Esperanto sen antaujughoj

Elephas indicus

Pelis tigris

Alligator

Dasypus

Tapirus terrestris

Antilope cervicapra

Brassica oleracea

Lactuca sativa

Daucus carota

Spinacia oleracea

Cichorium endivia

Manihot palmata

Ipomoea batata

Lens esculenta

Vicia faba

Oryza sativa

K

Hg

Na

Ag

S

* * *

Esperanto ne nur estas utiligebla, sed fakte ghi estis kaj estas utiligata kiel scienca lingvo. Jam en "Fundamenta Krestomatio", sub la rubriko "El la vivo kaj sciencoj", trovighas kelkaj legajhoj kun scienca karaktero, inter ili; "La loghejoj de la termitoj", "Kronika katara konjunktivito" (el la libro de prof-ro E. Puchs) kaj "La sunhorlogho en Dijon" (el la "Revue Bourguignonne", publikigita de la Universitato en Dijon). Kun la tempo, iom post iom pligrandighis la uzado de Esperanto en la scienco kaj aperis pluraj verkoj en la Internacia Lingvo, el kiuj kelkaj povas tuj esti achetataj che Libroservo de UEA. Tiuj acheteblaj verkoj, sub la rubriko "Scienco kaj Tekniko", apartenas al: agrokulturo kaj bestokulturo, astronomio, biokemio kaj biologio, botaniko, dommastrado, ekonomiko, fiziko, geologio, heredoscienco, kemio, lingvistiko, matematiko, medicino, higieno, psikologio, pedagogio, retoriko, stenografio kaj skribsistemoj, telekomuniko, trafiko, zoologio kaj "diversaj sciencoj". Verkoj pri gramatiko, interlingvistiko, komerco, politiko, historio kaj geografio konsistigas apartajn rubrikojn.

* * *

Da fakaj terminaroj jam ekzistas multe en Esperantujo. Ili estas la jenaj: elektroteknika, arkitektura, militista, rughkruca, konstruteknika, matematika, poshtista, kemia, fervojteknika, medicinteknika, muzika, marista, radioteknika, aeronautika, armea, fervojista, komerca, filatelista, botanika, zoologia, farmacia, ornitologia, infanluda, teknologia, kuira, trika, shuista, hortikultura, gastronomia, geologia, katolika, sporta, turisma. Estas menciindaj la "Scienca kaj Teknika Terminaro" kaj precipe la "Plena Ilustrita Vortaro", kiu traktis kun speciala zorgo kaj intereso la sciencan kaj teknikan terminaron.

* * *

Multaj mondkonataj seiencaj verkoj jam estis tradukitaj al la Internacia Lingvo sed chi tie ni mencias nur gravajn fakajn librojn, originale verkitajn en Esperanto: "La arto de memdisclplino" (Baudouin); "La pacproblemo" (Hodler); "Patri-ideo en nuna rusa literaturo" (Nekrasov); "Analitika geometrio absoluta (Voros); "Geometria folietaro" (De Saussure); "Fizikaj grandoj kaj iliaj unuoj" (Wuster); "La homa lingvo" (Collin-on); "Historio de Mondlingvo" (Drezen); "Retoriko" (Ivo Lapenna); "Enciklopedio de Esperanto" (Shirjaev, Kokeny kaj Bleier); "Fine mi komprenas la radion" (Aisberg); "La vivo de la plantoj", "Atakoj kontrau ghardenplantoj", "Scienco kaj pseudoscienco pri heredo kaj raso" (Paul Neergaard); "Filozofia vortaro" (Stanislav Kamaryt); "Interpopola konduto" (Edmond Privat); "En la regno de la vivo natura" (Peter Danov); "La grandaj filozofoj kaj la universala lingvo" (Juliusz Gluck); "Senghenaj Dialogoj" (Alberto Fernandez); "Katalogo de Internacia Esperanta Muzeo en Wien" (Hugo Steiner); "Sciencaj studoj" (scienca almanako eldonita okaze de la 50-jara datreveno de Internacia Scienca Asocio Esperantista). En la jaro 1974 aperis "Esperanto en perspektivo", de Ivo Lapenna, Ulrich Lins kaj Tazio Carlevaro, verko fundamenta por koni la esperantistan movadon ekde ghia deveno ghis la nuntempo.

"Menciindaj estas ankau kajeroj, kiujn oni eldonas okaze de someraj universitatoj okazantaj dum universalaj kongresoj; ghis nun aperis kelkaj volumoj kun interesaj kaj valoraj kontribuoj de esperantistoj sciencistoj". "Elstaran pozicion, pro la enhavo kaj pro la rolo, havas en Esperantio "Scienca revuo" (chefredaktoro: prof. B. Popovich, Zagrebaeka 24, Sarajevo, Jugoslavio). "Ghi fakte estas altkvalita kaj vere la plej gravaj nomoj sciencistaj kaj fakaj en ghi kunlaboras." "Ghi estas oficiala organo de Internacia Scienca Asocio Esperantista", kies celo estas apliki la internacian lingvon Esperanto en sciencaj kaj teknikaj rondoj kaj faciligi ghian uzadon per chiuj rimedoj.

Oni menciu ankau du aliajn gravajn periodajhojn: "Internacia Pedagogia Revuo" (eldonisto: Ludwig Pickel, Postfach 2113, D-85 Nurnberg 2, F. R. Germanujo; kaj "Interlingvistika Informa Servo" (eldonas: Societo por Intemacia Lingvo, Schaumannskamp 126, D-2057 Reinbek, FR Germanujo), "modesta multobligita bulteno, kiu enhavas tre valorajn kaj tre seriozajn pritraktojn" (chiuj informoj inter citiloj estis transskribitaj el la interesa verko de Drago Kralj "Kvar prelegoj pri esperanta literaturo" p-oj 174-179).

* * *

Eminentaj sciencistoj kaj sciencaj institucioj opiniis favore al Esperanto. Jen kelkaj opinioj transskribitaj el la utilega libro "Pri Intemacia Lingvo dum jarcentoj", de Mag. Isaj Dratwer, escepte de la Deklaro de la Franca Scienca Akademio, kopiita el la verko de D-ro Edmond Privat "Historio de la lingvo Esperanto; La Movado, 1900-1927":

UNESKO

Vidu sur pagho 5 la Rezolucion adoptitan en Montevideo.

FRANCA SCIENCA AKADEMIO