эялди эирди йухума. Мяня деди ки, эюрцрям,
касыб адамсан, бу йахынларда сяня бюйцк бир
мямлякят баьышлайаъам. Иншаллащ, ондан
сонра атарсан касыблыьын дашыны.
Икинъи иранлы дейир:
- Еля мян дя йухуда фяда олдуьум Щязрят
Аббасы эюрдцм. Щязрят Аббас мяня дя бюйцк
290
бир мямлякят баьышлайаъаьыны вяд еляди.
Сонра да ялимдян тутуб мяни ъяннятя апарды.
Яши, ъяннят ня ъяннят?! Чатан кими щури-
мялякляр алдылар мяни дювряйя. Кеф
елямишям онларла бу эеъя сящяряъян.
Нювбя эянъялийя йетишяндя башлады
щюнкцр-щюнкцр аьламаьа:
- Щеч билирсиниз бу эеъя мяним башыма
ня иш эялиб?
Эянъяли уъадан щюнкцрцр. Амма ща
щюнкцрцрся, эюзцндян биръя дамла йаш
чыхмыр. Иранлылар тяшвишя дцшцрляр:
- Гардашъан, даныш эюряк ня олуб?
Эянъяли сюзцня давам едир:
- Сизин язиз ъаныныз цчцн, гардашлар, еля
тязяъя йухуйа эетмишдим ки, бир дя эюрдцм
дящшятли бир щянирти эялир. Ойандым эюрдцм
гоъа, яли гылынълы бир киши дуруб сизин
башынызын цстцндя. Кишини эюряндя ялим-
айаьым эюмяшди. Сорушдум ки, а киши, кимсян,
нячисян, щардан пейда олдун сян беля? Ня деся
йахшыдыр? Деди ки, сус, щейван оьлу щейван.
Сонра да ялиндяки гылынъы галдырыб деди:
- Мян Щязрят Аббасам. Эялмишям ки, бу
ики иранлынын башыны кясиб гурда-гуша атым.
Чцнки онлар Аллащ йанында чох эцнащ
ишлядибляр.
Буну ешидян кими, башладым фяда
олдуьум Щязрят Аббаса йалвармаьа ки, онлара
дяймя, йазыгдырлар. Онлар Аллащын касыб
бяндяляридир. Щязрят Аббас мяня аъыгланыб
деди:
- Ей Аллащын мязлум бяндяси, эюрцрям
сян дцз адама охшайырсан, мяним ишимя
291
гарышма ща… Анд олсун Аллаща, йохса бир
гылынъ да сянин башына ендирярям. Мян
бунлары юлдцрцб, тикя-тикя доьрайыб
ганларыны ичяъям. Юзлярини дя ъящянням
одунда йандыраъам. Йеня башладым
йалвармаьа. Дцшдцм ял-айаьыына ки, фяда
олум, дяймя бу йазыглара, бир чятян кцлфятляри
вар. Чевир онлары балаларынын башына. Буну
дейяндя киши бир аз рящмя эялди. Деди ки, онда
онларын ъязасыны бир аз йцнэцл еляйяъям.
Онлары бир-ики эцн аъ сахлайаъам, гой
аьыллары башларына эялсин. Сонра да
гылынъыны мяня тяряф галдырыб деди ки, дур
онларын щазырладыьы щалваны йе, гой онлар
аъ галсынлар. Дедим ки, фяда олум сяня,
эцнащлары нядир ки, бунлары беля аъ
сахлайырсан? Йазыгдырлар, бир гырыг щалва
гайырыблар, гой йесинляр, узаг йол эедяъякляр.
Бир дя ки, мян щалва йейян дейилям. Киши ики
айаьыны бир башмаьа диряйиб дурду. Ща
йалварыб йахардым, мцмкцн олмады. Деди ки,
йейяъяксян, вяссалам. Йохса бу саат сяни дя,
иранлы йолдашларыны да бу гылынъла
ъящяннямя васил едярям. Эюрдцм ки, башга
ялаъ йохду. Чар-начар дуруб биртящяр щалваны
йедим. Щярчянд мян щалва йейян дейилям.
Нейляйим, о киши гылынъ эцъцня йедиртди бу
бойда щалванын щамысыны мяня.
Иранлылар эянъялинин сюзцня инандылар
вя она бу «йахшылыьы» цчцн бялкя мин дяфя
«чох саь ол» дедиляр.
292
Бир таъир бир йешик шцшя алыр. Бир
щамбал ъаьырыр ки, шцшяни евя апарсын.
Щамбалнан цч маната разылашырлар. Бир аз
эетмямиш таъир юз-юзцня дцшцнцр ки, мян бир
таъир бабайам, неъя ола ки, юз ялимля бу
щамбала цч манат верям. Цзцнц щамбала тутуб
дейир:
- Щамбал, сян мяндян цч манат алаъагсан.
Де эюрцм, бу цч маната нейляйяъяксян?
Щамбал дейир:
- Таъир гаьа, неъя нейляйяъям? Чоряйя
вериб йейяъяйям.
Таъир дейир:
- Щамбал, бу цч манаты сян нечя эцн
чюряйя верб йейяъяксян?
Щамбал дейир:
- Таъир гаьа, бахыр вязиййятя. Гонаг олса,
бир эцня, олмаса ики эцня.
Таъир дейир:
- Щамбал, сян бу цч манаты ъямиси ики
эцня йейиб гуртараъагсан. Ялиндя ися щеч ня
галмайаъаг. Эял сяня бир маната бир сюз
юйрядим, эяряйин олар.
Щамбал бир хейли фикирляшир. Дейир ки,
балам, таъир гаьа дцз дейир, бу цч манаты мян
ики эцня йейиб гуртараъаьам, ялимдя дя бир
шей галмайаъаг. Амма сюз щямишя галыр.
Бялкя бу таъир еля йахшы сюзляр билдийи цчцн
таъир олуб? Цч манатданса, цч кялмя сюз алсам
йахшыды. Эяряйим олар. Дейир:
- Таъир гаьа мян разы, сюзцнц де.
293
Таъир дейир:
- Тярпян эедяк, йолда дейярям.
Щамбал даща бир сюз демир, башлайыр
йол эетмяйя. Бир аз эедяндян сонра щамбал
чийниндяки йешийи йеря гойуб дейир:
- Таъир гаьа, бурадан о йана эетмярям,
сюзцнц де.
Таъир дейир:
- Щамбал, сюзцмцн бири будур ки, десяляр,
дяли аьыллыдан йахшыды, ешит, инанма.
Щамбал дейир:
- Таъир гаьа, бурда ня вар ки, еля буну мян
юзцм дя билирдим.
Таъир дейир:
- Щамбал, йола дцзял эедяк, икинъиси
бундан да йахшыды.
Щамбал бир сюз демир, йешийи далына
алыб йола дцзялир. Бир аз эетмямиш йеня дя
йешийи чийниндян салыб дейир:
- Таъир гаьа, буйур, икинъи сюзцнц де.
Амма бу о бириндян йахшы олмалыдыр.
Таъир дейир:
- Щамбал, десяляр, йалан сюз доьру сюздян
йахшыды, ешит, инанма.