Адваротны бок люстра

– Нічога, у мяне ёсць час, – прамовіла дзяўчынка і ўселася ў крэсла, паставіўшы на калені школьную торбу і абхапіўшы яе рукамі.

Па Басіным выглядзе было зразумела, што яна не адступіцца і будзе чакаць да перамогі. Прадавец асуджана ўздыхнуў і, зрабіўшы выгляд, што не заўважае яе, заняўся іншымі наведвальнікамі.

Чакаць Басі давялося доўга. Яна ўвесь час пазірала на падлогавы гадзіннік з залатымі стрэлкамі, але час цягнуўся, нібы гумавы, і дзяўчынцы нават здалося, што кожны раз, калі яна зноў пазірае на цыферблат, стрэлкі рухаюцца ўсё марудней і марудней. Каб неяк змарнаваць час, яна дастала з торбы падручнік, разгарнула і пачала чытаць, але, злавіўшы сябе на думцы, што не разумее ні слова, запхнула яго назад у торбу. Пакапаўшыся ў ёй, яна з радасцю знайшла велічэзны яблык, у думках падзякавала матулі і са смачным хрумстаннем угрызлася ў яго. Няшчасны прадавец са стогнам тэатральна закаціў вочы і паспрабаваў загарадзіць сабою нахабніцу ад пакупнікоў, раз-пораз незадаволена касавурачыся на яе і ўздыхаючы. Бася сядзела і засяроджана жавала, не зводзячы вачэй з дзвярэй кабінета, да якіх вяла невялікая лесвічка ў некалькі прыступак. Ёй раптам закарцела ўварвацца да пана Альбрыхта, чым бы ён ні займаўся, толькі б разабрацца ва ўсім, але дзяўчынка перасіліла ў сабе гэтае жаданне і ўзялася цярпліва чакаць далей.

Урэшце дзверы ў кабінет адчыніліся. Бася ўбачыла юнака, які стаяў да яе спінай і трымаўся за дзвярную ручку. Ён быў апрануты ў байку з каптуром, джынсы і красоўкі.

– Ну што ж, мой дружа, – сказаў яму стары, – зараз вам патрэбна шанаваць здароўе і прызвычайвацца да новых абставінаў.

– Вялікі дзякуй, пан Альбрыхт! – пачула дзяўчынка голас юнака і самлела.

Стары ўбачыў Басю і, усміхнуўшыся, злёгку махнуў ёй рукою. Юнак абярнуўся, і дзяўчынка ўрэшце ўбачыла яго твар.

– Міхал!!! – закрычала Бася.

Юнак саскочыў з лесвіцы і кінуўся да яе. Бася ўсхапілася з крэсла, скінула з кален торбу і хацела бегчы насустрач, аднак спатыкнулася і ледзь не павалілася, але Міхал паспеў якраз у патрэбны час і, злавіўшы яе, прыціснуў да сябе. Яна моцна абхапіла яго рукамі і заплакала.

– Цішэй, Баська, не плач! Не плач, усё ж добра, я побач з табой, – угаворваючы дзяўчынку, Міхал цалаваў яе мокрыя ад слёз вочы, шчокі і нос. – Не плач, дурнічка, усё добра!

– Добра? – абурана ўсклікнула Бася. – Ведаеш, як я хвалявалася? Ведаеш, што мне давялося перажыць? Ды я тут ледзь не памерла без цябе! Я месца сабе не знаходзіла, ледзь розум не страціла! – яна са злосці стукнула юнака кулаком па плячы.

Ён зморшчыўся ад болю і, закрахтаўшы, пацёр выцятае месца.

– Што з табой? Ты паранены? – спалохана спытала Бася. Міхал пакруціў галавой і, усміхнуўшыся, узяў у далоні яе заплаканы твар.

– Басенька, я таксама па табе страшэнна сумаваў! – сказаў ён і пацалаваў яе ў мокрыя вусны.

– Зразумела, а на галоўнага героя забыліся! – пакрыўджана прамовіў стары, выправадзіўшы ўсіх пакупнікоў і замкнуўшы дзверы крамы. – Мяне ніхто не жадае пацалаваць.

Бася, ужо зусім забыўшыся на яго існаванне, уткнулася запунсавелым тварам Міхалу ў грудзі. Потым яна засаромлена выглянула з-за яго пляча і пытальна паглядзела на старога.

– Мадэмуазэль, ці вы не жадаеце пачуць гісторыю выратавання Міхала? – спытаў пан Альбрыхт.

– Жадаю, – кіўнула дзяўчынка.

– Ну тады слухайце! – сказаў стары і пачаў распавядаць: – Праз некалькі дзён пасля вашага ад’езду з Кракава я вырашыў наведаць вас. Я прыйшоў у рэзідэнцыю Радзівілаў, аднак мне сказалі, што вас няма. Але, убачыўшы, як у адной прыдворнай дзяўчыны на вочы сталі наварочвацца слёзы, калі яна пачула вашае імя, мадэмуазэль, я зразумеў, што нешта не так і паспрабаваў у яе падрабязней пра ўсё даведацца. Хаця дзяўчына доўга пераконвала мяне, што ёй забаронена нешта казаць, яна ўсё ж такі прабалбаталася, што вы паехалі разам з Міхалам у Вільню. Я адразу ж адправіўся вам наўздагон. Прыехаўшы да Міхала дамоў, я знайшоў яго параненага, у гарачцы і з запаленнем лёгкіх.

Бася занепакоена паглядзела на юнака.