Фаўст

Паплач, паплач за сорам свой!
Яго ты ўжо даўно згубіла
І брата ганьбаю забіла.
Салдацкі гонар я збярог,
І мне суддзёй — хай будзе бог.

(Памірае.)

Сабор {78}

Набажэнства, арган, спевы.

Грэтхен сярод парафіян. За ёю Злы Дух.

Злы Дух

Зусім інакш, ты Грэтхен,
Да алтара
Нявіннаю хадзіла.
З зачытанае кніжкі
Малітвы ты шаптала.
Гульня дзіцячая
І бог у сэрцы!
Грэтхен!
Дзе галава твая?
Якая скруха
Ляжыць на сэрцы?
Ці молішся за матчыну душу,
Што па віне тваёй асуджана на мукі?
А на тваім парозе кроў. Чыя яна?
…Што пад трывожным сэрцам
Варушыцца, жыве?..
Ці не палохае цябе яно
Грахоўнаю прысутнасцю сваёю?

Грэтхен

О, гора мне!
О, як пазбыцца цяжкіх дум,
Што пранікаюць у душу
І сэрца мне вярэдзяць!

Хор

Dies irae, dies illa
Solvet saeclum in favilla.^{79}

Акорды аргана.

Злы Дух

Гучыць труба!
Дрыжаць магілы!
Душа твая
З агню і тлену
Да мук пякельных
Са страхам паўстае.

Грэтхен

Навошта я прыйшла?
Здаецца, сам арган
Дыханне мне сціскае.
А спеў глыбока
У сэрца западае.

Хор

Judex ergo cum sedebit,
Quidguid latet adpfrebit,
Nil inultum remanebit.^{80}

Грэтхен

Як страшна мне!
Муры вакол
Гнятуць, гнятуць;
Скляпенні душаць,
Душна мне. — Паветра!

Злы Дух

Туляешся! А грэх і ганьбу
Куды схаваеш?
Святла? Паветра хочаш?
Гора табе!

Хор

Quid sum miser tunc dicturus?
Quem patronum rogaturus,
Cum vis justus sit securus?^{81}

Злы Дух

Адварочваюць твары
Святыя ад цябе
I рукі працягнуць
Баяцца чыстыя!
О гора!

Хор

Quid sum miser tunc dicturus?

Грэтхен

Суседка! Дайце ваш флакон!

(Падае непрытомная.)

Ноч Вальпургіі {82}

Гарц. Ваколіцы Шырке і Эленда.^{83}

Фаўст. Мефістофель.

Мефістофель

Каб вам мятла ці ступа хоць якая!
Я ж сеў бы на смярдзючага казла! —
Бо нас дарога доўгая чакае.

Фаўст

Пакуль мяне яшчэ трымаюць ногі,
He бачу ў тым я ні бяды, ні зла —
Пяшэчкам вымяраць дарогі;
Казёл нам тут не дапаможа.
Блукаць па лабірынце ў бездарожжа,
Узлазіць на вяршыню па скале,
З якой ручай струмені лье —
У гэтым бачу слодыч падарожжа!
Вясна ідзе, бярозка сок пускае,
Цяпло адчула і сасна;
He дзіва, што і наша кроў іграе.

Мефістофель

Няхай сабе ідзе вясна —
Больш даспадобы мне зіма з вятрыскам.
Я сцюжу і глыбокі снег люблю!
Глядзі, чырвоны месяц бляклым дыскам
Падсвечвае, самотнік, нам зямлю,—
Аднак усё ж на кожным кроку
Расквасіць лоб тут можна ў цемнаце.
Пастой, каб нам не заблудзіцца ў змроку,
Хай светлячок нас правядзе!^{84}
Эй, прыяцель, свяці ў дарозе нам!

Блакітны светлячок

З ахвотаю! Сваім панам
Гатоў служыць, змяню сваю прыроду:
У траўцы поўзаць — звычай наш.

Мефістофель

Ты пераняў сабе людскую моду?
Хай людзі поўзаюць, а ты — наперад марш!
Бо ўраз жыцця агеньчык патушу.

Блакітны светлячок