Заговоренный меч (на каз.яз.)

Дл осы стте солтстік пен шыысты на орта шенінен аспана брылдай ктерілген ша шыты. Таы бір ст пісірімдей кез ткенде ша астынан алы ол крінді. Енді аздан кейін жау селеуті де анытала бастады. Желкілдеген кіле а се се брік, кнге шаылысан кк рыш найза суыт келеді. арындары тау бзардай. Олар, таяан сайын иаштай шаба, скерді ос анатын екі жаа жая тсті. білайырды атты скеріні ежелгі тсілі. шаын жайып кеп, жауын ортаа ап жан-жаынан кенет ат ояды. Жау скерін оршауа алады. Бл темір ышаштан тылу екіталай. скерді олбасшысы бастаан бір тобы кейін алады. Ол зіне ы¬айлы жерде трып рыс болып жатан майданнан кзін алмайды. ай тста скері азая бастаса, не кші лдырап жеілуге айналса, сол тса асында ты тран скерден кмек жібереді. Бл жолы да сол дістеріне салма трізді! Шайх-Хайдар скері аза батырлары тран жерге таалана оршай таяп келеді. Дл осы кезде, Нра беткейінде тран батырлар, келе жатан жау скеріні кншыыс жне солтстік бйірінен блара иаштай тиіспек боп йындай шапан екі олды крді. Батырлар бірден тсінді. Мынау астындаы ос ркеш желмаялары бастарын тмен тсіріп жіберіп, кншыыс жатан тайратай шапан ол — бл жауын адамай ткізіп алан, алан етіп шыыс жатаы жола ойылан Керей, Найман жауынгерлері. Ал солтстік тстан шбатыла жкіген — алдында рашанда ер жрек батыры ошау келетін — бл солтстіктегі ала — Арын, ыпша олы. «Жау келе жатыр!» деген хабарды естігеннен-а асым: «Хан кеесі болып жатан жерге тез жетсін» деп ат шаптыран. Жау жрек екі олды тез жеткеніне беткейде тран батырлар уанып алды. лдекімдер «Уа, ст!», «Асарбас, асарбас!» деп зіні ктерілген кіл кйін жасырмай ашы айтып жатыр. Ктпеген жерінен, арттарын ала, екі бйірлерінен екі олды крген Шайх-Хайдар скері «зіміз оршауа тсіп алмайы» деген ауіппен кенет екі жаа жайыла тскен анаттарын жия ойды. Енді олар шашау шыармай, тобын жазбай, сада оы жететін жерге кеп, аттарыны арынын басып сл аядай жріп шоырлана тотады. Бл кезде Шайх-Хайдар скерін, бйірлей оршап Найман, Керей мен Арын, ыпша олдары да батырлар тран тбеге жетті. Екі жа удем жерге кеп арама-арсы трды. Енді аза батырларыны тобы емес, Шайх-Хайдар скері оршауда алатын трізді. Кш аза жаында басым. Біра бірде-бір рет жауынан беті айтып, тауы шаылып крмеген «Хан скері» кейін шегінетін трі жо. Кк найзаларын аза жігіттеріні кеуделеріне бір спай мауы басылар емес.

Кенет Шайх-Хайдар шебінен жал-йрыы жерге тгілген, нардай аал-теке арыма мінген, стінде ара сауыты бар арашы батыр ойастап ортаа шыа берді. Ол кндерде соыс жргізу тсілі екі трде болатын. Бірі жауын апыда бас салу да, екіншісі ан майданда бетпе-бет кеп ашы рысу. Мндай жадайда е алдымен жер белгіленіп, майдан ортасына батырлар жекпе-жек шыып рысады. Екі жатан жекпе-жекке шыан батырлара ешкім болыспайды. айсысыны кші басым болса, сол жееді. Кейде жекпе-жек айас екі жатан батырлар табыланша созылады. Кейде жекпе-жекке шыдай алмай, жауды бір жаы ат ойып, рыс ашып жібереді. Бл лкен айып болып саналады. Артынан бітімге келгенде бл кін еске алынады.

арашы батыр ара арымаыны стіне анандайдан ара шыдай боп майдан ортасына кеп, айбарлы нмен айай салды.

— Шы бері жекпе-жекке! Жанынан безген айсы барсы!

— Мен бармын! — деді амбар батыр астындаы ара сира тлпарын тебіне тсіп, ала арай мтыла беріп.

— Тота! — деп аырып жіберді дл осы стте шудалары жерге тскен аппа бураны стінде отыран Брынды. — Жол менікі! Аа транда іні ала шыпас болар!

Аа бйрыына іні кну — азаты кне салты. амбар батыр атын кенет тежеп тотай алды.

Брынды клденеі мен зындыы бірдей тртпа келген, олдары кескен томардай, шойын денелі балуан жігіт. Басы шарадай, ара ср, жуан ара мртын азірет алидай екі лаына апарып іліп оятын. Тнде крген адамны жрегі жарылатындай тсі суы. Бала жасынан сотар, соыс мар. Оны жауымен рысанда е жасы кретіні — а бурасына мініп алып жеке шыу. А бураны ол бота кнінен жауа салып йреткен. зі де зге буралардан анарлым биік. Шапанда жылы баласыны ілуде біреуі ана ілесе алады. Брындыты кркі осы а бурамен. сіресе атты адамды крсе жыны бар. Ат стінен аузымен жлып алып, табаныны астына салып, тарпып тастауа мытап тселген. Кейде жерге лаан батырды стіне шге алады да астындаы адамны сйегін бытырлата сындырып, мылжа-мылжасын шыармай стінен трмайды. Жекпе-жек шыан батырды стінен Брынды екі лаш айы шопарымен ос олдап рса, бл жерге лаан батырды жаныштап тарпып лтіреді. Мндай астындаы бурасы мен стіндегі батыры атар имылдайтын жаудан жекпе-жек шыан адамны кні брын зре-ты алмайтын. Оны стіне а бура Брындыты жауына андай тсіл ратынын алдын ала аылдасып ойандай, жауа шапаннан-а стіндегі батыр ыайына арай кшетін. Тарпитын жерінде тарпитын, тістейтін жерінде тістейтін. Ал Брынды егер жауын р аттан тсіріп кететін ойы болса, а бура ашуа мінбейтін, тек стіндегі батырды уеніне арай имылдап, дегеніне кне беретін. Брынды а бурасына мініп жауа арсы шыса жрт «Тентек ара жынына мінді, енді жолымыз болар» дейтін.