Alkimyogar

U o’zining qo’y boqqanini aytib, endi billur do’konidagi ishlaridan gap ochmoqchi bo’lganida chodirga angliyalik kirib keldi.

— Ertalab seni rosa qidirdim, — dedi u, Santyagoni tashqariga olib chiqib. — Sen menga keraksan. Alkimyogarni topishimga yordam ber.

Ikki kun ular Alkimyogarni alohida-alohida qidirishdi, o’zlaricha uni boshqalardan farqli yashaydi, chodirida, albatta, tunu kun olov yonib turadi, deb o’ylashgandi. Bu yerdagi chodirlar ular chamalagandan ko’ra bir necha baravar ko’p ekanini anglaguncha, ikkalasi vohani boshdan-oyoq izg’ib chiqishdi — vohada yuzlab chodirlar tikilgan edi.

— Butun bir kun bekorga ketdi, — dedi angliyalik, quduqlardan birining oldida cho’nqayib o’tirarkan.

— Odamlardan so’rab-surishtirish kerakmidi u haqda, — dedi Santyago.

Biroq angliyalik ikkilandi — u o’zining shu yerdaligini oshkor etgisi kelmasdi. Oxir-oqibat u bunga rozi bo’ldi va arabchada yaxshi

gapiradigan Santyagodan Alkimyogarni daraklab chiqishni so’radi. Bo’zbola meshini suvga to’ldirib olish uchun quduqqa kelgan ayolga so’z qotdi.

— Yaxshimisiz, xonim. Aytolmaysizmi, Alkimyogarni qaerdan topsak bo’ladi? — so’radi u.

Ayol bu nomni hech qachon eshitmaganini aytib, ketishga shoshildi. Bungacha esa Santyagoni ogohlantirib, urf-odatlarni hurmat qilishini, qora libosdagi erli ayollarga gap qotmasligini uqtirdi.

Angliyalikning hafsalasi pir bo’ldi. Shuncha yo’l bosib kelsayu, hammasi yo’qqa chiqsa! Bo’zbolaning ham uni ko’rib ko’ngli sovidi — axir, yo’ldoshi O’z yo’lini izlayotir. Bunday paytda, Malkisidq aytishicha, Olam odamga ko’makka keladi, orzuyi ushalishi uchun lozim bo’lgan yordamni beradi. Nahotki, keksa podshoh adashgan bo’lsa?

— Men burun hech qachon alkimyogarlar haqida eshitmaganman, — dedi u. — Bilganimda senga yordam qilishga urinib ko’rardim.

Angliyalikning ko’zlari chaqnadi.

— Shunday demaysanmi! — qichqirdi u. — Bu yerda uning Alkimyogarligini hech kim bilmaydi! Har qanday kasallikni davolay oladigan odam bormi, deb so’rash kerak!

Shu payt qora libosda bir necha ayol quduqqa keldi, biroq Santyago, angliyalikning iltimosiga qaramay, ularga so’z qotmadi. Mana, nihoyat bir erkak kishi ko’rindi.

— Siz bilmaysizmi, bu yerda har qanday kasallikni davolay oladigan kishi bormi? — so’radi bo’zbola.

— Har qanday kasallikni faqat Olloh davolay oladi, — dedi u, kelgindilarga cho’chibroq alanglab qarab. — Jodugarlarni qidirayapsizlarmi?

U Qur’ondan bir necha oyatlarni pichirlab aytib, o’z yo’liga qaytib ketdi.

Biroz o’tgach, boshqa bir odam keldi; uning yoshi ulug’roq, qo’lida chelak bor edi. Santyago unga ham o’sha savol bilan murojaat qildi.

— Bunday odamlarning sizlarga nima keragi bor? — bilmoqchi bo’lib so’radi u.

— Mening oshnam uni ko’rish niyatida juda uzoq yo’l yurib keldi.

— Agar bizning vohada shunday odam bor bo’lsa, u nihoyatda qudratli kishi bo’lishi kerak, — dedi o’ylab turib qariya. — Hatto qabila boshliqlari ham xohlashgan paytda uning huzuriga yo’lay olmaydi. Ularni faqat o’zi istagan paytda qabul qiladi u. Urush tugaguncha kutinglar, keyin ketinglar bu yerdan. Bizning voha turmushiga aralashmaganlaring ma’qul.

Shunday deb u ketdi. Biroq angliyalik, Alkimyogarning izini topganini payqab, juda quvondi.

Quduqqa, nihoyat, qora libosdagi erli ayol emas, balki yelkasida ko’za bilan bir qiz bola keldi. Boshiga ro’mol o’ragan, yuzi ochiq edi. Santyago Alkimyogarni daraklamoqchi bo’lib, unga yaqinlashdi.

Va shunda — go’yo vaqt to’xtab qolganday bo’ldi, Olam Qalbi uning ko’z o’ngida o’zining butun kuch-qudrati bilan namoyon bo’ldi. Qizning qop-qora ko’zlariga, go’yo jilmayishni ham, jim turishni ham bilmayotganday himarilgan lablariga qarab, Santyago bir lahza ichida olam tillashadigan, jamiki odamlar so’zsiz, faqat yurak orqali muloqot qiladigan tilning eng qadrli, eng aqlli bo’lagini fahmlab yetdi. Uni Sevgi deb atashadi, u odam qavmidan-da qadimiy, sahrodan-da ko’hna. Er yigit va bo’y yetgan qiz ko’zlari to’qnashganda bu tuyg’u beixtiyor paydo bo’ladi — hozir, quduq oldida shu hodisa ro’y berdi.

Nihoyat, qizning lablari tabassumni ixtiyor etdi va bu belgi, ayni o’sha — Santyago o’zi bilmagan holda uzoq kutgan, qo’ylaridan, kitoblardan, billur va sahro sukunatidan qidirgan belgi edi.

Bu sof va tushunarli til edi, abadiyat sari yo’l solgan Koinot singari, tarjimaga, sharhu izohga ehtiyoj sezmaydigan so’zsiz zabon edi. Shu bir lahza ichida Santyagoning anglab yetgani shu bo’ldiki, u o’zining qallig’i qoshida turar va qiz ham buni so’zsiz anglab yetmog’i kerak edi. Bunga u zig’ircha shubha qilmas, bu ishonchi ota-onasining ra’yiga qarashdan, odatdagiday, sevganingdan keyin so’rab-surishtirib, sovchi qo’yib, qolaversa, to’yga oz-moz pul jamg’arib, shundan so’ng uylangan ma’qul, deydiganlarning nasihatidan ko’ra kuchli edi.