Заговоренный меч (на каз.яз.)

Кп кешікпей монолдар мен мсылман саудагерлері Европа мен Сирия, Солтстік-батыс Африканы, сіресе Египетті Дшті ыпша жерінен келінген лдара толтырады.

Осындай жадайда Египетті халифатты гвардиясы он шінші асырда дені ыпша жігіттерінен жиналан болатын. Ал Египетке ер жрек, мыты скер те керек еді. Мндай скерді мамлюктер[11] ра білді.

Бл кезде Египетке Шыысынан монол шапыншылары тнсе, он екінші асырда рыста жеілгеніне арамай, батыс жаынан Таяу Шыысты лі де болса зіне баындырма боп, Кресшілер шабуыла шыан-ды. Енді бкіл мсылман ауымыны кіндігі, оны мдениет, кркем нер, ылым-білім орталыы Египет пен Сирия басына шын ауіп-атерлі ара блт тнерген-ді.

Дл осы стте бала кезінде ыпша жерінен лдыа сатылып келінген Сирия скеріні олбасшысы Бейбарыс баадур соынан мамлюктерден рылан гвардиясын ертіп, Бадатты алып, енді сарырамадай Сирияа лаан Иран шахы лау скеріне арсы шыты. р ана арсы шыан жо, лауды жеіп, екі жылдан кейін оны бкіл Египет жерінен уды. Ал бір мы екі жз тосан бірінші жылы ыпша мамлюктері бжіл имылдап Сириядан Крест стаушыларды бір жолата уып, рыцарларды Шыыстаы е аыры ораны Аа аласын алды.

Сйтіп, з жерінен уылан, лдыа сатылан мамлюктер араб жауын- герлерімен бірігіп, Египет пен Сирияны монол басыншыларыны кйретуінен тарды. лемге йгілі нер-ылым ошатары болан Отырар, Самарант, Киевтерді халіне жеткізбей, Каир, Алжир, Кордаваларды кл-талан етуден аман сатап алды.

Енді ыпша бекзадаларыны, скер басшыларыны аны араб анымен араласты. Біріне-бірі ыз беріп, ыз алысты. Осы л сату арылы р ана Египетте емес, Солтстік теіз бен Жерорта теізіні жаасындаы Европа халытарыны анына орыс, татар, черкес, трік, африка лдарыны аны осылды.

Жошын мамлюк слтандары басаран Египет жерінде ыпшатар Алтын Орда мен аза жеріні дет-рпын, тртіп-дстрін енгізуге тырысты. Ата-бабасы ыпшатан шыан мамлюк слтандарыны енді серуенге барар жолдарына кні брын сырнай, керней тартан жздеген, ыпшаша киінген снді-салтанатты нкерлерін шыарып Бадат, Мысыр, Мекке, Каир шаарларыны кшелерін басына ктерді. ыпшаты бай, манаптары здеріні жас кезінде бабалары мінген пуескемен Ніл зеніні жаасында серуендеуді шыарды.

Мамлюктер тіпті шариатты былай ойып, сот ісін де Дшті ыпша жобасымен жргізуге тырысты.

Бны брін істеген ара лдардан шыан батыр, скер олбасшылары. Осыдан кейін ара азаа, лдара ерік беруге бола ма? Жо, болмайды. білайыр таы абаын арс жапты. «ыпша жерінен сатылып баран л Бейбарыс лауды жеді. Жо, ара халыпен ойнауа болмайды». Оны есіне енді Аса Темір креген тсті. білайырды бойы суынып кетті. «Алтын Орданы тбіне жалыз ана орыс патшалары жетті ме? Хан Мамай жеілген бір мы ш жз сексенінші жылы Куликов ырынынан кейін Тотамыс пен Едіге Мскеу тбіне айтадан сан баран жо па еді? Рас, басы біріге бастаан орыс князьдары да ай арап отырмаан-ды, тозуа айналан Алтын Орданы, тбі, кл-таланын шыаратыны аиат еді ой… Кл-таланы шыа да бастаан еді-ау. Жт жеті аайынды, айыр аашпен сегіз. Жауынан сан опы жеген кне Дшті ыпшаты кншыысына сонау алабртан заманда таы бір абылан крінді. Бл Маыт руынан таралатын Барластан шыан Аса Темір еді ой. Сойанны бір басы сонан рбіді емес пе. жынаан лашкерін мырс- адай аптатып, анды ауыз абылан Алтын Орданы аппа болды. Ол бір мы ш жз тосан екінші жылы, Алаша ханны мет пен Самет деген балаларын жолай лтіретін аттанысында-а Алтын Орданы босаасын бірден сол- ылдатып кеткен жо па еді. Ал бір мы ш жз тосан бесінші жылы аттанысында Бату мен Берке Еділ зеніні саасына салан Алтын Орданы астанасы ажайып слу Сарай шаарын Кавказ жаынан, Даыстан ойнауынан келіп басып алды ой. Осы шабуыл бізді бірлігімізді де біржолата тбіне жеткен-ді. Орыстардан Мамай кйреді. Темірланнан Тотамыс жеілді. Осы екі жеілу Алтын Орданы біржолата кйретті. Жо-жо, тре тымдарына жатпайтын батыр, билерді соында импрамы бар. иын-ыстата бл тобыр заты Шыыс тымынан шыан хандарды емес, з ксемдерін олдап кетеді. Мны да ойлау керек. з тобыры соынан ермесе Аса Темір бкіл Мауреннахрды зіне баындырып, Хорезм мен Алтын Орданы шауып, кейін ндістанны астанасы Дели мен Тркияны кіндік аласы Анкараны ала алар ма еді? Осыны брі импрамымен ран скерін зіне ерте білуінен. Жо-жо, соында елі бар олбасшы, билерді ашан да болса олдарында кші бар. Олармен санаспас- а болмады. обыланды мен Ажол дауын таы да аыл таразысына салу керек. Бл таластан азір басым ауырып, балтырым сыздап жатан жо ой. Млт кетсе — дрыс жолдан адасаны… Мндай істе ашан да болса кдік пен міт атар трады.