Адваротны бок люстра

– Гэта добра, – улагоджана сказала дзяўчынка і пайшла далей, помсліва ўсміхаючыся.

Калі яны прыйшлі да кватэры Міхала, юнак дбайна зашмаргнуў усе фіранкі і запрасіў Басю ў кухню. Пакуль ён кіпяціў імбрык, дзяўчынка выняла з торбы ўсё, што ім давялося знайсці ў сейфе пана Альбрыхта.

– Я не разумею: ну як можна ў кожным вымярэнні пакідаць аднолькавую камбінацыю? – са здзіўленнем спытала Бася.

– Напэўна, ён не чакаў, што мы ўварвёмся ў краму і ўсё забяром, – усміхнуўся юнак. – Акрамя ж пана Альбрыхта і нас дваіх гэтую камбінацыю ніхто не ведае. Ды і запомніць яе не надта лёгка.

Міхал паставіў на стол два кубкі з гарбатай і цукарніцу.

– Табе з цукрам? – паслужліва спытаў ён, набраўшы цэлую лыжку і збіраючыся насыпаць у кубак, прызначаны дзяўчынцы.

– Не, дзякуй, – Бася паспела выхапіць свой кубак з-пад яго рукі і зрабіла некалькі маленькіх глыткоў.

Міхал тужліва ўздыхнуў і, падпёршы кулаком шчаку, сеў насупраць яе, намагаючыся скеміць, як бы яму загладзіць перад Басяй свае правіннасці. Дзяўчынка незалежна перагортвала старонкі старадаўняга сшытка, параўноўваючы сапраўдныя элементы з іх замалёўкамі. Раптам зазваніў тэлефон юнака. Міхал прыклаў слухаўку да вуха і тут жа збянтэжана адвёў яе, правяраючы ўваходны званок.

– Што там? – спытала Бася.

– Здаецца, па-англійску гутараць, я кепска разумею, – прашаптаў Міхал.

– Ну дык уключы гучную сувязь.

– Я не ведаю як, – юнак бездапаможна развёў рукамі.

– Дай сюды, – Бася бесцырымонна выхапіла з яго рук тэлефон. Са слухаўкі даляцелі два аддаленыя галасы, якія сапраўды размаўлялі на англійскай мове. Адзін з іх належаў пану Альбрыхту, а другі быў незнаёмы і казаў з лёгкім акцэнтам, што змякчаў словы.

– …Хлопца мы запрыкмецілі ў Празе, ён і вывеў нас да вашай крамы, – распавядаў незнаёмы голас. – Але тады я і не падазраваў, наколькі вы актыўны ў сваіх пошуках. Калі ж у Рэймсе на мяне напаролася гэтае нахабнае дзяўчо… Што вы пасміхаецеся, Штоф?

– Прашу прабачэння, працягвайце, – Міхал і Бася пачулі пана Альбрыхта, які, мяркуючы па голасе, быў чымсьці яўна задаволены.

– Дык вось, у Рэймсе я сустрэў іх абаіх, і аблічча вашага маладога памагатага здалося мне тады знаёмым, але я не надаў гэтаму ўвагі. Адшукаўшы дом Штэрнаў, я прадставіўся лекарам, хаця тая псіхічна хворая, якая мне адчыніла, упарта заяўляла, што я ніяк не магу быць лекарам яе любага бацькі, і нават адмаўлялася ўпусціць мяне. Але я ўсё-такі знайшоў, якім чынам з ёй дамовіцца.

– Што? І яе забілі? – з’едліва ўсклікнуў пан Альбрыхт.

– О божа, Штоф, праўда, я не такі ўжо крыважэрны забойца, як вам мроіцца, – незнаёмец, у якім Бася з Міхалам пазналі Эль-Анабі, пакрыўдзіўся. – Не! Я проста сказаў ёй, што, пакуль мы будзем таптацца на парозе, яе татуля можа выпадкова сканаць. Яна неахвотна ўпусціла мяне, я пагутарыў са старым Штэрнам і ўпэўніўся, што Венеру, як вы яе клічаце, забралі вашы людзі. Вядома, Штэрн не заявіў мне ясна, дзе яна. Ён увогуле адмовіўся са мной размаўляць. Таму я ўдакладніў у яго дачкі, ці не заходзіў да іх хтосьці перада мною, і, атрымаўшы станоўчы адказ, сказаў ёй, што нядаўнія наведвальнікі – злодзеі, якіх шукае рэймская паліцыя. Тая здзівілася, але тут жа кінулася да схованкі, дзе, відаць, раней знаходзіўся элемент. Зразумела, там нічога не было, і я ўпэўніў дачку Штэрна паведаміць у паліцыю, якая, аднак, не аказалася карыснай.

Зрабіўшы невялікую паўзу, Эль-Анабі працягнуў:

– І ўсё ж нават у Рэймсе я працягваў сумнявацца, ці правільна я пазнаў маладога чалавека. Гэтыя двое сапраўды маглі быць усяго толькі спрытнымі мясцовымі жыхарамі, а я, маючы на схіле веку не самы востры зрок, лёгка мог памыліцца. Затое сёння, убачыўшы тую ж дзяўчынку ў рэстарацыі, я зразумеў, што быў правы. Ці не здаецца вам, мой дарагі Штоф, дзівосным, наколькі паралельна мы рухаліся?

– Так, сапраўды, – прызнаў пан Альбрыхт. – Аднак смею заўважыць, што мае сябры ўвесь час былі на крок уперадзе.

– У Празе я гэтага не ўбачыў, – з’едліва сказаў Эль-Анабі.

– Затое ў той дзень у Вільнюсе было бясхмарнае надвор’е, – абыякава прамовіў пан Альбрыхт.

– Што? – не зразумеў сказанага швейцарац. Пан Альбрыхт змоўчаў.

– Якая розніца, якое было надвор’е? Пра што вы кажаце? Ці мой дружа гутарыць не са мной? – падазрона спытаў Эль-Анабі, а потым рэзка перайшоў на іншую, невядомую Басі мову і быццам нешта загадаў.

У тэлефоннай слухаўцы пачулася валтузня і абураны голас пана Альбрыхта. Сувязь перарвалася.

– Пра што яны казалі? – Міхал пытальна паглядзеў на Басю.

– Калі сцісла, дык нашы здагадкі наконт старога з Рэймса пацвердзіліся. А ўсе Штэрны, як я зразумела, засталіся жывымі, – растлумачыла дзяўчынка.

– А чаму сувязь перарвалася? Пры чым там былі хмары?

Бася не паспела адказаць сябру, бо зноў затромкаў тэлефон. Міхал секунду павагаўся, а потым рашуча ўзняў слухаўку.

– Guten Abend! Kann ich mit Michal Sokolitsch sprehen?[7] – спытаў голас, што належыў Эль-Анабі.

– Так, гэта я, – сувора адказаў Міхал па-нямецку.

– Выдатна! – усклікнуў швейцарац. – У такім выпадку хачу паведаміць вам, што нам неабходна сустрэцца.

– Навошта?