Адваротны бок люстра

– Як мага хутчэй і, пажадана, не правакуючы непатрэбных падазрэнняў – ваша цікаўнасць да «Зорнага ззяння» і так выкліча ў Штэрнаў нямала пытанняў. А магчыма, не толькі ў іх. – Пан Альбрыхт зрабіў шматзначную паўзу і працягнуў: – Пэўна, хавальнікам будзе галава сям’і. Лепей за ўсё, калі вы здолееце сустрэцца з гэтым чалавекам асабіста, сам-насам. Звяртайцеся да любых довадаў, каб упэўніць Штэрнаў аддаць вам Венеру, але будзьце ўважлівыя: празмерны напор можа напужаць іх і прывесці да адмоўных наступстваў. Дзейнічайце дакладна, але асцярожна.

– Вось цяпер я сапраўды адчуваю сябе шпіёнам, – рассмяялася Бася.

– Яшчэ не позна спыніцца, – сур’ёзным тонам прамовіў стары, выпрабоўваючы паглядзеў на дзяўчынку.

– Пан Альбрыхт, вы як герой з кепскага фільма, – фыркнула Бася. – Зразумела ж, я пайду!

Пан Альбрыхт цяжка ўздыхнуў.

– А што, калі гэтыя Штэрны падмануць і дадуць замест Венеры нейкі іншы падобны камень? – занепакоілася Бася.

– На кожным элеменце мусіць быць невялічкі значок маладога месяца, – растлумачыў пан Альбрыхт і дакорліва дадаў: – Я думаў, вы заўважылі, калі я іх вам паказваў.

Бася з Міхалам здзіўлена пераглянуліся і ўтаропіліся ў старога, якому нічога не заставалася, як зноўку дастаць з сейфа элементы, што ў яго меліся, і паказаць сябрам.

– Ды тут без лупы і не ўбачыш гэты ваш сімвал, – паскардзілася дзяўчынка, па чарзе разглядаючы Вячэрнюю Венеру і Адбівальнік.

Пан Альбрыхт толькі развёў рукамі.

– Прынамсі, мы ведаем, што тэарэтычна ён мусіць быць на кожным элеменце, – усміхнуўся ёй Міхал.

А трэцяй гадзіне Бася патэлефанавала бацькам і сказала, што яны ўжо дабраліся да месца і ў яе ўсё добра. «Амаль не схлусіла, – падумала дзяўчынка. – Мы ж і праўда ўжо амаль там, куды збіраліся насамрэч». Яна не забылася паведаміць бацькам пра перабоі з мабільнай сувяззю і паабяцала дасылаць СМС акурат кожны вечар. Паклаўшы слухаўку, Бася ўзялася набіраць чарнавікі паведамленняў, каб пан Альбрыхт меў магчымасць дасылаць іх яе бацькам, не звяртаючыся да пісьменніцкага таленту.

Насценны гадзіннік у кабінеце прабіў палову на пятую, і Бася, адчуўшы хваляванне, пачала корпацца ў торбе, каб у выпадку, калі яна штосьці забыла, паспець папрасіць рэчы, якіх не хапае, у старога. Упэўніўшыся, што ўсё на месцы, дзяўчынка зашпіліла маланку і, пакуль стары даваў Міхалу апошнія ўказанні і нешта зноў запісваў на паперы, узялася церабіць задзірыну на пальцы. У момант, калі яна раскалупала яе да крыві, пан Альбрыхт сказаў:

– Час, хадземце.

Бася засунула палец у рот, намагаючыся спыніць кроў, і заспяшалася ў круглы пакой. Разам з Міхалам дзяўчынка падышла да патрэбнага люстра, паверхня якога тут жа пачала калыхацца.

– А нам як, адначасова ў яго заходзіць? Ці па чарзе? – спытала Бася.

– Паспрабуйце зрабіць гэта сінхронна, – ціха прамовіў стары. – Удачы!

Бася і Міхал пераглянуліся і, кіўнуўшы адно аднаму, рашуча працягнулі рукі да шкла: за ім праявіліся ўжо абрысы пакоя, як дзве кроплі падобнага да таго, у якім яны зараз знаходзіліся. Бася адчула знаёмы жудасны холад і праз імгненне апынулася з іншага боку. Побач стаяў Міхал, які ў першы раз усвядомлена прайшоў праз люстра.

– Ты таксама гэта адчула? – моршчачыся, спытаў ён.

– Так, непрыемная працэдура, – заўважыла дзяўчынка.

– Запаліце лямпу, яна, здаецца, стаіць недзе злева.

Сябры павярнуліся і ўбачылі, як пан Альбрыхт па той бок люстра паказвае пальцам у накірунку меркаванага пошуку.

– А навошта нам лямпа? Тут жа і так дастаткова светла, каб знайсці выйсце, – не зразумела яго Бася.

– Гэта святло ад люстра, яно хутка зачыніцца, і ў пакоі зробіцца цёмна. Праход у кабінет забіты, таму будзьце ласкавы паклапаціцца і адшукаць хутчэй лямпу, – незадаволеным тонам паспяшаўся сказаць стары. – Дарэчы, побач мусіць быць і лом.

– І навошта вы забілі праход? – не ўтаймоўвалася Бася, пакуль Міхал паслухмяна павярнуў налева і рушыў уздоўж сцяны ў пошуках прылад.

– У канспіратыўных мэтах, мадэмуазэль Барбара, – страчваючы цярплівасць, адказаў пан Альбрыхт. – Хопіць задаваць пустыя пытанні! Проста трымайцеся маіх указанняў. Люстра можа зачыніцца ў любую хвіліну.

– Лямпы няма, – сказаў Міхал, абышоўшы пакой па перыметры, і, вярнуўшыся да люстра, устаў каля Басі.

– Гэтага не можа быць, пашукайце яшчэ, – пан Альбрыхт прыжмурыўся, гледзячы праз люстра ўнутр пакоя. – Мабыць, у той раз я пакінуў яе недзе пасярэдзіне? Хм, нічога не бачу, а вы кажаце, што святла хапае, мадэмуазэль!

Бася вырашыла змоўчаць і толькі закаціла вочы, а Міхал накіраваўся да цэнтра круглага пакоя.

– А, зусім забыўся сказаць, – зноў падаў голас стары. – У кватэры, у шафе для адзення, вы знойдзеце…

Але ён не паспеў скончыць, бо люстра зачынілася, святло згасла і ў наступную ж секунду ў пакоі пачуўся звон, а ўслед за ім – глухі грукат, нібы на падлогу павалілася нешта цяжкое.

– Міхал, ты ў парадку? – нясмела спытала дзяўчынка. – Гэта ты паваліўся?

– Не, – крэкчучы, адгукнуўся з цемры юнак. – Я лямпу знайшоў. І як яе запальваць?

– Я іду табе насустрач, – папярэдзіла Бася і пачала асцярожна рухацца на голас сябра. – Эх, шкада, я ліхтарык не здагадалася з сабой прыхапіць.