Адваротны бок люстра

Яна праверыла люстра, але, як Бася і чакала, яно было глухім да яе спробаў. Дзяўчынка нават заплакала, уявіўшы, што ёй зноў прыйдзецца цягнуць праз увесь дом іншае люстра, а пасля немаведама як вяртацца дадому ў абыход. Добра хоць, што цяпер яна ведае, дзе тое люстра шукаць. Але не паспела яна выцерці слёзы, як у яе з’явілася горшая падстава для бедаванняў. Праз люстра са спальні на яе паглядаў стары пан Альбрыхт, і гэтым разам Бася дакладна ведала, што ён бачыў менавіта яе, а не штосьці іншае.

Раздзел 13

«Застацца тут», – мільганула ў Басінай галаве.

Сапраўды, гэта б усё вырашыла. Магчыма, так будзе нават прасцей: яна не вернецца дамоў і такім чынам выратуе Міхала, пакінуўшы яго нарэшце аднаго. Сілы ўраўнаважацца. А пану Альбрыхту і Эль-Анабі ён сам па сабе патрэбны не будзе, цяпер юнак у бяспецы, бо старыя хацелі скарыстацца імі двума. Паасобку з іх не было ніякай карысці.

Упершыню жадаючы, каб люстра хутчэй зачынілася, дзяўчынка ўжо збіралася адхапіць руку, якая амаль краналася шкляной паверхні. Але ў наступны ж момант Бася прыгадала бацькоў і бабулю. Па куль яна марудзіла, пан Альбрыхт працягнуў да дзяўчынкі руку і прымудрыўся моцна схапіць яе запясце, якое зараз знаходзілася недзе на памежжы двух вымярэнняў.

– Не рабіце глупстваў, мадэмуазэль, – прамовіў пан Альбрыхт роўным голасам, ад якога Басі зрабілася вусцішна.

Ён ірвануў яе на сябе, і дзяўчынка апынулася ў пакоі ХХІ стагоддзя. Пан Альбрыхт не адпускаў хваткі і пранізліва глядзеў ёй у вочы.

– Што вы тут робіце? – спытаў ён усё гэтак жа спакойна.

Ці то ад перахода з часу ў час, ці то ад халоднапагрозлівага тону пана Альбрыхта ў Басі па скуры пачалі бегаць мурашы.

– А вы? – з выклікам адказала яна, раззлаваўшыся, што стары, нават не спытаўшы, у адно імгненне парушыў усе яе намеры.

– Я?! – ад абурэння той расціснуў пальцы. – Калі вы памятаеце, гэта мая кватэра і я тут жыву.

– Вы павінны быць у шпіталі! – непрыхільна кінула яму аб вінавачванне Бася.

– Адкуль, цікава, такая ўпэўненасць? – пляснуў рукамі пан Альбрыхт. – І хто вам увогуле даў права сюды прыходзіць?

– Вы і далі! – Бася тыцнула ўказальным пальцам у міліметры ад яго носа. – Я цяпер усё ведаю. І пра вас, і пра Анэлю, і пра тое, дзеля чаго вам насамрэч спатрэбіўся Ключ. Cтары лгун!

Не зважаючы на яго, дзяўчынка падышла да ложка і пачала збіраць торбу.

– Што ты там бачыла? – ціха спытаў пан Альбрыхт зза яе спіны.

– Што трэба, тое і бачыла! – адгыркнулася Бася, павесіўшы торбу на плячо, і з незалежным выглядам павярнулася да старога.

– Я пытаюся, што ты там бачыла?! – сіпла пракрумкаў пан Альбрыхт, знянацку падскочыўшы да яе і балюча схапіўшы за ключыцы.

Замест тлумачэнняў, Бася спачатку моўчкі ўтаропілася яму ў твар, а потым пачала хапаць ротам паветра. Яна падняла рукі і закрылася ад старога далонямі. Ён адпусціў яе, і дзяўчынка асела на ложак. Яна склалася папалам і пачала хрыпець, душачыся рыданнямі. Торба звалілася з пляча, ударыўшыся аб падлогу, рэмень павіс на локці. Бася здрыганула рукою, каб скінуць яго, і ўзняла зарумзанае аблічча да пана Альбрыхта.

– Вы не ратавалі яе! – пралямантавала дзяўчынка, перарываючы свой дакор захліпаннямі. – Вы проста пакінулі яе гінуць! Нават не зрабілі нічога…

Пан Альбрыхт ніяк не адрэагаваў на яе словы. Не варушачыся, ён засяроджана ўглядаўся паверх Басінай галавы ў кропку перад сабою.

– Вы ёй здрадзілі, – дзяўчынка размазвала па твары слёзы, разгойдваючыся тудысюды. – Яна верыла, што вы яе выратуеце, а вы насамрэч клапаціліся толькі пра сябе. Я бачыла, як усё было. Вы нават не падышлі да яе, калі ўсё здарылася… І мяне падманулі. Як зазвычай…

Яна раптам успомніла, што ёй трэба разуцца, каб не запэцкаць паркет, і, уціраючыся рукавом, нахілілася да ботаў. Заблытаўшыся ў шнуроўцы, Бася ад крыўды злосна тузанула пяцельку, зза чаго адзін з матузкоў парваўся.

– Халера! – жаласліва выгукнула дзяўчынка, заціснуўшы адарваную частку ў руцэ.

Бася зноўку ўткнулася тварам у далоні.

– Нуну, цішэй. Не трэба плакаць, – ачуўшыся, пан Альбрыхт дакрануўся да яе пляча.

Дзяўчынка скінула яго руку і падскочыла.

– Не трэба?! – закрычала яна. – Значыцца, не трэба? Вы мне заўжды хлусілі, думалі, што я ні на што не згаджуся, таму і не давяралі. Нават у памагатыя абралі не мяне, а Міхала, бо палічылі, што гэта я праваднік, а не ён, так?

Стары міргнуў і прыўзняў адно брыво.

– А вось цяпер я бы прапанаваў пагутарыць сур’ёзна, – стрымана прамовіў ён.

Бася шморгнула носам, зразумеўшы, што сказала залішняе, але, як адкруціцца, прыдумаць не здолела.

– Ну што вы на мяне глядзіце спадылба? – усклікнуў стары. – Хадземце на кухню, я вам зраблю гарбаты, заадно і пагаворым.

– Не хачу я гарбаты, піла ўжо, – адмовілася Бася.

«Што, калі ён мяне атруціць вырашыў?» – раптам запанікавала яна.

– Ну тады, з вашага дазвалення, я зраблю гарбаты сабе, а вы так пасядзіце, – з’едліва сказаў пан Альбрыхт. – Хадземце, а то ў гэтым пакоі знаходзіцца ўжо ніякіх сіл не стае.

– Мне высмаркацца трэ, – заявіла дзяўчынка.

– Як я вам магу з гэтым дапамагчы? – цярпліва спытаў стары.

– Ніяк, – прабурчала Бася і накіравалася ў ванную.