Адваротны бок люстра

– Ну, бабуля, я ж з сябрамі паехала ў Тракай. Там прырода, мабільны не трымае.

– Не расказвай мне баек! Няма такой прыроды, каб не трымаў мабільны. Няўжо ты за тры дні не магла знайсці тэлефон?

– Ну, бабуля, разумееш…

– Нічога я не разумею! У мяне хворае сэрца, я на леках толькі і жыла гэтыя дні!

– Бабуль… – паспрабавала патлумачыць Бася.

– Што «бабуль»? Я ўжо больш за пятнаццаць гадоў бабуль! Сумлення ў цябе ні кроплі няма, агіднае ты дзіцянё! Я зараз збіраюся і еду да цябе.

– Не, давай лепш я да цябе, – прапанавала дзяўчынка.

– Ну добра, тады я стаўлю пірог і чакаю цябе! – згадзілася бабуля. – Бася, а што з тваім голасам?

– Так, крышку прастуду схапіла, – схлусіла Бася.

– Ой, божа ж мой! – застагнала бабуля. – Ну вось што ты за чалавек такі? Яшчэ і прастуду схапіла! Нябось, без курткі па холадзе бегала. Што я тваім бацькам скажу? Не даглядзела дзіцянё… Проста жах нейкі!

– Ну ты толькі не хвалюйся! – пачала прасіцца Бася. – Табе ж нельга.

– Нельга… З вамі тут не будзеш хвалявацца!

– Ну ўсё! Я тады праз гадзіну да цябе прыеду, – сказала дзяўчынка, але, глянуўшы ў люстра над тэлефонам і ўбачыўшы свае неахайныя кучары, сказала: – Не, праз дзве… Дакладней, праз тры!

– Дык праз колькі? – стомлена спытала бабуля.

– Праз тры! – упэўнена адказала Бася і дадала: – Бабуль, ведаеш што? Ты патэлефануй яшчэ тату з матуляй, скажы, што са мной усё ў парадку, добра?

– Добра. Прыязджай.

– Угу! – прамукала дзяўчынка і паклала трубку.

Яна яшчэ раз паглядзела на сябе ў люстра, пакруціла ў пальцах валасы і вырашыла па дарозе да бабулі зазірнуць у цырульню.

* * *

– Які жах! Цікава, хто гэта так вас пастрыг? – убачыўшы Басіну неакуратную шавялюру, абурыўся цырульнік. – Напэўна, рэзалі тупымі нажніцамі.

– Так, менавіта так, – суха адказала дзяўчынка. Цырульнік ледзь не выпусціў з рук грабянец.

– Жартую, – кісла ўсміхнулася Бася. – Гэта я з сябрамі – у заклад.

– Якое варварства! – гідліва ўсклікнуў цырульнік. – Такія добрыя валасы, і каб так груба з імі абыходзіцца.

Пакуль ён стрыг яе, Бася, успомніўшы пра мабільны тэлефон, уключыла яго. Адразу ж пасыпаліся паведамленні ад бацькоў і сяброў. Усе жадалі ведаць, што з ёй здарылася, усе аб ёй турбаваліся.

Бася выйшла з цырульні. Яна вырашыла дабірацца да бабулі пешшу. Ідучы па родных вуліцах, дзяўчынка цалкам паглыбілася ў сябе і меркавала: «Вось жыў хлопец – прыгожы, разумны, смелы, добры. Самы найлепшы ў свеце! І ўсё ў яго было цудоўна, пакуль адна не звалілася яму на галаву. Згубіла, а сама зараз як нежывая ходзіць па горадзе, не бачыць нічога вакол сябе, не чуе. Бы прывід. Якая ўсё ж такі цяжкая і несправядлівая гэтая штука – жыццё!» Яна прайшла яшчэ крыху, засунуўшы рукі ў кішэні джынсаў, і раптам спынілася. «Ну і дурніца! А да старога нават і не падумала зайсці!» Бася з усіх ног рынулася на Сціклю. Яна ўварвалася ў антыкварную краму і кінулася да прылаўка.

– Добры дзень! А пан Альбрыхт зараз у сябе? – яна ўмольна паглядзела на прадаўца.

Той зірнуў на Басю, відавочна прыгадаўшы, што ўжо не першы раз бачыць яе ў краме, і сказаў:

– Не, на жаль, яго няма.

– Ну як жа! Заўжды яго няма, калі ён мне патрэбны! – усклікнула дзяўчынка. – Яго сапраўды няма на месцы?

Прадавец пакруціў галавой.

– Можа, перадаць яму што-небудзь, калі ён вернецца?

– Так, перадайце яму, што да яго прыходзіла Варвара Станкевіч, і скажыце, каб ён мне патэлефанаваў вось па гэтым нумары. – Бася напісала на аркушыку свой нумар і працягнула да прадаўца.

– Добра, – сказаў ён.

Бася, апусціўшы галаву, выйшла з крамы і зноў накіравалася да бабулі. Яна ішла па вуліцы, не зважаючы, як па твары цякуць слёзы, і не звяртаючы ўвагі на здзіўленыя позіркі мінакоў. Урэшце, дабраўшыся да дома бабулі, дзяўчынка спынілася, гучна высмаркалася і выцерла насоўкай слёзы, загадаўшы сабе: «Давай збірай сябе па кавалках! Бабуля ж невінаватая. У яе сэрца слабое, яе нельга хваляваць».

Як толькі Бася ўвайшла, бабуля зараз жа моцна абняла яе.

– Ну, як ты? – спытала старая.

– Ды я добра! Лепш распавядай, як ты? Чым тут без мяне займалася? Як твая шкодная суседка жыве? – Бася сама стала распытваць бабулю пра ўсё, толькі каб тая не пачала свой допыт.

Старая пасадзіла Басю за стол. Калі дзяўчынка наелася пірагоў і адкінулася на спінку стула, бабуля заклапочана паглядзела на яе і сказала?

– Я нешта ніяк не зразумею, Бася, ці то ты пасталела, ці то папрыгажэла, ці то ўсё разам.

– Ды не, бабуль, пастрыглася проста, – праз сілу ўсміхнулася дзяўчынка.

Бабуля крыху памаўчала, а потым дадала:

– Басенька, цябе хтосьці пакрыўдзіў?

– Ды што ты? З чаго ты так вырашыла?

– Ну мы ж не першы дзень знаёмыя! – пляснула рукамі бабуля. Бася абышла стол, моцна абняла старую і пацалавала.

– Бабуля, я так без цябе змаркоцілася!

Тая пранізліва паглядзела на ўнучку ды толькі пакруціла галавой.

Вечарам прыехалі бацькі. Убачыўшы Басю, яны адразу ж напалі на яе з пытаннямі, але бабуля выратавала дзяўчынку:

– Што вы да яе прычапіліся? У яе што, няма права некалькі дзён пабыць з сябрамі? Усё ж добра. Праўда, Басенька?

Разгледзеўшы дачку з ног да галавы, матуля сказала:

– Бася, ты новую стрыжку зрабіла?