Заговоренный меч (на каз.яз.)

Жнібек таы ойа алды. «білайыр жорыа бастап шыан жз мы скерді Шайх-Хайдар дл азір таратып жібермейді. рине, Шайх-Хайдар Кк Ордаа хан болып жарытпайды. Біра оны наашы жрты — збек оыраттары азір бел алып тр. Сондытан да Шайх-Хайдарды хан ктерді. Ал, Шайх-Хайдар анша табаныны брі жо, осал боланмен де, кесі ран мынау жз мы скерді пайдаланып, абырой алып алуа тырысады. Бны білайырды серіктері — скер олбасшы батырлар да олдайды. айткен кнде де тастай тйілген скерді жорыа жмсайды. Тек ай елді шабу керек, соан арай скеріні бетін брады. рине, Кк Ордаа азір Моолстаннан аза елі ауіпті. Оны стіне біз Сыана улиетін алып ойды. з еліні де, зге елді де кз алдында адірін тсірмес шін, Шайх-Хайдар Сыана пен Созаты айтаруа барын салады. Сз жо, скеріні бетін ол Тркістан лкесіне брады. Ал Шайх-Хайдарды кесі білайырды бабына келтірген жз мы скеріне, бар ару-жараы сойыл мен кне ыпша кезінен келе жатан айы садатарын саптаан аза жігіттері арсы тра алмайды. Бндай соыста жеіп шыу шін тек жазды кні жиналатын ер жрек жігіттері ана емес, ан майданда бден шыныан, соыс тсілін мейлінше йреніп алан ару-жараы мздай, трылыты скер керек. Ол скер азір тек Шайх-Хайдарда ана бар. Сонда алай, Шайх-Хайдарды скері кшті екен деп рыстан кні брын тайып кету керек пе? Жо, йтуге болмайды. Шайх-Хайдарды мздай ару-жаратанан скеріне арсы бтен кшті пайдалану керек. Ол кш — Кк Орда хандыына арсы батырларды басын біріктіру, соларды скерін Шайх-Хайдарды жан-жаынан аптату, бйідей тигізу. Мйізі араайдай алып гізді жан-жаынан тиген он бгелек ызыл танау етіп шапылатып, жанын ояра жер тапызбайды. Бкіл астар жиналса бір Шайх-Хайдара ліміз жетпей ме? рине жетеді.

Осындай ойа келген Жнібек, Моол, Жаатай хандары ажы-Мхамед баласы Сайдан-Айба хана, Керей-Арабиді баласы Бреке слтана, Маыт мірлері Аббас бек, Мса бек, Жабыршы бекке, «бріміз бірігіп Шайх-Хай- дара арсы шыайы» деп кісі салды.

Ежелден білайыра арсы хан, слтан, бектер скерімен тез-а жиналды. Киік лаын ргізген ара суыты алдында Яссы мен Сауранны ортасындаы етра далада жз мыдаан алы ол кездесті. Жнібек скеріні саны арты боланымен, арашы батыр бастаан Кк Орда скері алызбады. Жнібек, Айба, Мса, Жабыршы бірнеше мртебе арсы шапты, біра сауыт бзар болат шты жебе жаудыран Шайх-Хайдар скері маайына жолатпады. Бірнеше рет здері арсы шабуыла шыты. Нраны аратзындаы айастан бері аза хандарына тісін айрап жрген арашы батыр, кйеу баласы екеніне арамай, Брынды слтанны скеріне згеден кбірек шіге мтылды. Брындыты баяы зіне істегенін алдына келтірмек боп, олына аранын алып ырын рысты ішінен талай адыды. Біра слтанды оршаан кіле сайглік мінген арулы ер жігіттер жуытпады. Кейде здері ола тсе жаздап зер тылды. арашы нсауымен слжы трікмендеріні ататы жасаы Жнібекке де сан мтылды. Біра баяы Нраны аратзындаы оиадан кейін Жнібек ханны зін орайтын екі жз алдаспанды арнаулы осынын басаратын батыр Саян, хан стіне тйілген ылышты сан рет найзасымен аып, ханды жбірейілдей орап, майдан ортасынан аман алып шыа берді. Осылай екі аптадай салыласан аза скері аырында, кзді ара суыы келе Сыанаа кейін шегінді. Жау жаыны айтанын крген Шайх-Хайдар хан енді з скерін тарата бастады.

білайыр Ордасы астарыны да кткені осы еді. Шайх-Хайдар хан жауынгерлерін таратып болып, алан бес мы олмен ерте Самаранта айт- алы транында, кенет білайырды ескі жауы слтан Ахмет ханны жиырма мы жасы ару-жараты скерін ертіп, Айба хан бір бйірден сау ете алды. Шайх-Хайдар тарап кеткен олына жиналсын деп бйры беріп, ат шаптыранмен, жнді скер жиналып лгермеді. Амал жо, жиырма мы скерге бес мы олмен арсы шыуа тура келді. Шайх-Хайдар жайшылытаы жрексіздігін ойып, осы айаста арашымен атар трып, жан аямай рысты. Суа кетер бала дариядан шегінбейді, лде ажалына крінді ме, не баяыдан бері орып келгеніні ызасын айтарайын деді ме, ол астындаы ла аса текежаумыт тлпарын ойнататып, жау шебіні ортасына арсы шапты. Таяу жерден жіберген бірнеше жебе стіндегі кереге кз шынжыр сауытты быт-шытын шыарып, аырында ат стінен латты. лаан ханны денесін аламыз деп, екі жа бірдей жан аяспай ырылысып жатанда, сан жаынан жараланан Шайх-Хайдар хан ансырап, иналып барып, аыры рет жары дниеге бір арады да, кзін мгі жмды. Бл жолы да тыланын білген арашы батыр, соыса е алашы рет атынаспа боп Шайх-Хайдар олына ерген он жеті жасар Мхамед-Шайбани мен он бес жасар Махмуд-Слтанды ан сасыан ырыннан аман-есен алып шыып, алы ши арасына кіріп жо болды.

Шайх-Хайдар аза боланнан кейін, оан ерген мір, слтандар елді-елдеріне тарап кетті. Кбі здеріні асыра жеке шабатын арлан тазы емес, тек ора кзетуге жарайтын бралы тбеттер екендіктерін крсетті. Брын топтанып арсылдап ріп, сырт адама айбар шексе, онысы айтатайтын, бастарын осатын міршілері боландытан екен. міршілері ажал тауып еді, енді олар з алаларыны апасыны алдында отырып алып, тек жат адамды жуытпай р сырттай ыр крсетіп абалауа ана жарады.