Заговоренный меч (на каз.яз.)

— Барсы ба, жарыным?

Хан енді аза детімен алдымен шаын айастыра, кеудесіне кеудесін тигізіп, уелі Асан айымен слемдесті, содан со барып отан жыраумен, азтуанмен амандасты. азтуанны орнына енді Жнібек ханны зі Асан айыны олтыынан стады. Брі бірдей хан Ордасына беттеді. А Ордаа тжім етіп кіргеннен кейін ш жырау хан таыны о жаындаы шайы крпені стіне барып отырды. Асан айы трде. Одан сл тмендеу отан арт, сосын барып азтуан тайшы жайасты. Хан нкерлері аятарыны шымен дыбыс шыармай жріп, шынтатарына лпілдеген мамы жасты салды. Сйтсе де Жнібек ханды сыйлаан арттар, аятарын ксіліп жастыа жантаймады, сол малдастарын рып отыран алыптарынан озалмады.

— Жол болсын, ария, — деді Жнібек, Асан айыдан жн срап, — алыстан келесіз бе?

— Асираа жаын, асаала алыс жерден келемін, жарыным. Бабам Майы би кш салан Алатауды ойнауындаы, гл-башасы жайнаан, блбл сы сайраан Алмалытан шыан бетім бар…

— -… тты оныстан аттанан екенсіз ой.

— тты дейсіз бе?.. — Асан атаны абаы арс жабылып кетті. — Бізден де брын насрани діні шіркеуі салынан екен…

— Батыс онысы тым алыс ой.

— ызыл тлкіге ызыан ырана алты кндік атырап удем жерден жаын.

— Рас, Жетісу ірі жерді ызыл тлкісі.

— Айыбы — ажары. Сол себептен де Сойын Сайдан Шыысты п жыланы лсін-лсін басын сумадай крсетіп жатан жо па?

— Тірі алы келсе елі кшті болсын.

— Елім айтсе кшті болады?

— Арманына жеткен ел кшті болады.

— андай арманды айтасыз?

— Жерйек деген халыны арманын айтамын. Б жаланны жерйегі Жетісу екен. Алтын Ордады сол Жетісудаы Алмалыа тіккеніде ой стінде боз торай жмырталар заман орнайды. Біз жетпегенмен оан бізді рпаымыз жетеді.

Жнібек езу тартты.

— Біра оан шейін білайырды кк брілері бізді талап ан етпек ой.

— Дрыс айтасы, жарыным, азіргі заман лі жеткенні заманы. Жолай Ахмет ожаны мешітіне ран оып шыайын деп Яссыа брылып едім, білайыр ханны мірімен істелген бір иянатты крдім…

— андай иянат?

— Хакім Мхамед-Мазид тархан Яссыа керуен тартып келген аза саудагерлеріні малын тартып алып, здерін ма уып салыпты.

— Бнысы білайырды Тркістан жеріне аза саудагерлері келмесін дегені ой.

— И…

Баанадан бері ндемей отыран ара бойлы азтуан оыс имылдап хана арады.

— Сонда ара аза жейделік арбас[47] пен кебіндік бзді айдан алады?

Жайшылыта сыра тйы Жнібек, аза саудагерлеріне істеген білайыр орлыы жанына батып кетті ме, зін-зі стай алмай алды.

— Тркістаннан аламыз, — деді ол азтуана арап, — алдымен Тркістанны зін аламыз.

Асан айы Жнібекке ойлана кз тастады.

— Шыраым, Жнібек, баба Орысханны аылы саан онды ма деп едім, адаспаан екенмін. білайырдан айырыланыа арсы болмасам да, Шуа кшемін дегеніді натпаам. Енді анып отырмын, ойы алыста жатыр екен… рине аза енді шаарсыз кн кре алмайды. Барды мейізі мен Ташкентті науаты аза сорлыны да аузыны дмін енгізгендей. Біра білайыр саан оп-оай Тркістанды бере ме? Кші жетіп трып ан тккеннен, кші жетпей жатып ан тккенні кнсі ауыр.

— Мен ан тгейін деп отырмын ба? Тркістан ата онысым. Тбі ан ткпей бітіспейтін болса, амалымыз не? Биыл кшім аз, ал келесі жылы…

Енді сзге отан арт кірісті.

— Оан кзі жете ме? рі-бері кшіп ждеген жрт жаа тойына бастады ой. Ар жаына ел онан адамды оай орнынан трыза алмайсы…

— Жау шапалы трса да ма?

отан жырау ойлана жауап айырды.

— То бала аш болам деп ойлай ма?

Халыны жайын аындарымнан білермін, деген мітіні аталанына Жнібек іштей риза болды.

— Сендерді боса шаырмаан екенмін, — деді ол, — жасы бл жайды жата-жастана кееселік…

Асан айыа а й тігіліп, ш жырауа арнап азысы кере арыс ысыр бие сойылды. Сапырылан уыздай сары ымыз судай аты. здеріні ардаты жырауларын олдан ола тсірмей, бір йден со бір й шаырып, ауыл азатары бір апта гіме-дкен румен тті. Дл осы кезде азаты алашы з ханы Жнібекке слем беремін деп сонау Еділ бойынан Едігені немересі Темір биді жиені, кмекейінен блблша сайраан он бес жасар Шалкиіз жырау келді. Алыстан сапар шеккен аяулы онаты хан ауылыны ыз-бозбаласы ат стінен жерге тсірмей ктеріп кеп, арнап тігілген а боз йге кіргізді. Шатты стіне шатты ласты.