Фаўст

А што ж, я вам ахвотна веру,
Хоць страх турбуе ўсё адно:
Жыццё кароткае не ў меру,
Мастацтву ж краю не відно —
Пара вам гэта знаць даўно.
Такія мары толькі для паэтаў.
Няхай пясняр лунае як найвышай
І значнасць слынных запаветаў
На вашым гордым чэрапе запіша:
Адвагу львоў,
Імпэт і грацыю аленя,
Іспанца агнявую кроў
І скандынаўскую настойлівасць імкнення.
Няхай дабро з падступніцтвам ён звяжа,
Хай таямніцы вам пакажа,
Як згодна з планам трэба жыць —
Каго кахаць, а з кім дружыць.
Каб я такога рызыканта знаў,
Яго б я Мікракосмам зваў.

Фаўст

Тады хто ж я, калі карона
Маіх жаданняў і надзей
На галаву маю ўпадзе
Па ласцы спрытнага патрона?

Мефістофель

Ты быў і будзеш сам сабою.
Хай ты вясёлы, хай ты хмурны,
Надзень парык, абуй катурны —
Усё адно ты будзеш сам сабою.

Фаўст

Людскога духу скарбы я збіраў дарма,
Стараўся марна імі ўсцешыць сэрца —
Імпэту новага ў душы няма,
І сіла свежая ў грудзях не б’ецца:
Не ўзнёсся розумам вышэй,
Ні да бясконцасці бліжэй.

Мефістофель

Але ж не бачыце вы ў рэчы
Сапраўднай вартасці яе.
А трэба розумам далегчы —
І ўжо яна карысць дае.
Ты маеш ногі, рукі, зад,
Жыві, паплёўваючы ўгору,
І карыстайся ўсім падрад,
Сабе не робячы дакору.
Тры пары жарабцоў запрог —
Іх сілай ці ж не я ўладаю?
Два тузіны здаровых ног
Замест сваіх уласных маю.
Глядзі на рэчы весялей!
Развагі прэч! За мной смялей!
Скажу табе: разумнікі ўсе вашы —
Як тое быдла; ўлева-ўправа
Злы дух іх водзіць па стаптанай пашы,
Хоць навакола свежая атава.

Фаўст

З чаго ж пачаць мне?

Мефістофель

                                Свет багаты.
Хадзем, пакінь свае пенаты:
Не бачу сэнсу ў тым, каб ты
Капаўся ў сметніку лухты.
Сусед пузаты ў вашым кабінеце
Няхай вучонае зграбае смецце
Ў парожнія галовы блазнюкоў.
Адзін такі ў размовах споры —
Таўчэцца, чую, тут у калідоры.

Фаўст

Я да сустрэчы гэтай не гатоў.

Мефістофель

Чакаў так доўга ён. Хлапца
Шкада пакінуць без слаўца.
Ану, давай сваю мне шапку і хламіду,
Адзенуся — і за цябе я выйду.

(Пераапранаецца.)

Цяпер майму даверся спрыту!
Спектакль наладзіць — мне не праца!
Займу яго, а ты ідзі збірацца.

Фаўст выходзіць.

(Мефістофель у адзенні Фаўста.)