Заговоренный меч (на каз.яз.)

Исан-Быа бны брі ойыншы боп крінген. Тек бертін келе, зі хан таыны ісіне араласа бастаанда ана Византия епископы Джавани Мариньолли, Флоренциядан Жетісу мен Гоби мы арылы Ханбалыа[35] бара жатып, бл шіркеуді Алмалыта 1340 жылы салдыранын білген. Уайс ханнан брын- ы Алмалыты хандары мен хакімдері, бзыла бастаан шаардаы ешкімге керегі жо шіркеуді бар-жоына кіл блмеген. Рим папасыны мсылман жеріне жіберген тышы-діни адамдары шіркеуді мндай жадайын астыртын пайдаланып жрген. Талай мсылмандарды насрани дініне кіргізіп алан. Тек те діншіл Уайс хан ана Жаатай таына отыраннан кейін, бл шіркеуді мсылман дініндегі адамдарды а жолынан адастырмасын деп біржолата ртуа жарлы берген.

Исан-Бы бл кнгі крген крінісінен жас жанын деміктіріп кйзелмеген. арт адам Дниелді ажалы да, жасыл кмбезді демі шіркеуді ирауы да кілінде блендей із тастамаан. Біра бл жаланда мытпас серді оан бас- а жадай алдыран. Ер жетіп келе жатан хан балалары, ираан шіркеу тран жердегі тамаша бау-башаа келіп, сан трлі ойына берілетін. Бір кні осындай жадайда Исан-Бы жасыл емен тбіне сйегі жерленген Дниелді тмпешік зиратыны басында булыа жылап отыран ыз баланы крді. стіне ара киген, олында бір шо глі бар, шамасы он екі-он ш жасар. «Бл не ылан ыз? айдан келді?» Исан-Бы таяй тсті. Дл осы кезде ыз бала да орнынан трегелді. Исан-Бы беліндегі анжарын шап беріп, стай алды. «Жо, бл адам емес, періні ызы! Мндай адам баласы жаратылуы ммкін емес!» Расында да ыз хан баласыны жайшылыта кріп жрген ыздарына тіпті самайтын еді. лкен кгілдір кзі тнып жатан Ккше теіз суындай ккпебек, асары жзді, ыр мрын, са бойлы. Исан-Быны та алдыран сіресе шашы болды. Ол мндай шашты жаратылалы крген емес. Жерге шбатылып жатан ос брымы, наыз бір тбесінен етегіне дейін толындала тгілген ызыл алтын трізді… Жо, Исан-Бы мндай ызылт шашты еш уаытта да крген жо. Мндай шаш адамзата бітуі ммкін емес. Мндай шаш тек су перілерінде болады деп еститін. «зі де су перісіндей слу екен. Сір, мені, сиырлап алуа су астынан шыан ой». Пісмилла! Пісмилла! Мен бнымен тіл атысуа тиісті емеспін. Егер тілдессем біткенім… Жо, жо егер маан таяйтын болса, анжарымды жіберуім керек… Бл су перісіні ызын зіме жуытпауым керек… Астапыралла, астапыралла!..»

Біра ызды зі де таямады. Ол Исан-Быны бетіне азапты пішінмен жасана арады. Кзі кзді блыыр кніндей тманды жаса толы.

— апу етііз, хан олы, жолыыздан кездесіп аланыма! — деді ол басын иіп, — бл ара сізді ойнайтын жерііз емес еді…

«Бсе айттым ой, бл періні ызы деп, йтпесе мені хан баласы екенімді айдан біледі? Пісмилла! Пісмилла!..» йтсе де ыза жауап бермеу ммкін емес еді. Егер адам айдалада келе жатып, жол стінде жайнап жатан гауар тасты крсе бір брылмай кете алар ма, ыз да осы ажайып гауар тасты дл зі болатын. Исан-Бы оан тіл атпай ала алмады.

— Таяма! — деді ол даусы дірілдеп. — зі кімсі? Адамсы ба? Жынсы ба?

ыз Исан-Быны шошып аланын енді сезді. Ол мая езу тартты.

— орыпа, адаммын, — деді ол. Сйдеді де ананы анжарынан олын алмай транын аарып, таы да мая езу тартты. — ке кемді лтіріп еді, енді сен мені лтірмексі бе? Жазыым не? — ыз аырын крсінді. — Бл кні жазыа арайтын заман ба? Мейлі лтіргі келсе, лтіре бер…

«Бсе, былтыры дара асылан кпір де осы ыз секілді кк кз, асары еді ой. Кп болса ызы шыар… Біра лі сенбей тран Исан-Бы:

— Расымен адамсы ба? — деді лі де анжарынан олын алмай. — Онда «оллаги, биллаги, Мхаммедті мбетімін, жалан айтсам дайтаала крі со- сын» деші.

ыз сл жымиды.

— Рас айтам, адам баласымын. Егер тірік айтсам дайтаала крі сосын. Ал Мхаммед пайамбарды мбетімін дей алмаймын, мен насрани дініні мбетімін.

— Ол не? Кпірсі бе?

— Сендерше кпір… Біздерше е ділетті дінні лымыз…

«Жын-пері болмааныа мы да бір шкір. Ал кпірлігіді тастап, мсылман дініне ауысуы таа иын болмас… Оны соынан крерміз…»

Исан-Бы ыз сзіне сенді. Сенбеске амалы жо еді. йткені ызды кпірлік кнсын слулыы жеіп кеткен. Оны жын-пері еместігін біліп уанан бала жігіт дл азір зін осы кпір ызы шін доза отына кюге дайын трізді сезінді. Исан-Бы тек бар боланы пісмилла, пісмилла деп ыза таяй берді…

ыз шынында да былтыры дара асылан шалды ызы болып шыты. кесі лген кезде Мхаммед пайамбарды дінін тастап, Иса пайамбарды дініне кшкен бір йыр дианы бны йіне жасырып тірі алып алыпты. азір сол йыр йінде трады екен. Флоренцияа баратын керуенді ктіп жрген крінеді. кесіні зиратына гл оюа келгенінде Исан-Быа кездесіп алыпты.