Фаўст

О не, зямную злыбяду забыць
Ніякае не дасць убранне.
Я ўжо стары занадта, каб франціць,
І юны, каб не мець жадання!
Што мне шукаць у гэтым свеце!
«Не патрабуйце многа! Верце!»
Вось наша песня, наш закон.
Аж вушы рве ад нудных нот.
Гучыць заўсёды гэты звон,
І дзень, і ноч, і круглы год.
Адчай даўно грызе мяне,
І горка плачу я — не праз грахі,
Але таму, што й гэты дзень міне,
Глухі да просьб маіх, глухі,
Што нават хараства шчадроты
Тупая крытыка звядзе,
Натхнення творчага палёты
Ў жыццёвай зглумядца брыдзе.
А прыйдзе ноч — туга адна:
Уцехі не прыносяць мары;
Калі ж засну, аж да відна
Душу вымаюць мне кашмары.
І нават бог душы мае
Мой свет унутраны бунтуе,
Ад паняверкі не ратуе
І волі сэрцу не дае.
Абрыдла ўсё: жыццё і праца —
Пара ўжо ў вырай мне збірацца.

Мефістофель

Я ў справах смерці вам не радца.

Фаўст

Шчаслівы той, каму ў зіхценні славы
Акрые скроні лаўр крывавы,
Хто з перамогаю закончыць бой
Альбо ў любові скон прымае свой!
Чаму ж, чаму, як дух з’явіўся,
Я не памёр і не спыніў пакуты.

Мефістофель

Але, здаецца ж, нехта не рашыўся
Прыняць смяротнае атруты.

Фаўст

А ты шпіён, чужыя любіш тайны.

Мефістофель

Хоць не ўсёведны я, але цікаўны.

Фаўст

Калі жуду ліхой хвіліны
Царкоўны звон з душы адвёў,
Мае пачуцці і ўспаміны
Міраж падсунулі мне зноў.
Кляну я ўсё, што спакушае,
Душой кіруючы пахілай,
Што светлы розум заглушае
Прывабнаю, падманнай сілай;
Кляну сляпую нашу пыху,
Якой сябе дарэмна губім,
Амбіцыю, якую любім,
З якой жывём без зроку й слыху.
Праклён таму, што цешыць снамі,
Што песціць мару аб узлёце,
Праклён таму, што разам з намі,—
Сям’і, маёмасці, рабоце!
Пракляты будзь і ты, Мамон^{29},
Што сэрцы нам забрудзіў сажай,
За тое, што распусце нашай
Падушкі падкладаў спакон!
Праклён гаючым сокам гронаў,
Праклён любоўнаму ўтрапенню,
Надзеі, веры — сто праклёнаў
І больш за ўсё — майму цярпенню!

Хор духаў(нябачна)

О гора! О гора!
Ты знішчыў яго,
Разбурыў яго —
Прыгожы, прыемны,
Свой свет патаемны.
Паўбог, ты яго
Праклёнам паверг.
Мы хочам
Узнесці руіны наверх!
Мы плачам.
Наймагутнейшы
З мужных сыноў,
Найцудоўнейшы, —
Зладзь яго зноў!
Новы свет узвядзі
У сэрцы сваім!
Ідзі
Новым шляхам па ім!
Уваскрэсні
У лепшым жыцці,
Мы новаю песняй
Паможам ісці.

Мефістофель