Ялли ял ялли яли ялли дяфя ялляди.
Эюй ъюнэя, эюмэюй ъюнэя, дцмэюй ъюнэя.
Чаты эятир, чай ичиндя чал гатыра чайы
чатаг.
Ъцмя ахшамы Ъцмя мясъидиндя Ъцря
Ъаббарын
ъцббясини
ъцвяллаьылар
ъилвитдиляр.
459
Шикястя чалан, шикястясизлямишям,
шикястя чал.
Тяндиря
эирдим,
силдим-сцпцрдцм,
силкиндим чыхдым.
Молланы
яммамялямялими,
ямамялямямялими?
Дилим-дилим оласан дедим дилимя, деди
динмяз идим. Диндирдиляр диндим мян.
Сящяр саат сяккиздя Сямядова Сякиня
саатыны сындырды, сыныгчыйа салдырды. Саь
ол сяни, Сякиня, Сямядова Сякиня. Сящяр саат
сяккиздя Сямядова Сякиня сящянэини
сындырды.
Сиз
Азярбайъанлашдырыъылардансынызмы?
- Дейнян гайчы.
- Гайчы.
- Ня вар, а гарачы ?
***
- Дейнян пендир.
- Пендир.
460
- Нишанлыны гайадан ендир!
***
- Дейнян: йедди.
- Йедди.
- Нянянин туманы ялдян эетди.
***
- Дейнян: бир.
- Бир.
- Биря гябириня эир.
***
- Дейнян цч.
- Цч.
- Ит йалаьындан су ич.
***
- Дейнян доггуз.
- Доггуз.
- Эет ананнан, дядяни горхуз.
***
- Дейнян он.
- Он.
- Эет дивара гон.
***
- Дейнян сарымсаг.
- Сарымсаг.
- Кяс сясини, гурумсаг.
***
461
Ушаглар бир узун, бир кичик аьаъ
эютцрцрляр. Эюдяк аьаъын ады чилинэ олур.
Сонра ири даиря чякирляр.
Ойунда ики няфяр иштирак едир.
Ушаглардан бири даирянин ичиндя дуруб
462
ялиндяки аьаъла чилинэи вурур. Баъардыгъа
узаьа атыр. О бири ушаг йцйцрцб чилинэи
эятирир. Даирянин ичиня атмаьа чалышыр.
Чилинэи атанын ялиндяки аьаъла чилинэи ъери
гайтарыр. Чилинэ даирянин ичярисиня дцшярся,
ойунчуларын йери дяйишир.
Гойун дярисини цстцндя йун олмаг шяртиля
дямир манатлыг бойда кясирляр. Дяридян бир аз
балаъа гурьушуну дешиб дярийя баьлайырлар.
Мцчцйц айагла ойнайырлар. Топуьун ич
тяряфи иля дайанмадан вуруб сайырлар. Яэяр
мцчцк йеря дцшся, о бири ойунчунун нювбяси
чатыр.
Ушаглар бярабяр сайда ики дястяйя
бюлцнцр. Щяр дястя юзцня башчы сечир.
Дястяляр бир-бириндян хейли аралы дайаныр.
Ушаглар ял яля тутушурлар. Дястя
башчыларындан бири цзцнц о бири башчыйа
тутуб дейир:
- Бянювшя!
О бири дястя хорла ъаваб верир?
- Бяндялян дцшя!
Биринъи дястянин башчысы сорушур:
- Биздян сизя ким дцшя?
463
Йеня хор ъаваб верир. Ушаглардан биринин
адыны чякирляр:
- Ады эюзял, юзц эюзял Лалянин юзц дцшя.
Лаля юз ъярэясиндян айрылыб йцйцря-
йцйцря гаршыдакы дястянин ичиня эирир.
Ойунчулары
бири-бириндян
араламаьа
чалышыр. Яэяр ъярэяни аралайа бился,
ушаглардан бирини эютцрцб юз йериня гайыдыр.
Мцщасиряни кечя билмяся, ясир дцшцр.
Беляликля, ойун давам едир. Щансы дястядя чох
ушаг галарса, щямин дястя ойунун галиби
сайылыр.
Иштиракчылар даиряви дцзцлцр. Бир-
биринин ялиндян мющкям йапышырлар.
Ушаглардан бири сичан, о бири пишик олур.
Сичан даирянин ичиня эиря билмяз. Щансы ушаг
буна имкан верся, юзц сичан олмалыдыр. Дястя
пишийин тяряфиндядир. Щамы чалышыр ки,
пишик сичаны тутсун. Сичана йол вермясяляр дя,
пишийя йол верирляр.
Яэяр пишик юзц сичаны тута бился, башга
ики ушаг сичан-пишик олур.
Бу ойунда ики ушаг иштирак едир. Хырда,
йумру бир даш тапыр, буна моза дейирляр.
Мозаны бюйцк бир дашын цстцня гойуб,
464
аралыдан хятт чякирляр. Ял бойда йасты даш
эютцрцрляр. Бунун да ады люпцкдц. Ушаглардан
бири мозадиби олур, о бири люпцк атыр. Люпцйц
атан хятдян иряли кечся, ъыьаллыг елямиш
олур. О бири ушаг тяляб едир ки, йенидян атсын.
Люпцк мозаны вуруб саларса, мозадиби эедиб
эятирмялидир. Йох яэяр вура билмяся,
ойунчуларын йери дяйишир.
Яэяр мозадиби мозаны эятиря билмяся,
дашы атан ялиндяки дашла мозанын йерини
дюйяъляйир, аъыг-гыъыг верир:
-
Ишля, ъанын тярлясин,
Тярлямяся, чярлясин …
Мозадиби мозаны йериня гойур, ойун давам
едир.
Йеддидашын ойун гайдалары Мозадашла
ейнидир, фярги йалныз дашларын сайыдыр.
Бурада мозадиби вя моза гоймурлар. Йедди
йасты дашы цст-цстя йыьырлар.
Ушагларын сайында мящдудиййят йохдур.
Ня гядяр чох олса, ойун о гядяр мараглы кечир.
Санама саныйырлар, ким ахыра галса онун
эюзцнц баьлайырлар. Эюзцбаьлы ушаг о бири
ушаглары ял фящминя тапмалы вя тутмалыдыр.
465
Ушаглар онун йан-йюрясиндя дуруб ойнайыр, сяс
салырлар. Эизлянмяйя ещтийаъ галмыр.
Эюзцбаьлы ойунчу кими тутса, щямин ушаг ону
явяз етмялидир.
Ойунда беш ушаг иштирак едир. Ейни
юлчцдя беш каьыз эютцрцлцр. Каьызлара беш ад
йазылыр: Хан, вязир, ахтарыъы, вуруъу, оьру.
Пцшк атырлар. Щяря каьыздан бирини эютцрцр.
Щеч кяс динмир. Шащ кимдядирся, яввялъя о
диллянир:
-Ахтарыъы оьрусуну тапсын!
Йердя галанлар да бу сюзц хорла дейирляр.
Оьру сясини чыхартмыр.
Ахтарыъы бир-бир ушагларын цзцня бахыр.
Яэяр оьруну дцз тапмаса, шащ ямр верир.
Вуруъу ахтарыъыны ъязаландырыр. Яэяр оьруну
дцз тапса, оьруйа ъяза верилир.