Тцлкц Мящяррям
Сярчя Йунус
Петка Ядил
Тцлкц Мяняф
Гыдым
Мящяммяд
Узун Усуф
Кини Байаз
Шофер Лятиф
Нотелен
Севил
Чил-чил Сяфяр
Гямло
Фиридун
Йекябаш Ъямил
Дюйрцшоьлу Мюйсцн
Щашы Сюйцн
Тат
Зцмрцд
Алацз Ислам
Дямир Йящйа
489
Дяли Сяриййя
Гырмызыбаш Дямир
Узун Авшам
Гый-гый Исах
Кцрян Пирмяммяд
Кявял Исах
Домбаэюз Ъейран
Ит Мющсцн
Баллыоьлу Яли
Гайвалы
Мюйсцн
Шюкятоьлу Лятиф
Аь-узун
Сцдабя
Чобан Сюнгулу
Кечяях
Цлкяр
Чобан Сюйцн
Палвар Имран
Тер Салатын
Узун Авдулла
Хор-хор Щахверди
Атды Пяри
Кечял Яляддин
Чякяляк
Муса
Чцрцк Гядир
Пянащ
Мящяммяд
Зыльагарын Зцлфцгар
Чичи
Мящяммяд
Хулвар Мящяммяд
Кифтя Нащидя
Юлц Гулу
Гыллыбойун
Авдылла
Сядр Гулу
Пендир
Мцзяффяр
Йасты Яли
Лал Гарател
Шелли оьлу Мящяммяд
Тын-тын
Щясрят
Пысы Гулу
Бурнуъырыг
Нясиб
Дявя Кцбря
Крывой Лятиф
Фысых Бяйаз
Гырнос
Мящяммяд
490
Хоруз Мящяммяд
Йекяайах Йагуф
Киши Мяммяд
Тыс Якбяр
Балаъа Зилфигар
Лал Бясти
Хорт Зилфигар
Сары Алы
Йекя Ирващам
Аьтиш
Фатма
Баламанчы Сюйцн
Гурут Фатма
Дошан Нясир Хоруз Щясян
Котул Аббас Фиш Давуд
Кикой Щявил Лапет
Шямил
Залха Сябащят Хябяр
Ящмяд
Йуха –
491
Йолда йыха.
Фятир –
Кяндя йетир.
Хамралы хас –
Баьрына бас!
Йаьа чяк,
Йоьурда чяк.
Кясмяся,
Мяним малымды.
Сары йаьдан
Гыл чякир.
Пендири
Охалыб тюкцр.
Гатыьын
Цстян шатыйыр.
Кясмяся,
Мяним малымды.
Аллащ-Аллащнан
Эятирясян.
Эцънян саъа
Йетирясян.
Ону биширян
Гыз эяряк.
Яли-айаьы
Дцз эяряк.
Ай сяни довшан йесин,
Апарсын ахшам йесин.
Ай мцштяри,
Эял бяри!
Пулуну вер
Йахшы мала.
492
Эюзля ондан
Газанъ гала.
Сян верирсян
Хлам мала,
Сатан эедир
Чала-чала.
Йахшы малдан галмады ща …
Доста гисмят оласы малды.
Чцрцйц йох, чарыьы йох, эцл
кими
малды.
Еля бил гуш димдийиндя
эятириб.
493
Гызылэцлцн лячяклярини шякяр тозу иля
овурлар. Сонра шцшя габлара долдуруб эцн
дцшян йеря дцзцрляр.
Эцлгянд цряк аьрыларында, ган-дамар
хястяликляриндя чох файдалыдыр.
Эцлабын щазырланма тарихи чох гядимдир.
Низами Эянъявинин «Хямся»синдя эцлабын ады
тез-тез чякилир.
Эцлаб цчцн гызылэцл, аз мигдарда михяйи
эцл эютцрцлцр. Хцсуси газанларда ещтийатла
чякирляр. Чцнки ятри чох зяриф, учуъудур.
Эцлабы шцшя габлара йыьырлар. Габын аьзыны
яввял тыхаъ, сонра хямирля баьлайырлар. Гырх
эцн эцнцн алтында сахлайырлар. Эцняш
шцаларынын тясири иля эцлцн ятри юзцня
гайыдыр.
Эцлаб баш аьрысыны йох едир,
гыздырманы ашаьы салыр, ганы дурулдур, хош
ящвал эятирир.
494
Бу шярбяти илин бцтцн фясилляриндя
щазырламаг олар. Йазда эцл суйу дцзялдилир.
Шярбят щазырлайанда ися щямин суйун ичиня
шякяр тозу гатылыр.
Гызылэцлцн лячяклярини йолуб газана
йыьырлар. Цстцня гайнар су тюкцб газанын
аьзыны юртцрляр. Бир гядяр кечдикдян сонра
лячякляр сцзцлцр, суйа лимон дузу тюкцлцр. Эцл
суйуну аьзы кип баьланан шцшя габлара
долдурурлар.
Гызылэцлцн лячякляри тямизлянир,
доьраныр. Аьзыбаьлы газана су тюкцб эцлц
гайнадырлар. Сонра шякяр тозу гатырлар.
Щазыр оланда лимон дузу ялавя олунур.
Мцряббя йеня гызылэцл рянэи алыр.
Гызылэцлдян
щазырланан
диэяр
мящсуллар кими гызылэцл мцряббяси дя цряк
аьрыларында йахшы тясир баьышлайыр.
495
Даьлыг йерлярдя, йамаъларда битир.
Кякотуну йыьыб кюлэядя гурудурлар. Чай кими
дямляйиб ичирляр.
Кякоту чайы хястяни тярлядир, ган
дювраныны гайдайа салыр.
Гяфли эюрцнцшцня эюря кякотуйа
охшайыр. Лакин тамы кякотудан фярглидир.
Гяфли щям даьлыг, щям дя даьятяйи йерлярдя
битир.
Гяфли чайы санъыны кясир. Сойугдяймяни
эютцрцр.
496
Буна сары чичяк дя дейирляр. Даьлыг
йерлярдя, чямянликлярдя битир.
Гантяпяр чайы ган тязйигини ашаьы салыр.
Сойугдяймя щалларында йахшы тясир эюстярир.
Дашйарпызы ади йарпыздан фярглянир.
Пар дямлямясиндян истифадя олунур.
Бюйряк дашыны салыр, мядяси позуланлар
цчцн файдалыдыр.
Эцлхятминин чичяклярини йыьыб кюлэядя
гурудурлар.
Чай кими дямляйиб ичирляр. Синя
аьрыларыны вя юскцряйи кясир.
Йарпагларыны вя зоьларыны йыьыб сыйыг
биширирляр. Гуру юскцряк вя синя тутулмасы
щалларында чох тясирлидир.
Эиъиткяня сюйцд чубуьу, йарпыз, гяфли,
кякоту, гантяпяр, ъюкя чичяйи, наня гатыб бир
йердя гайнадырлар. Бу суйа
497
дейирляр. Гарын аьрысы вя сяпмялярдя хястяни
щорщоуш суйуна салырлар.
Чибан, долама вя иринлямиш йаралар да
ширни хямири гайырырлар. Уну ширни иля
йоьуруб азъа тяпидирляр. Исти-исти йаранын
цстцня гойурлар.
Баьайарпаьы иринлямиш йараларда,
чибанда, сызагларда истифадя олунур. Тязя
дярилмиш баьайарпаьыны щямин йараларын