Заговоренный меч (на каз.яз.)

— аланын кезінде крерміз.

Темір би Жнібекті бл салматы айтан сзіні ар жаында андай зіл жатанын жасы ты.

Бойын кенет бір ауіп билеп кетті. «И, Жнібек хан тбі дегеніне жетпей тотамайды. Сонда не боланы, бар азаты билемек те, біз бны лы болмапыз ба? Жо, Жнібек, ол ойыны сті келмес. арамаымыздаы елді біз де оп-оай бере оймаспыз. Саан лкен ханды керек болса, бізге кіші ханды керек! лі алдымызда талай шайас та, айас та болар!».

Дл осы кезде кншыыс жатан йындата шапан салт атты крінді. Жрт елегізе со жаа арады. Сйткенше болан жо, ара терге малынан, сліктей жаралан астындаы баран жйрігін Нра етегінде отыран Жнібек тобына тікелей салан шапыншы жігітті «Аттан! Аттан! Жау келіп алды!» — деген айайы шыты. Отырандар орындарынан рпиісіп трегелді.

— айдаы жау?!

— Кім келіп алды?!

Шапыншы — зын бойлы, мрты жаа тебіндеп келе жатан, ара торы бала жігіт, ентелей шауып келіп, астындаы атын зер тотатты. Екі бйірінен демін алып:

— Тасыр хан, — деді, — Кк Жыыл тсынан алы скер крінді. Беті осы Нраны аратзы. Басарып келе жатан білайырды лкен лы Шайх-Хайдар мен арашы баадур. Мінгендері кіле аалтеке, текежаумыт. Бастарындаы сесе бріктері азандай, мойындарында кіле кк темір алдаспан, олдарында кк темір найза. Мздай аруланан, тстері де суы, жрістері де суыт. Бие сауымындай мезгілде бл араа да жетіп алар.

Жнібекті трі де, даусы да згерген жо, деттегі байсалды алпымен:

— Шамасы анша адам екен? — деді.

— Мы аралы.

— Кк Жыылды ары абаында Керей мен Найманны тйелі олы бар емес пе еді, ттеп бере алмады ма екен? лде аналар аармай алды ма?

— Сйткен трізді. Блар Кк Жыылды теріскей жаындаы м арасындаы оба жолмен тіп кеткендей. Найман мен Керейді аланы кнгейлеу жатыр.

— Олара хабар бердідер ме?

— Мені серігім солара шапты.

Жнібек Ордасындаы зіне тн адамдарынан «Кзтосанны басында аза руларыны басшылары жиналып, бас осып, бір хана баынып, скер жинап, Тркістанды басып алма болып жатыр» деген хабарды естіген білайыр хан. аза рулары бас осатын кезде, бір тнде тек зіне ана баынатын, кіле шаш ал десе, бас алатын ыраы слжы Трікмен, Барлас, Маыт руларынан рылан он сан жігітін, бастыы лкен баласы Шайх-Хайдар мен е сенімді, ер жрек батыры Дарвиш-Хусаин арашыды Нраны аратзына аттандыран. Тек трікмен аалтекесі мен текежаумыт аттары ана те алатын мды жолдармен дабырсыз барып «Жнібек ханны клін ккке шырып, кеесін шап» деген.

аза ру бастытары хан кеесіне жиналып жатанын естісе, жауларыны бос алмайтынынан Жнібек те кдіктенген. Сол себепті Нра атылыны трт жаынан елу шаырымдай жерде мы жауынгерден шепалан ран. Шаын жауа бл ттеп бере алатын кш.

Нраны атылына Ккшіл теіз жаынан келетін жолда дытардан бтен мал суаратын жер болмаан со Найман мен Керей жігіттерін дейі шлге шыдамды, рыса жарайтын ос ркешті желмаялара мінгізген. Найман, Керей жігіттеріне о кезде тйеге мініп жауа шыу йреншікті дет.

Жнібек бл скерлерін, кеес болар жерден дейі тысары орналастырды. Алда-жалда жау келіп алар болса, майданды алашы лкен хан кеесіні стінен ашысы келмеді. Жігіттеріні жауды жол-жнекей, оашада арсы аланын жн крді. Біра білайыр Шайх-Хайдар мен арашыа: «шамалары келсе жолдарыды тосауылдап жатан скерлерден (тосауыл скер болатынына ол шек келтірмеген) жансыз туге тырысыдар. Содан кейін хан кеесін ойламаан жерден барып шабыдар. Бірде бір бас ктерер адамы алмасын, бассыз ел айда барар екен!» деген.

Осындай жарлы алан Шайх-Хайдар мен арашы алы м мен таырды арасынан баса жол тауып, Найман мен Керей жігіттері ктіп жатан тса сопай, Нра аратзына тікелей тіп кеткен.

Хан кеесіне тнген атер те зор еді. білайырды бл «хан скері» шынында да тек кіле жанынан безген, дені Византия, Египетті талай шапан ататы батыр тым слжы трікмендеріні рпатарынан рылатын-ды. азандай-азандай бастарындаы се-се бріктерін селкілдете, олдарындаы кк найзаларын кнге ойната, жау шебіне сада оы жетер жерге жеткенше жбын бзбай, кіші-гірім тайлатай астарындаы текежаумыт, аалтеке сйгліктерін желе шоытып, жауар блттай ттаса келе жатанда андай жау жрек скер болса да бір бігерленіп алатыны айдан аны. «Хан лашкерлері» ттын алуды білмейтін, жауласан елін крі-жасына арамай тып-типыл етіп айтуа мар. білайыр хан бларды зге скерінен ерекше стайтын. Жорыта олжа еткен ыз-келіншектеріне, талаан млік-азыналарына ол спайтын. Орта олжа деп хан тымдарыны блісіне салдырмайтын. Осындай еркіндікті арасында бларды кбінде жеті-сегіз атыннан болатын жне бден байып та алан жауынгерлер. здеріне тиетін мндай пайданы білген со, бден ана ныып кеткен бл жан аларлар рыста шегінуді білмейтін, жан аямай соысатын.

Хан кеесін шабуа келе жатан міне, осы скер еді. Бл хабарды естіген азаты обыланды, амбар, ара Оспан секілді аты шулы батырлары стеріне сауыттарын киіп, амыс ла, бкен сан, жал-йрыы жерге тгілген тлпарларын ойнатып, згелерден сытылып шыа берді.