la krono povus riskar paleskar.
(Ek Kuriero Internaciona n° 1/2007)
EMOCIGANTA EXOTIKA EXKUZI, KANIBALI DICAS :
NI DEMANDAS PARDONO PRO MANJIR QUAR
BRITANIANA MISIONISTI
132 yari esis necesa por ico, ma la decendanti di tribuo de kanibali fine
exkuzis su pri la fakto ke li manjabis quar amiki di Britaniana misionisto.
La Veneracindo George Brown apene evitis mortigesar ipsa kande il riskis
su irar aden la junglo por trovar ke ti qui esabis lua quar kolegi divenabis
dineomanjajo.
Savesas ke la tribui en Papua Nova Guinea ankore kredas la realeso dil
miraklifanta mediki e skeleta homi ma la kanibalismo esas kozo
apartenanta a lo pasinta. La aludita methodista (1) pastoro deskovris la
osti dil citita viktimi dispersita alonge la kanibali-vilajo sur la Pacifika
insulo Nova Britania. Lor pitoreska ceremonio eventinta icasemane, la
chefi di ca insulo dicis ke li tre regretas ke lia ancestri distranchis en
plura peci la misionisti en la skopo celebrar granda festo.
La exkuzi facesis a la Chefa Komisario di Fiji, t.e. la loko de-ube venis la
manjita misionisti. Ica komisario, Ratu Isoa Delamisi Tikoca, qua
reprezentas la Rejino di Anglia en Fiji, dicis a la lokala chefi : "Ni esas
profunde emocita e ni deziras a vi la tre granda joyo dil pardono qua
finas ica deskonkordo."
Lor la ceremonio, Sir Paulias Matane, Generala Guberniestro di Papua
Nova Guinea, qua kontrolas Nova Britania, rimemorigis pri la bona verki
da George Brown. La citita pionira Anglo esis proxima a la morto lor plura
okazioni – pro feroca aborijeni o pro maladesi - ma il sucesis transvivar
91
til lua retreto en Australia pos entraprezir finala voyajo a lua hema loko
Durham.
La dramatatra incidento qua esis la kauzo dil prizentita exkuzi eventis
pos ke s-ro Brown voyajabis de Fiji a Nova Britania, olqua nomizesabis
tale dal Angla exploranto William Dampier en 1700.
Il sejornis en vilajo de kabanachi jacanta sur ica insulo, kande, ye la 8ma
di aprilo 1878, il audis dicar ke la misionisti, kun qui il voyajabis pos
departo de Fiji, esabis masakrita da kanibali.
Dum timar revolto tribuala, s-ro Brown, qua lore evis 43 yari, koaktesis
reprezalar nam il minacesis ke lu e lua omna grupo exterminesez da
kanibali.
Irante chasar la homo-manjanti en bateli "kanoe", lore ke li avancis
alonge la litoro, la Angli esis ipsa izolita e siejata da 40 tribuala bateli
"kanoe" e sucesis nur kun granda desfacilaji eskapar de ica danjero.
Kelka dii pose, s-ro Brown, deskovris la osti dil mortigita docisti e
predikisti en ula vilajo. Kun lua grupo, il incendiis omna kabanachi dil
kanibali e lor sangoza afronto kelka de la hom-manjanta tribuani
mortigesis.
La venjo da Brown produktis senfrista paco-ofro de la aborijeni. Tamen,
on asertas ke la memoro di ta mortigi obsedis lu til lua morto.
Pos la ceremonio, hiere, tribuano dicis : "La Veneracindo povas nun
sejornar pace en lua tombo pro ke la disputado finis".
(Ek Kuriero Internaciona n°1/2007)
LITERATURO EN LA ARABA MONDO NUNEPOKE
«Al Kairo redaktas, Beyruth editas e Baghdad lektas» : quaradek yari ante
nun, ico esis konocata proverbo por expresar la vivozeso e la kreiveso
literatural dil Araba mondo e la repartiso kelke koncize rezumita, certe,
ma kredebla, pri la rolo itafelde dil precipua chefurbi di Mez-Oriento. De
ca omno, ne plus restas multo nunadie e raporto da UNESCO publikigita
92
ja deko de yari ante nun, substrekizis la grava regreso dal editado e da
la lekto en la kulturala e linguala areo Araba.
Advere, on apene bezonas raporti por konstatar ico. En la Araba mondo,
nunepoke, de Al Kairo til Baghdad, trairante, ho ve ! Beyruth, to quo
maxim bone vendesas kom libri, lo esas libri pri koquarto, pri religio e la
libri pri astrologio. Me nesavas kad, cakaze, onu ankore darfas parolar
pri lekto od edito, t.e. vorti qui tendencas perdar lia senco en la