, як нагрэты жалезны кiй праз аркуш паперы.
Раптам сярод воблака пары блiснула ўспышка, марсiянiн уздрыгнуў i пахiснуўся. Праз секунду залп збiў яго, i смерч з вады i пары ўзляцеў высока ў паветра. Гарматы "Грамавержца" грымелi дружнымi залпамi. Адзiн снарад, узняўшы вадзяны слуп, упаў каля параходзiка, адляцеў рыкашэтам да другiх суднаў, якiя адыходзiлi на поўнач, i раскрышыў рыбацкую шхуну. Але нiхто на гэта не звярнуў увагi. Убачыўшы, што марсiянiн упаў, капiтан на мосцiку гучна крыкнуў, i натоўп пасажыраў на карме падхапiў яго крык. Раптам усе зноў закрычалi: з белага хаосу пары, узнiмаючы хвалi, неслася нешта доўгае, чорнае, ахопленае полымем, з вентыляратамi i трубамi, з якiх шугаў агонь.
Мiнаносец усё яшчэ змагаўся; руль, вiдаць, быў не пашкоджаны, i машыны працавалi. Ён iшоў прама на другога марсiянiна i знаходзiўся за сто ярдаў ад яго, калi той накiраваў на "Грамавержца" цеплавы прамень. Палуба i трубы з грукатам узляцелi ўверх сярод асляпляльнага полымя. Марсiянiн пахiснуўся да выбуху, i праз секунду ахопленыя агнём абломкi судна, якiя ўсё яшчэ неслiся ўперад па iнерцыi, ударылi па марсiянiну i падмялi яго, як папяровую ляльку. Брат мiжвольна выкрыкнуў. Зноў усё знiкла ў хаосе гарачай вады i пары.
- Два! - крыкнуў капiтан.
Усе крычалi, увесь параходзiк ад кармы да носа быў напоўнены радаснымi галасамi, падхопленымi спачатку на адным, а потым на ўсiх суднах i лодках у моры. Пара вiсела над вадой некалькi хвiлiнаў, хаваючы бераг i трэцяга марсiянiна. Параходзiк працягваў круцiць калёсы, адыходзячы з месца бою. Калi пара рассеялася, яе змянiў чорны дым, навiслы хмараю, што нельга было разгледзець нi "Грамавержца", нi трэцяга марсiянiна.
Браняносцы з мора падышлi зусiм блiзка i спынiлiся памiж берагам i параходзiкам.
Невялiкае судна адыходзiла ў мора; браняносцы ж сталi наблiжацца да берага, якi ўсё яшчэ быў закрыты дзiвоснымi завiткамi пары i чорнага газу. Цэлая флатылiя суднаў, ратуючыся, адыходзiла на паўночны ўсход; некалькi рыбацкiх шхунаў плавалi памiж браняносцамi i параходзiкам. Не дайшоўшы да ўжо нiзкага воблака пары i газу, эскадра павярнула на поўнач i знiкла ў чорных прыцемках. Бераг расплываўся, губляючыся ў воблаках, якiя згушчалiся вакол заходзячага сонца.
Раптам з залацiстай iмглы сонечнага заходу данеслiся вiбрыруючыя раскаты гарматаў i паказалiся нейкiя цёмныя рухомыя ценi. Усе кiнулiся да борта, углядваючыся ў асляпляльнае ззянне вячэрняга зарыва, але нiчога нельга было разабраць. Хмара дыму закрыла сонца. Параходзiк, пыхкаючы, адплываў усё далей, i людзi, што былi на iм, так i не ўбачылi, чым закончыўся марскi бой. Сонца схавалася сярод шэрых хмараў; неба пачырванела, затым пацямнела; уверсе блiснула вячэрняя зорка. Было ўжо зусiм цёмна, калi капiтан штосьцi крыкнуў i паказаў удалячынь. Брат пачаў напружана ўглядацца. Нешта ўзляцела ў неба з нетраў туманнага змроку i коса паднялося ўверх, хутка рухаючыся ў водблiску зарнiцы над хмарамi на заходнiм небасхiле; штосьцi плоскае, шырокае, агромнiстае, апiсваючы вялiкую дугу i знiжаючыся, знiкла ў таямнiчых прыцемках ночы. Над зямлёю слiзгануў злавесны цень.
Кнiга другая
ЗЯМЛЯ ПАД УЛАДАЮ МАРСIЯНАЎ
I
ПАД ПЯТОЮ
У першай кнiзе я моцна адхiлiўся ўбок ад сваiх асабiстых здарэнняў, расказваючы пра братавы вандроўкi. Пакуль разыгрывалiся падзеi, апiсаныя ў двух апошнiх раздзелах, мы са святаром сядзелi ў пустым доме ў Галiфордзе, дзе схавалiся, ратуючыся ад чорнага газу. З гэтага моманту я i буду працягваць свой аповед. Мы заставалiся там усю ноч з нядзелi на панядзелак i ўвесь наступны дзень, дзень панiкi, на маленькiм астраўку дзённага святла, адрэзаныя ад астатняга свету чорным газам. Гэтыя два днi мы мучылiся ад бяздзеяння.