Заговоренный меч (на каз.яз.)

«Бріміз бірігіп Мхамед-Шайбаниа арсы шыайы» деп Брынды пен Жнібек балаларына Слтан-Махмт хат жазып кісі жіберді. Брынды бл хабара уанып алды. Біз моолдармен бірміз деп олына ткіріп шыа келді. ран ктеріп, тс рысып уделесіп Мхамед-Шайбаниа кше бастаан Тркістан улиетін шаппа болды. Е алдымен Яссыны алса десе де, онда Мхамед-Шайбаниды зі отырандытан беттерін Отырара брды. Біра бларды олына Отырар да оай тсе оймайды. Осы кездегі аланы билеушісі, білайыр ханны кіші баласы Мхамед-Темір слтан згелерден жас боланмен, соыс тсіліне ешкімнен кем сопады. ялы асырды блтірігі — нерді яластарынан йренеді. Жауынгер ордада скенін білдірді, Брынды пен Слтан-Махмта алдырмады. Олар енді скерлерін Ташкент улиетіне жататын Сайрам аласына кшіріп, кндіз-тні Тркістан улиетіні ышлатарын, егінші, малшы, кіші-гірім дихтарын шаба бастады. Бны крген Мхамед-Шайбани хан «сендер йтседер, мен бйтем» деп алы скерін Дшті ыпшаа жіберіп, аза ауылдарын ырына шыратты. Екі жатан да халыты кз жасы ан боп аты. рт алан алалар, малдарынан айрылып р жер шып алан ауылдар, лдыа — кдікке айдалан ыршын жастар. Ел басына шын тоза енді орнады. Мндай кйге шыраан аза ауылдары жаппай ата мінді. Бір кезде жауа дес бермеген крі шалдар, айтадан олына найза стады. Брын тек н-кйді ана паш еткен азаты жас арулары аа орнына сада тартып жауа шыты. Бкіл аза намысына шауып, е аяы алыстаы Алшын руларынан да топ-топ жігіттер келді. Осы кезде соы уаытта мытыла бастаан «Жалыз кз» батырды аты жерді жара айтадан даланы тітіретті. Халы ктерілісіні басында енді Брынды та, асым да емес, осы халы лы «Жалыз кз» батыр болды. зі жрт кзіне крінбесе де, оны ран жасатары жау шебіне ыридай тиді. Халы жаралы жолбарыстай аырып осылай жауына арсы шыан кезде, таы бір суы хабар жетті. «Мхамед-Шайбани хан мен Брынды хан ауыз жаласып бітімге келіпті. Соысты тотатып ыз алысып, ыз берісетін болыпты» деген лаап бкіл Дшті ыпша жерін алып кетті.

Бл рас хабар еді.

Мхамед-Шайбаниды Брындыпен бітімге келуі тсіл еді. Тркістан мен Мауреннахрды бден зіне баындырып аланша азатармен жауласу Мхамед-Шайбаниа тиімді емес-ті. Бір моолдарды жаулыыны зі оан жететін. Ал Тркістан мен Мауреннахрды билеу — Мхамед-Шайбаниды бер жаындаы ана арманы. Айлакер ханны тпкі тілегі тіпті рменде жатан. Алдымен Тркістан мен Мауреннахрды алса, сосын Дшті ыпша пен орасана ол созба. Бларды бітіргеннен кейін Моолстан, айдаарды аузына зі тскен кжектей, зінен зі келеді. Бкіл шыысты билегенмен, атасы білайырды Кк Ордасын айта трызу — оны шын ккейкесті масаты. Ал бл армана жетуді жалыз ана жолы бар — жауыны басын остырмай, біріне бірін айдап салып, шетінен біртіндеп баындыру. Міне осы себептен азір Тркістан мен Мауреннахрды бауырына бден басып аланша Дшті ыпшапен жауласпау керек. Асыпаса оны да кезегі келеді. Шартты аншалы ны бар екенін Брынды хан сонда крсін! зірге тлыпа міреген сиырдай, «Мхамед-Шайбанимен татуластым, ол маан тимейді» деп жре берсін. Мхамед-Шайбани сыры осы. Ал Брынды болса, басаша ойлайды. азір бл арада кшті екі хан бар, бірі Брындыты зі, екіншісі — Мхамет-Шайбани. Біз екеуміз тату-ттті трса, зге хандар арамыздан оратын болады. Оны стіне Мхамед-Шайбани трізді арыстан іспеттес ханмен жаындассам, азаты батырларыны кмейіне м йылады. неугідей асым жаына шыпайды. аза рулары тек орыанын сыйлайды. Мхамед-Шайбани секілді одатасы бар ханнан орыпай крсінші! Керек десе, осы Мхамед-Шайбанимен тс соыстыран да боламын. Сонда не істер екен асым мен оны серіктері! Осындай далбаса ойа келген Брындыа шынында Мхамед-Шайбани да тсті.

Ол лі ешкімге айттырылмаан екі ызыны бірін — ара кз Клбаршын-Слтан-Бикені Махмуд-Слтана, Жауар-Слтан-Бикені Мхамед-Шайбаниды шешесі блек кіші інісі Мхамед-Темір слтана берді. Отыз кн ойынын, ыры кн тойын ткізіп, алы кшпен бір ызын, Мхамед-Шайбани зінен тартып алан Саурана, екіншісін Отырара затты. Біра бл уаныш кейін Брындыа айыа айналды.

Екі елді осыншама ан-жоса етіп блікке салып, мал-млкін талан-тараж етіп, л-ызын лды пен кдікке айдатып, кеше ан майдан ашып рысан екі ханны, бгін елді тгілген анына, жерге тапталан ар-намысына арамай оп-оай ауыз жаласып кеткені халыа орлау сынды крінді. сіресе аза рулары блан-талан боп ашуланды. Жрт крі-жасы алмай жерін, суын, малын орап ата мінгенінде, Брынды хан оларды алдап кеткендей болды. Сонау талан-таража тскен дние-млік, тгілген кз жасы, — брі бірдей тек Брындыты ыздарын білайыр ханны рпатарына атына беру шін істелгендей трізденді. здеріні ккейкесті тілегін, ата жауына сатып кеткені шін халы Брындыа тйіле арады. Оны аарынан орыпай, бізге бндай адам хан болуа тиісті емес деп ктем-ктем сйледі. Лепірген, орланан, намыстанан жрт, аырында зіні сйікті батырлары Найман аптаай мен Алшын Оайды асыма жіберді. «Не Брындыты елімізді шапан, л-ызымызды лдыа, кдікке тартып кеткен ас-жауымызбен ауыз жаласуын тотатсын. Не хандыын тастатып з жайына кеткізсін» деді. Халы ашуы арыстан да жаман… Дшті ыпша Ордасына тйілген бліншілікті таы да бір ара блты шоырлана тсті.