Зборнік сцэнічных твораў

ЯЗЭП (ідзе да дзвярэй Адэльчынай станцыі). Адэлька, хадзі жыва! Пан Міхал чакае цябе, не дажджэцца. (Да Міхалка). Яна зараз прыдзе. А ты мусіць і не снедаўшы... а?... кажы праўду?

МІХАЛКА. Праўда, не снедаўшы.

ЯЗЭП. I чалавек з цябе, Міхась, сядзіш і нічога не кажаш, што галодны. Зараз дамо паснедаць (Ідзе у правыя дзверы).

МІХАЛКА (адзін). Аж у вушах бурчыць, столькі нагаварыў. Ага, нехта йдзе... Нейкая старая кабета, не йначай цётка пана Язэпавай дачкі.

З’ЯВА 8-ая.

Уваходзіць АДЭЛЯ. МІХАЛКА прэцца да яе, цалуе у руку.

АДЭЛЯ (да сябе). Які шпаркі! (У голас). Вы мусіць прысталі з дарогі?

МІХАЛКА. Не, дзякую вам, спаў усю дарогу.

АДЭЛЯ. Як-жаж вы ўпадабалі нашу старонку?

МІХАЛКА. Дужа ўпадабаў. Асабліва бульба важная.

АДЭЛЯ. А то-ж вы тутака казалі, што спалі ўсю дарогу?

МІХАЛКА (засароміўшыся). Гэта бачыце, праўда, але хвурман разбудзіў мяне бульбу паглядзець.

АДЭЛЯ. То з вас, мусіць, заядлы гаспадар! Сядайце, будзце ласкавы!

МІХАЛКА. Дзякую вам, пані дабрадзейка. (Сеў здалёк)

АДЭЛЯ (Строючы міну). Сядайце бліжэй!

МІХАЛКА. Дзякую, мне і тут добра!

АДЭЛЯ. Я-ж вас прашу!

МІХАЛКА. Дзякую! (Сядае пры ёй на лаве).

АДЭЛЯ. Ці добра здароў ваш бацька?

МІХАЛКА. Дзякую, пані дабрадзейка. (Цмок у руку). Добра, толькі дужа многа есць.

АДЭЛЯ. (да сябе). Маладзенькі! Нічога не разумее. (У голас). Але-ж гэта не шкодзіць!

МІХАЛКА. Не, не шкодзіць, бо-ж і мае за што добра есці.

З’ЯВА 9-ая.

ТЫЯ САМЫЯ, ЯЗЭП (Хлапец нясе снеданне).

ЯЗЭП. Ага! папаліся! Варкуеце, сеўшы адзін пры адным на лаве. (Да Міхася). Ах ты баламут!

АДЭЛЯ. Да душы, брыдка!

ЯЗЭП. Міхалка!.. адразу на лаву і рамансуе!.. ці не так?

МІХАЛКА (задзівіўся). Што вы, паночку, я ж нічога...

ЯЗЗП. Сядзі ціха! Я-ж гэта люблю, я-ж люблю, калі кавалер умее дурыць галаву дзяўчатам.

МІХАЛКА. Што вы, паночку! я-ж, дальбог, нічога!..

ЯЗЭП. Не вырабішся!.. Сядай снедаць. У нас гавораць: Выспіся, наясіся, а тады гавары.

АДЭЛЯ. Просім сядаць. (Міхалка хоча сесці з канца. Язэп садзіць яго пры Адэлі).

ЯЗЭП. Сядайце разам, адзін пры адным!

МІХАЛКА. Калі тутка скразнік, я сяду гэтак, напроціў. (Сядае проціў Адэлі).

ЯЗЭП (паціху). Ага!.. жэўжык, хочаш сядзець напроціў, каб ляпей было тэлеграмы пасылаць.

МІХАЛКА. Я ніколі тэлеграмы не пасылаю снедаючы.

ЯЗЭП. А калі-ж?

