Alkimyogar

— Men xazinamni topganman. Menda tuya va pul bor, ularni billur savdosi bilan shug’ullanib, ishlab topganman, yana elliktacha tilla tangam bor. Endi yurtimda men boy hisoblanaman.

— Biroq bular seni ehromlarga bir odim ham yaqinlashtira olmaydi, — eslatdi Alkimyogar.

— Mening Fotimam bor. Bu xazina qolgan hamma boylikdan ustun.

— Undan ehromgacha bo’lgan yo’l ham uzoq.

Ular jim qolishdi va ovqat yeyishga kirishishdi. Alkimyogar shisha idishning tiqinini ochib, Santyagoning stakaniga allaqanday qizil suyuqlik quydi. Bu vino ekan, bo’zbola umrida hali bunaqasini tatib ko’rmagandi. Biroq Qonun vino ichishni ta’qiqlaydi.

— Odamning og’zidan kirgani emas, balki og’zidan chiqqani yomon, — dedi Alkimyogar.

Vino ichib Santyago yayradi. Biroq Alkimyogar hanuz uni sergaklantiradigan gaplarni aytardi. Ular chodirning eshigi oldida yonma-yon o’tirishib, to’lin oy yog’dusida yulduzlarning xira tortib borayotganini kuzatishardi.

— Ich yana — bu seni chalg’itadi, — dedi Alkimyogar, vinoning bo’zbolaga ta’sir qilganini payqab. — Kuchingni yig’, jang oldidagi jangchiday. Biroq unutma, sening yuraging u yoqda, xazina yotgan joyda. Uni topish kerak, bu yo’lda nimaniki tushunib yetsang, his etsang, barchasi mazmun-mohiyat kasb etadi. Ertaga tuyangni pulla va ot sotib ol. Tuyalarning fe’li bemaza: charchoq nimaligini bilmay lo’killagani-lo’killagan. Keyin tuyqusdan tappa yotib o’lib qoladi. Ot esa sekin-asta toliqadi. Yo’rg’alashiga qarab yana qancha yurishini va qachon yiqilishini bilsa bo’ladi.

Oradan bir kun o’tib, kech kirganda Santyago, otni yuganidan yetaklab, Alkimyogarning chodiriga keldi. Shu orada Alkimyogar ham chiqib keldi, otiga mindi, qirg’iy esa uning chap kiftidan joyini egalladi.

— Menga sahroda tiriklik alomatini ko’rsat, — dedi u. — Bu yerda tiriklik alomatini topa olgan kishigina xazinani qo’lga kiritadi.

Ular oydinda qum tepalar oralab yo’lga tushishdi. “Buni uddalashim qiyin, — o’yladi Santyago. — Men sahroni bilmasam, undagi tiriklik alomatini topolmayman”.

U Alkimyogarga qarab bu haqda gapirmoqchi bo’ldi, biroq cho’chidi. Ular bo’zbola qirg’iylar parvozini kuzatgan toshlar yoniga kelishdi.

— Uddalay olmayman deb qo’rqaman, — dedi Santyago baribir ichidagini yashirib o’tirmay. — Sahroda tiriklik alomati borligiga ishonchim komil, biroq uni men topa olmayman.

— Tiriklik yashashga chorlaydi, — dedi unga javoban Alkimyogar.

Bo’zbola uni tushundi, yuganni bo’shatdi va ot qum, tosh oralab o’ziga yo’l topib yura boshladi. Alkimyogar otning izidan yurib kelardi. Shu zayl yarim soat o’tdi. Xurmozorlar ortda qoldi, ulkan qoya toshlardan boshqa hammasi barkashday oy yorug’ida ko’zdan g’oyib bo’ldi. Nihoyat, Santyagoning oti to’xtadi — bu yerga bo’zbola burun kelmagan edi.

— Bu yerda tiriklik alomati bor, — dedi u Alkimyogarga. — Menga sahroning tili tushunarsiz, biroq otim tiriklik tilini tushunadi.

Ular shoshilishdi. Alkimyogar sukut saqlardi. Toshlarga nazar tashlab, u vazmin qadam tashlardi. Keyin birdan to’xtadi va ehtiyot bo’lib egildi. Toshlar orasida yer yorig’i qorayib ko’rinardi. Yoriqqa u barmog’ini tiqdi, keyin esa qo’lini yelkasigacha yoriqqa joyladi. Ichkarida nimadir shitirladi, Santyago Alkimyogarning ko’zlarida (uning faqat ko’zlarini ko’rib turardi) jiddiy e’tiborni uqdi: go’yo u birov bilan olishayotganday serdiqqat edi. Keyin u qo’lini yoriqdan ilkis tortib oldi, kutilmagan bu harakatdan Santyago bir seskandi va Alkimyogar irg’ib o’rnidan turdi. U ilonni dumidan ushlab ko’tarib turardi.

Santyago ham chaqqon turib, ortga tislandi. Ilon tipirchilab sahroning o’lik sukunatini buzib, Alkimyogarning barmoqlariga o’zini urardi. Bu bir chaqishdayoq o’ldiradigan kobra iloni edi.

“Qo’rqmas ekan-a?” — bo’zbolaning xayolidan shu fikr o’tdi. Alkimyogar ilonning iniga qo’lini tiqib, hayotini xavf ostiga qo’ydi, biroq uning yuzi xotirjam edi. “U ikki yuz yoshda”, — Santyago angliyalikning gapini esladi. Demak, sahroda ilonlar bilan muomala qilishni bilar ekan.

Mana, u otining oldiga keldi va egarga tang’igan qayirma qilichini qinidan chiqardi. Qumga doira shaklini chizib, o’rtasiga tinchib qolgan kobrani qo’ydi.

— Qo’rqma, — dedi Santyagoga. — Bu yerdan chiqib ketolmaydi. Sen esa sahroda hayot mavjudligiga dalilni ko’rding. Menga shu kerak edi.

— Bu shunchalik muhimmidi?

— Juda muhim. Ehromlar sahrolar bilan o’ralgan.

Santyago yana ehromlar haqida gaplashishni istamayotgan — kechadan beri ko’ngliga qil sig’mayotgan edi. Xazinalarga borish Fotimadan ajralish bilan teng edi.

— Men o’zim senga yo’l boshlovchi bo’laman, — dedi Alkimyogar.

— Vohada qolganim ma’qul edi, — javob qildi Santyago. — Fotimani uchratgan bo’lsam, axir, u menga dunyodagi barcha xazinalardan ko’ra aziz.

— Fotima — sahro qizi. Unga erkaklarning bir kuni uylariga qaytib kelishi uchun safarga jo’nab ketishlari oyday ravshan. U ham o’zining xazinasini qo’lga kiritdi — bu sen. Endi esa sening o’zing qidirayotgan narsangni topishingga umid qilayotir.

— Vohada qolishga qaror qilsam-chi?