Alkimyogar

Biroq bunday maslahat beradigan kishi Umum Tilini bilmaydi, aksincha, bu tilga uyg’unlashganingda o’z-o’zidan ayon bo’ladi: sahroning qoq o’rtasidami yoki gavjum shahardami — doimo kimdir kimnidir kutadi, qidiradi. Ularning yo’llari tutashganda, ko’zlari ko’zlariga tushganda o’tmish ham, kelajak ham o’z mohiyatini tamom yo’qotadi, faqat mana shu bir lahza mavjud bo’ladi va bu yorug’ olamda kechadigan barcha kechmishlar faqat bitta qo’l tomonidan yozilganiga cheksiz ishonch barqaror bo’ladi. Bu qo’l qalbda muhabbat alangasini yoqadi va har bir inson uchun, mehnat qilayotgani, dam olayotgan yoki xazina qidirayotganidan qat’i nazar, unga xuddi o’zinikiday alangali qalbni muyassar etadi. Aksincha esa, odam qavmini iztiroblarga solguvchi orzu-niyatlarning zig’ircha ma’nisi qolmasdi.

“Maktub”, — o’yladi bo’zbola.

Angliyalik o’rnidan sakrab turdi va Santyagoni yelkasidan ushlab silkilay boshladi:

— So’rasang-chi, axir!

Santyago qizga yaqinlashdi. Qiz tabassum bilan u tomonga o’girildi va bo’zbola ham bunga javoban jilmaydi.

— Isming nima? — so’radi u.

— Fotima, — uyalinqirab javob qildi qiz.

— Men yashaydigan o’lkalarda ko’p ayollarning ismi shunday.

— Payg’ambarimizning qizining ismlari shunday ekan, — dedi Fotima. — O’sha uzoq o’lkalarga bu ismni bizning jangchilarimiz eltishgan.

Bu ma’suma va ko’rkam qizning so’zlari g’ururli jarangladi. Angliyalik betoqat bo’lib Santyagoni turtdi va bo’zbola qizdan har qanday kasallikni davolay oladigan odamni bilasanmi, deb so’radi.

— Bu odam dunyoning hamma siridan boxabar, — dedi qiz. — U sahro jinlari bilan muloqot qiladi.

Jin — bu iblis. Qiz bola janubga ishora qildi — ular qidirayotgan odam o’sha tarafda yashashini aytdi. Keyin ko’zasini suvga to’ldirib, ortiga qaytdi.

Angliyalik Alkimyogarni qidirib ketdi. Santyago esa quduq oldida uzoq xayol surib o’tirdi. Bir vaqtlar, o’zining yurtida yurgan paytlarda, sharqdan esgan shamol mana shu qizning muattar bo’yini unga olib kelar va u qizning mavjudligiga hecham shubha qilmay uni sevgan edi, bu sevgini, harqalay, yer yuzidagi borki xazinalardan ustun ko’rardi.

Ertasi kuni u tag’in quduqning boshiga keldi va qizni kutdi. Biroq bu yerda angliyalikni uchratib ajablandi, u birinchi bor sahroga sinchiklab nazar tashlayotgan edi.

— Men qorong’u tushguncha kutib o’tirdim, — dedi angliyalik. — Yulduzlar miltillab chiqa boshlaganda u paydo bo’ldi. Men unga nimani qidirayotganimni aytdim. U bo’lsa qo’rg’oshinni oltinga aylantirishni uddalay oldingmi, deb so’radi. Niyatim ham shuni o’rganish, deb javob qildim men. U tag’in urinib ko’rishimni maslahat berdi. Xuddi shunday dedi: “Borgin va urinib ko’rgin”.

Santyago jimib qoldi. Angliyalik shu bir og’iz, o’zi ham biladigan gapni eshitish uchun dunyoni kezib shuncha yo’l yurganmidi? Shunda o’zining qo’ylarini Malkisidqqa tekinga berganini esladi.

— Urinib ko’r-da! — dedi u.

— Urinmoqchiman. Hoziroq boshlayman.

Angliyalik ketdi, oradan hayal o’tmay ko’za ko’targan Fotima ko’rindi.

— Men senga faqat bitta gapni aytgani keldim, — dedi bo’zbola qizga murojaat qilib. — Mening qallig’im bo’lishingni xohlayman. Men seni sevaman.

Qiz qo’lidagi ko’zani tushirib yubordi, suv to’kildi.

— Men seni shu yerda kutaman. Men xazinani qidirib sahroni kezdim, xazina ehromlar turgan joyda. Biroq urush boshlanib qoldi. Avval men urushni la’natlagandim. Endi alqayapman, chunki urush sabab bo’lib men sening yoningga keldim.

— Urush ham bir kun tugar, — javob qildi qiz.

Santyago xurmo daraxtlariga nazar soldi. Bir paytlar u cho’pon edi, bu vohada esa qo’ylar serob. Fotima hamma xazinalardan-da aziz… Biroq qiz, go’yo bo’zbolaning fikr-o’ylarini uqqanday, davom etdi:

— Jangchilar xazinani qidirishadi. Sahro ayollari ular bilan g’ururlanishadi.

Keyin u ko’zasini suvga liq to’ldirib, ketdi.

Santyago har kuni quduq oldiga kelardi. U Fotimaga qo’y boqqanlarini, Malkisidq bilan qanday uchrashganini, billur sotganlarini gapirib bergan edi. Shu zayl ular inoqlashib olishdi. Qiz bilan o’n besh daqiqa suhbatlashgan vaqtni aytmaganda, har bir kun bo’zbola uchun bir yilday cho’zilardi.

Oradan bir oy o’tgach, Sarbon yo’lovchilarni jamladi.

— Urush qachon tugashi noma’lum, — dedi u. — Yo’lni davom ettirolmaymiz. Hali janglar to’xtamaydigan ko’rinadi, bir necha yilga cho’zilsa ham kerak. Bir-biriga g’anim bo’lgan qabilalarning har qaysisida jasur, kuchli jangchilar bor, har biri o’z nomusini boy bermaslik uchun maydonni tashlab ketmaydi. Bu yerda yaxshilar yomonlar bilan urushayotgani yo’q, bu yerda hokimiyat uchun jang qilishmoqda, bunday urushlar esa bir boshlansa uzoq vaqt to’xtamaydi, zero, Olloh ularga ham, bularga ham madadkor.

Odamlar tarqalishdi. Santyago Fotima bilan uchrashib, unga Sarbonning gaplarini yetkazdi.

— Uchrashganimizning ertasi kuniyoq, — dedi qiz, — sen menga sevgi izhor qilding. Keyin esa juda ajoyib narsalar — Umum Tili va Olam Qalbi haqida gapirding — men asta-sekin sening bir bo’la-gingga aylanib borayapman.

Santyago uning ovozini eshitib turdi, qizning ovozi xurmo daraxtlari uchidagi barglarning mayin shitirlashidan-da go’zal edi.