Гаспадар

Бондар. Трэба штосьці рабіць.

Зязюля. Яшчэ адзін! Статут партыі ведаеш?

Бондар. Ляшчук — яшчэ не партыя.

Зязюля. Крыўдна — столькі гадоў, а ні храна не паспеў!

Бондар. Гэта ты не паспеў? Давай рыхтавацца да сходу. Лічбы, факты… Людзі выступяць…

Зязюля. Безнадзейная рэч. Лукіч, на сваё месца я прапаную… цябе.

Бондар. Блёкату наеўся?

Зязюля. На два-тры гады патрэбен свой чалавек! Інакш — усё замарозяць!

Бондар. А пратэз мой чым заменіш?

Да іх падыходзяць на лятучку галоўныя спецыялісты. Вітаюцца. У дыспетчарскай па тэлефоне гаворыць пажылая жанчына ў вялікай хустцы.

Жанчына. Алё! Алё! Галя, гэта ты? Прыязджайце з Віктарам! У нас тут такое… Дом прададзім, парсючка заколем, а карову адзін пытаўся. Дачушка, потым растлумачу… Парфяновічы таксама збіраюцца…

Зязюля (падышоў, выхапіў трубку). Нічога не здарылася! Можаце не прыязджаць! (Паклаў трубку.)

Жанчына (загаласіла). Авой, людцы, што ж гэта будзе!..

Зязюля. Бабы, вы што — звар’яцелі?! Хочаце зрабіць з мяне пасмешышча? Спыніць паніку!

Жанчына. Іванавіч, памятаем мы ранейшых старшыняў!

Зязюля. Калі тое было! Горш не будзе. Тое, што расказваюць пра новага…

Жанчына (уздыхнула). Абяцанка — цацанка, а дурню радасць…

Зязюля. У Мексіцы хаваюць чалавека весела. У Японіі паведамляюць аб няшчасці з усмешкай. І толькі ў маёй Галынцы… Так, здымаюць. Ну і што? Каровы перастануць даваць малако? Куры — несці яйкі? Натуральны працэс — мяняюць кіраўніка.

Мужчына. Калі б — натуральны…

Зязюля. Галоўныя спецыялісты сабраліся? Паслязаўтра пачынаем уборку бульбы. Усе службы гатовы? Галоўны інжынер, .

Міхась (малады энергічны мужчына, час ад часу пяшчотна пазіраючы на дзяўчыну, раскрыў блакнот). Тры капалкі не зможам выцягнуць у поле. Стаяць трактары. Далі б запчасткі, самі б зрабілі. І машын не стае на вываз. Хоць бы дзесятак, па два рэйсы…

Зязюля. Што нам Лунёў падкіне? Як на Бога!

Таня. Дык адмовіў!

Зязюля. Як? Чаму?

Таня. Я думала, вы бачылі… (Падае паперу.)

Зязюля (прачытаў). Няма Бога… Злучы!

Таня (набірае нумар, нягучна перагаворваецца). Пётр Іванавіч!

Зязюля (узяў трубку, пачаў ласкава). Аляксей Міхайлавіч? Зязюля. Рады чуць ваш магутны голас! Аляксей Міхайлавіч, нейкае непаразуменне? Мы прасілі… Стаяць трактары! З-за ерунды. Калі па бульбе ўдараць маразы… Аляксей Міхайлавіч, ну хоць бы пяць… На каленях — тры… Родны мой, добры, інакш — катастрофа! Страцім ураджай. На першым годзе праграмы. Так, але… Як — самім выкручвацца? (Вочы поўныя гневу, голас пераходзіць на высокія ноты.) Дык вось, запомніце! У бліжэйшыя пяцьдзесят гадоў я не звярнуся да вас ні з адной просьбай! Але ўсім, кожнаму стрэчнаму буду трубіць — каб да вас не звярталіся! Таму што вы не можаце вырашыць ніводнага пытання! Што? Ах, вось… Ну і што, калі знялі? Калгас застаецца без запчастак! (Кінуў трубку.) Разумны дае сам, сярэдняга розуму — калі папросяць. І толькі дурань не дае ніколі… Што ж змянілася? Клопат партнёраў, а галава па-ранейшаму баліць толькі ў нас… Танюша, якія пытанні на праўленні?

Таня (падсунула заявы). Аксюціч просіць пазыку, дом купляе.

Зязюля. Далей.

Таня. У Мішчанкі сын жэніцца. Просіць дастаць сто бутэлек шампанскага, трыста авансу, цяля выбракаванае з фермы і машыну на дзень.

Зязюля. Гэта каторы — Юра жэніцца?

Таня. Ага. Мазура Ганна просіць тысячу, пазыку для завяршэння будаўніцтва. Трынаццаць тысяч ужо ўкладзена.

Зязюля. Вялікі дом?

Таня. Не вельмі. Шэсць пакояў, кухня, склеп, гараж, пуня…

Міхась. Іванавіч, ёсць яшчэ адна гаспадарка, якая можа нас выручыць, — Камінскі!

Зязюля. Я толькі што падумаў! Злучы.

Таня набрала нумар, перадала трубку.

Вітаю! Зязюля. Даўненька не бачыліся! Дай, думаю, пазваню, можа, на возера, на юшку, альбо ў лазню… Пра што гаворка? Дробязь… Глеба ў нас цяжкая, камяністая… Для «Беларусаў»… Правільна! А ты не тэлепат? Можаце?! Дык вы ж нас… Што? (Прыкрыўшы трубку.) Пытаецца — «царскае паляванне» будзе? (Уздыхнуўшы, у трубку.) Будзе. А раней? Ніяк? (Паклаў трубку.) Зусім зрабіўся нахабным! У пушчы забіць па кабанчыку!

Міхась. Запчасткі — калі?

Зязюля. Дваццаць сёмага.

Міхась (прысвіснуў, пакруціў галавой). Позна. Ездзілі мы ўчора на выстаўку. Вось гэта тэхніка! Нам бы такую ў калгас! Мы б тут…

Зязюля (падхапіўся, ходзіць). Што там учора ў сталоўцы?