Esperanto sen antaujughoj

Nur tio kio havas malgrandan pezon en sia interno levighas facile kaj tuj atingas la brilon de la alto, sed estingighas kaj falas kun la sama rapido kun kiu ghi supreniris kaj brilis. Tio ghenerale okazas al la plej vendataj libroj kaj certaj imitajhoj de arto.

Esperanto ne povus fari escepton. Ghi estas kreitajho tiel granda ke ghiaj 90 jaroj da ekzistado estas nesufichaj. Ghia grandeco bezonas tempon multe pli vastan kaj postulas ankorau pli grandajn sindedichojn. La fizikan inert-forton oni venkas por forto, la mensan nur per la tempo kaj lau la rekta rilato de la grandoj. Kiel diras Walter Francini, estas pli facile faligi la Berlinan muron ol venki antaujughojn. Sed ankau ilin oni venkas. Ghi estas afero pri tempo! Esperanto venkos malrapide, kiel venkas la latinaj literoj, kiuj jam enradikighis en Okcidento kaj, per Ataturk Kemal Pacha, atingis Turkujon en 1928, kaj eniris en la konsideron de Mau Zedong. Ghi penetros kiel la praktika numera decimala sistemo kaj la ciferoj de la araboj, sen gheni iun, sen esprimi submetighon au venkon de iu ajn. Okazos nur supereco de la vero kaj venko de la homaro! Kaj Esperanto estos ne nur la latino de la demokratio, kiel anfauvidis Emile Boirac, rektoro de la Universitato en Dijon, sed la universala moderna latino.

* * *

La elstara lingvisto d-ro Bjorn Collinder, profesoro de lingvoj che Upsala universitato (Svedujo), diris, ke, se la mondo ne estus regata kun tiom malmulte da sagho, kiel ghi estas, Esperanto jam estus enkondukita en la lernejojn de chiuj landoj, kaj la mondlingvo-problemo estus do solvita. Sed... ekzistas la antaujughoj. Kaj tiuj chi dauras prezenti argumentojn, malgrau la nerefuteblaj faktoj favoraj al Esperanto. Kelkaj estas frukto el la sincero, aliaj el la nescio, aliaj el evidenta malbona volo, aliaj el malsuperaj interesoj, kelkaj estas naivaj kaj preskau chiuj estas kontraudiraj inter si.

Walter Francini, en sia nuna verko, prenas sur sin la taskon rebati kaj ech neniigi ilin. Li plene pruvas ilian senfundamentecon kaj ech senkoherecon. Kion ajn oni volus diri tiurilate, ghi estus multe malpli ol li diris kun sia sereneco, profunda scio, modesteco kaj absoluta senpartieco. Do ni transdonu al li la parolon, sed unue ni finu la nian per la belaj konceptoj de Dombrovski (**) cherpitaj el lia profeta poeziajho el la komenco de Esperanto:

NOVA KANTO

Ho! eksonu nova kanto

Pri la lingvio Esperanto,

Pri ligil' internacia,

Revo nia, amo nia!

Kreitajh' la plej mirinda,

Vere estas ghi laudinda

De verkistoj, de poetoj,

En poemoj kaj odetoj,

Pli ol tondro de bataloj,

Pli ol dolchaj najtingaloj,

Pli ol belaj aktorinoj,

Pli ol fajfoj de mashinoj,

Pli ol oro la plej brila,

Pli o1 gloro senutila,

Pli ol chiu, pli ol chio,

Krom la amo kaj la Dio.

Dum venonta la centjaro,

Sciu esperantistaro,

En Europo, Ameriko,

En Azio kaj Afriko,

Kie ajn vi veturados

Esperanton vi trovados,

Sur la strato, en vagono,

En hotelo, en salono

Kaj ech en privata domo

Ghin parolos chiu homo:

Laboristo, profesoro,

Kaj jughisto, kaj doktoro,

Kaj hebreo, kaj kristano,

Kaj litovo kaj japano, —

Kaj pereos la plendato:

"Mi vin ne komprenas, frato".

Por ke venu tiu horo —

Kune fratoj, al laboro!

Jen per kanto, jen per vorto,

Jen agante ghis la morto,

Servu ni al la afero,

La plej bela sur la tero,

Gardu ghin de la forgeso

Per parolo en la preso;

Iru kiel apostoloj

Ghin prediki por popoloj,

Kaj eksonu nia voko

Sur la ter' en chiu loko,

En vilaghoj, en urbetoj,

En lernejoj, en gazetoj,

Kaj servantajn al la vero

Nin fortigu la Espero.

* * *

(*) La autoro de la libro akceptis tiun sugeston kaj publikigis la verkon unue en sia nacia lingvo (portugala).

(**) Dombrovski (A. Dambrauskas), 1860-1938, litova pastro, verkis en la litova, en la rusa, en la pola, en la latina kaj en Esperanto (kiun li lernis em 1887). Li postlasis multnombrajn tradukajhojn, originalajn matematiklibretojn kaj prifilozofian libron. En 1905 aperis lia Versajhareto, kun religietosaj poemoj (Informoj cherpitaj el Esperanto en perspektivo, p. 135).

GRAMATIKO DE ESPERANTO

A. Alfabeto

Aa, Bb, Cc, C^c^, Dd, Ee, Ff, Gg, G^g^, Hh, H^h^, Ii, Jj, J^j^, Kk, Ll, Mm, Nn, Oo, Pp, Rr, Ss, S^s^, Tt, Uu, U^u^, Vv, Zz.