Esperanto kaj la estonteca plurlingvismo

Eco: . . . ili estis diskriminaciataj.

Lo Jacomo: ... dum ili multe pli facile kuraĝis paroli la anglan lingvon, ĉar en tiu ĉi lingvo iliaj eraroj estis tolerataj.

Eco: Tion mi taksas vera. Alia kialo estas, ke en la angla, por ĉiu aĵo estas preskaŭ ĉiam du vortoj: latina radiko kaj anglo-saksa radiko. Tio ebligas al homoj el malsamaj lingvaj tavoloj paroli ĉiu sian anglan. Ekzemple, kiam mi prelegas anglalingve, mi ĉiam impresas kiel tre kulturita persono. Kial? Ĉar instinkte mi elektas la vorton kun latina radiko, kiu estas kulture elstara. Sekve, mi impresas kvazaŭ mi konus pli da vortoj, dum mi fakte konas malpli, sed mi elektas la pli malfacilajn, kiuj por mi estas la pli facilaj.

Fakte . . . mi opinias, ke estus pli malfacile fari piĝinon²¹ el la franca lingvo. Estas ja kreolaĵoj ... sed oni efektive sukcesis, per piĝino, fari el la angla aglutinan lingvon. Piĝino enhavas aglutinan principon. Tio ne eblus kun la franca, nek kun la itala, verŝajne ankaŭ ne kun la germana.

Rimarku la kapablon de la angla lingvo, tre unusilaba, elfari onomatopeajn neologismojn (splashdown,²² aŭ similaj aferoj). En la franca kaj en la itala, tio levus problemojn. Do probable ekzistas internaj kialoj por la fleksebleco de la lingvo, kio igos malfacila anstataŭigon de ĝi.

Lo Jacomo: Legante en Esperanto tekston kun vortaranĝo malsama ol tiu, kiun oni kutimas, eblas havi diversajn nivelojn de toleremo. Ekzistas germanoj uzantaj germanecajn konstruojn, kiujn oni mem ne uzus: ekzemple, iom longan determinan propozicion antaŭ substantivo. Principe nenio malpermesas tion en Esperanto, sed fakte mi mem ne uzus ĝin: se ĝi estas iom longa, ĝin mi lokas post la substantivo.

Ertl: Bonstilulo dirus: homo sidanta en fotelo, sed eblas diri: en fotelo sidanta homo. Estas stile iom nenormala, ne tre bela, tamen ...

Lo Jacomo: Ja kelkaj germanoj uzas ĝin! Kaj ne aspektas soke. Fakte, ni trafas tie la problemon pri komprenaj gradoj. Tiuj ĉi variaĵoj ne estas sokaj ĝis certa komprena grado, tamen estas klare, ke ju pli granda la postulo pri interkompreno, des pli interkonformaj devas esti la esprimo kaj ĝia enhavo. Enhavo pli malproksima al la esprimo ebligas pli grandan toleremon: ĝis certa grado oni opinias, ke la saman aferon oni esprimas laŭ pluraj manieroj, dum fakte ne estas tiel. Je la grado de profesia tradukado, ekzemple, malkovriĝas subtilaĵoj, kaj cele al tia komprena grado oni bezonas multe pli da rigoro. Mi ne scias, kion vi opinias pri tio ...

Eco: Fakte mi estas lernanta. Tre amuza estas tiu ĉi intervjuo, dum kiu la intervjuato parolas malpli ol la intervjuantoj!

Ertl: Estos malbona intervjuo .

Eco: . sed interesa dialogo . ekzemple, mi ne pripensis la eblecon je inversigo de la vortordo. Mi ja komprenis, ke pro la akuzativo tio eblas, sed neniam mi pripensis la diversajn gradojn je toleremo.

Cetere, venante ĉi tien vi ja sciis, ke mi ne estas spertulo pri Esperanto, kaj ke vi ne povas esperi mirigajn rivelojn.

Ertl: Tamen eblas aŭdi neatenditajn vidpunktojn de personoj, kiuj ...

Eco: Jes ja . . . Mi scias, ke estas interese havi eksterajn vidpunktojn, kiuj ne estas dogme kontraŭaj .

LA NACIA LINGVO