Фаўст

Рабі сваё, а мне ўжо не да жарту,
Бо вераломствам я не ўмею жыць.
Калі на рост не выстарчыць мне гарту,—
Тады і чорту я гатоў служыць.

Мефістофель

Ад сёння я, мой любы эскулап,
На ўсіх тваіх гулянках верны раб.
Але для пэўнасці слугі
Скрамзоль пісульку, дарагі.

Фаўст

Педант! Яму кляніся на паперы,
А слову гонару — ніякай веры!
Між тым цыдулкі мне — не ўказ,
Калі я сам ахвотна лезу ў нерат.
Жыццё цячэ сабе наперад,
Дык, можа, сплыў даўно распісак час?
І, можа, слова — дурасці прыкмета?
Фармальнасцю здаецца мне ўсё гэта.

Шчаслівы той, хто мае ў вернасці апору,
Каму не боязна з ахвяр пачаць:
Людзей палохае не вынік дагавору,—
Палохаюць пергамент і пячаць.
З пяра зляцеўшы, слова памірае,
Яно — як плоць бяздушная, нямая,
А сілу толькі воск ці скура мае.
Кажы, злы дух, што ты хацеў бы мець? —
Паперу, мармур, скуру, медзь?
Я грыфелем і долатам пісаць умею
І права выбару табе даю.

Мефістофель

Як можаш ты такую ахінею
У балбатню ўплятаць сваю?
Любы шматок паперы адарві
І падпішыся кропелькай крыві.

Фаўст

Ну, добра, пане чорт, уважу
Цялячую датклівасць вашу.

Мефістофель

Кроў — гэта ж адмысловы сок.

Фаўст

За пакт не бойся, ім я даражу,
Майго жыцця ён вынік, слушны крок,
І я не каюся, што прадаю душу.
Дарма паказваў нораў я амбітны,
Бо ўсё адно з жыцця нічога я не ўзяў.
Абразіў Дух мяне, не выслухаў малітвы
І не адкрыў сакрэт прыродных з’яў.
Разладжаны строй думак і разбіты,
І я навукамі па горла сыты.
Цяпер абраў я іншы шлях жыццёвы:
Я свой запал суцішваць буду,
Да чараў сквапны і гатовы
Таемнаму аддацца цуду.
Дык рынуся ж у вір падзей, прыгод,
У вір жыцця, ва ўспененыя часу воды,
Няхай і боль, і радасці турбот,
Няхай удачы і нягоды
Плывуць бурліваю ракою!
Шукальніку — няма спакою!

Мефістофель

Не буду абмяжоўваць вашых мэт,
Ласуйцеся чым хочаце ў ахвоту,
Лавіце момант асалоды з лёту,
Бярыце ўсё, што пасылае свет,—
Не трэба толькі быць разявай.

Фаўст

Не мне здавольвацца імгненнай славай,
Я не жадаю танных асалод.
Нянавісці хачу, пакутлівых згрызот.
Я не замкну сваіх грудзей для болю,
Што гадавалі прагу да пазнання,
І перажыць сабе дазволю
Ўсе нечаканасці наканавання,
І чалавецтва змеру ўласным духам,
Аддаўшыся і радасцям яго і скрухам,
Зліюся з ім, спазнаю сутнасць ладу
І разам з ім пайду да заняпаду.

Мефістофель

Я гэты харч ем, чалавеча мілы,
Тысячагоддзямі — дай веры мне:
Ніхто яшчэ з калыскі да магілы
Той хлеб ацеслівы не пракаўтне.
Суцэльнасць тая, што цябе чаруе,—
Уласнасць бога аднаго.
У вечным бляску ён адзін кіруе,
Нам — вечны змрок дастаўся ад яго,
А вам — без вечнасці дзень з ноччу.

Фаўст

І ўсё ж ад мэты я сваёй не збочу!

Мефістофель