алыб Исфащана апарырды. Мящяммяд бязирйан
да Исфащандан отуз доггуз йолдашнан алдан-
гумашдан, зярбафдан эютцрцб, Истамбула йол
башлады. Истамбулдан Исфащана цч айлыг
йолда Алха чимяни дейилян эюзял йурд варды.
Бурада Чешмя булаьы адында эюзял бир булаг
варды.
Бязирйанлар
бурада
дцшцб
динъялирдиляр.
Бир эцн Ящмяд бязирйан Мящяммяд
бязирйандан габаг Алха чимяндя дцшдц.
Йолдашларына ямр еляди гяфля-гатыры
дцшцртсцнляр, чай-чюряк тядарцкц елясинляр.
Бир аз сонра Мящяммяд бязирйан да Алха
чимяня эялиб чыхды. Бир аз аралы дцшцб
истиращят елямяйя башлады. Бунлар чай-чюряк
тядарцкц еляйяндя Мящяммяд бязирйан деди ки,
эедим таъирдян сорушум эюрцм хырыдымыз
неъяди?
Щяр ики бязирйанын сону йохуйду.
Мящяммяд бязирйан гядям басды Ящмяд
бязирйанын йанына. Саламмялейк еляди,
Ящмяд бязирйан эюрдц бу бир мярифятли
адамды, йер эюстярди. Бунлар сющбятя
башладылар. Еля ширин эялди сющбятляри бир-
305
бириня, щяр икиси ял тутуб сиья гардаш
олдулар. Бунлар йеня сющбятя башладылар.
Мящяммяд бязирйан Ящмяд бязирйандан
дцшцнъяли адамыйды. Бу деди:
- Гардаш, Аллащын йазысы, биз гардаш
олдуг. Инди эял дярдимизи бир-биримизя
сюйляйяк.
Ящмяд бязирйанын дярди ачылды:
- Гардаш, Худавянди-алям йанында щяр бир
ъящятдян Аллащ мяни йада салыб. Бир шейдя
йох. Мян юлдцм, йараьан учду, тоз гопду. Бир
кечи башы тутан йохду йурдумда сащафлыг
елясин.
Бу беля дейяндя Мящяммяд бязирйан
гайытды:
- Валлащ гардаш, дядялярин эоруна гурбан
олум. Йахшы дейибляр: тайлы тайыны тапмаса,
эцнц ащ-вайнан кечяр. Мян дя сян эцнлцйям.
Аллащын мяслящятиня шцкцр, ики дярдлини
бир-бири иля тапышдырды.
Бунларын ащы-зары Ярши-ялайа бцлянд
олду. Эюрдцляр гибля тярфдян бир дярвиш
гясидя охуйа-охуйа ялиндя щаса, башында
яммамя эялир. Дярвиш бунларын йанына чатды.
Башда дярвишя йер эюстярдиляр. Дярвиш баба
мцбаряк ялляри иля гойнундан бир цзц сцддян
аь, бир цзц лаладан гырмызы алма чыхардыб бу
ики таъирин габаьына гойду. Мящяммяд
бязирйан Ящмяд бязирйандан аьыллы иди. Эюз
еляди ки, бу нурлу дярвишя чыхардыб гызыл
веряк. Мящяммяд бязирйан ялини ъибиня атанда
дярвиш деди:
- Мян пай алан дярвишлярдян дейилям, пай
верян дярвиш-лярдяням. Бу алманы лимшаггайа
306
бюлцн. Ня гырмызыдан аьа, ня аьдан гырмызыйа
эетсин. Ялимин щуьуватына эюря щярянизин бир
зцрйяти олаъаг. Бурда йа илгар, йа иман
еляйирям. Сянин гызын бунун оьлунунду. Бурада
кябинини кясирям.
Бунлар сюйцнъяк алманы ипяк дясмалын
цстцня гойдулар. Щяр икиси ял узатды гырмызы
алманы эютцрмяйя. Мящяммяд бязирйан деди:
- Гардаш, эялсяня саь-саь юзцмцзц
ъящяннлямлик елямяйяк. Илащи чюп буйуруб.
Эял чюп атаг.
Чюп атдылар. Гырмызы алма Ящмяд
бязирйана, аь алма Мящяммяд бязирйана
дцшдц. Щяр икиси алманы бцкцб дясмала, гойду
гойнуна. Бурда бири хырыдыны она, о бири
хырыдыны буна верди. Маллары дяйишдиляр,
щяря гайытды юз шящяриня.
Ашыг дили йцйряк олар. Тез битиряр, тез
йетиряр. Щяр кяс юз вятяниня дахил оланда
щяряси юз аилясиня муштулуг хябяри верди:
- Илащи бизя тцтйя эюндяриб. Бир йахшы
хюряк щазырла.
Бунлар бир йахшы, истякли хюряк
биширдиляр. Щяр икиси юз йериндя отуруб
алманы чыхартдылар. Щяря алманы юз аиляси
иля йеди.
Илащинин вермяйиннян щяр икисинин
арвадынын бойнуна ушаг дцшдц. Доггуз ай,
доггуз эцн, доггуз саат, доггуз дягигядян сонра
арвадлар Ящмяд бязирйанын бир гызы олду.
Мящяммяд бязирйанын арвады екиз эятди: бир
оьлу, бир гызы олду. Нязир-нийаз пайланды,
гурбанлар кясилди.
307
Ящмяд бязирйан беля сющбят бурахды ки,
мяним гызыма еля бир ад гойулмалыдыр, бу
шящярдя беля ад олмасын. Щамы йыьылды:
буна ня ад гойаг. Молла, ахунд, аьсаггал,
гарасаггал щамысы деди валлащ еля ад уйдура
билмярик. Бир йахшы гары чаьыраг.
Чаьырдылар. Гарылар эялди. Гары вар
иман-Гуран, гары вар щяръайы, гары вар
пяръайы. Гарынын бириси деди: «Адыны гойурам
Сиъимгулу, юмру сиъим кими узун олсун».
Гызлар гарыны кютяклядиляр, эетди. Гарынын
бири деди: «Адыны Юркянгулу гойурам, юмрц
юркян кими узун олсун». Буну да о бири гарынын
далынъа йолладылар.
Иман-Гуран гары иряли дуруб ялиндя
Йусифи-тясбещ дейир:
- Мян бу гызын адыны гойурам Пяризад
ханым.
Щамы бяйянди. Гарыйа чохлу хялят
вердиляр. Гары бир шяля эютцрдц. Галаны
моллалара галды. Йемяк-ичмяк щяддян ашды.
Мящяммяд бязирйанын бир оьлу олду, бир
гызы. Мящяммяд бязирйан да гызынын адыны
Сялби ханым гойду. Оьлунун адыны Няъяф хан.
Ушаглар ики йашдан он беш йаша чатды.
Ящмяд бязирйан эюрдц гызы йетириб, вахтыдыр.
Юзц дя дцшкцнлцйцб, гоъалыб.
Мящяммяд бязирйан ушаглар бюйцйяндя
Аллащ рящмятиня эетди. Эцнлярин бир эцнцндя
Няъяф хан йетирди. Анасына деди.
- Ана, дявя гумундан йейян кими атамын