МІХАЛКА. Найчасцей увечар, дабрадзею!

ЯЗЭП. Ну й жэўжык ты, скажу яшчэ раз, Міхалка! Увечары, кажаш, змеркам?

МІХАЛКА. Не, паночку, не папоцемку, пры агні.

ЯЗЭП. Пры агні, пры агні! Хай цябе качалка, а то-ж зух малец, што скажа, то смех — чысты бацька!

АДЭЛЯ (да сябе). Штукар малец. (Да Міхася). Ешце-ж больш на здароўе!

МІХАЛКА. Дзякую вам! (Да сябе). Што яны лапочуць?

ЯЗЭП. Еш, Міхаська! Што гэта? няўжо-ж з кахання і есці не хочаш?

АДЭЛЯ (скромна). То пан Міхал закахаўшыся.

ЯЗЭП. Што?! Увяз у каханні па самыя вушы?

МІХАЛКА (засароміўшыся). Што вы?!.. Што вы?!..

ЯЗЭП. Ага!.. пачырванеў! Не вырабішся цяпер! Ну й штукар ты!

АДЭЛЯ. Яшчэ, будзце ласкавы, для мяне зрабеце гэта.

МІХАЛКА. Дзякую! не здолею больш.

ЯЗЭП. Ці бачыш? глядзіць у тваю талерку. Знаю я гэтыя жарты ды гулі - кахання. Ведаеш што, Адэлічка? падсунь яму кусок з свае талеркі.

АДЭЛЯ. Калі не важуся, татанька!

ЯЗЭП. Калі любіш мяне, зрабі гэтак. Глянь у яго вочы, аж гараць.

АДЭЛЯ (засароміўшыся, падае сваю талерку). Вазьміце!

МІХАЛКА. Дальбог, не магу!

ЯЗЭП. Ага, ён хоча, каб ты сваею рукою дала яму кавалак проста ў зубы. Зрабі гэтак, зязюлька!

АДЭЛЯ. Калі ўстыдаюся!

ЯЗЭП. Не ўстыдайся! Вось гэтак! (Адэля бярэ на вілцы кавалак мяса: Міхась нічога не разумеючы, лупіць вочы на яе).

АДЭЛЯ. Вазьміце!

МІХАЛКА. Дзякую!

ЯЗЭП. Раззяўляйся барджэй. (Міхась раззявіўся). Зацьмякай-жа цяпер! Так, мае галубочкі, кахайцеся! Я стары пайду адсюль, бо дзе двое — там рада, дзе трое — там здрада. Вы маладыя, лепш уладзіцеся самі. Зух малец, няхай яго маланка! (Выходзіць са смехам).

З’ЯВА 10-ая.

АДЭЛЯ (ўстае ад стала). МІХАЛКА (сядзіць стале як калода).

МІХАЛКА (да сябе). Што гэтаму старому сталася? Чаго гэта ён так выляцеў. Чаго нас адных пакінуў? Няўжо-ж нам удваіх скончыць гэту пячонку?

АДЭЛЯ (да сябе). Сядзіць пры стале, то дурны. (Кашляе).

МІХАЛКА (да сябе). Сухоты яе душаць, ці што.

АДЭЛЯ (да сябе). Трэба пачаць гутарку. (У голас). Вось і асталіся адны...

МІХАЛКА (ўстае). Пані дабрадзейка, я пайду адсюль, калі вам патрэба.

АДЭЛЯ. Чаго-ж вы? — заставайцеся. Адно толькі паненцы няпрыгожа заставацца адной самой з кавалерам...

МІХАЛКА. А якая-ж тут паненка ў пакоі?

АДЭЛЯ (да сябе). Што ён гаворыць? (Да Міхалка). Што вы гэта мяне не бачыце?

МІХАЛКА. Бачу, бачу вас, пані дабрадзейка, я-ж, дзякуй Богу, не сляпы.