Камандзіроўка ў сваім горадзе

У свой час следчы райаддзела выклікаў Шумейка. Яе паказанні Сяргей Антонавіч помніць, нічога вартага ўвагі ў іх не было. Як і іншыя блізкія знаёмыя, адказвала: не ведаю, не чула, не гаварыла, не дзялілася. Для следчага яна была адной з многіх і калі нават, адказваючы на пытанні, чырванела, бянтэжылася, заікалася, для яго гэта выглядала натуральным. Не кожны трымае сябе ўпэўнена перад следчым, асабліва чуючы непрыемныя пытанні і кепска прыхаваныя падазрэнні. А што так магло быць, Пугацэвіч дапускаў — следчы Загдай тактоўнасцю, уменнем падысці да сведкі далікатна не вызначаўся. I можа, у дадзеным выпадку нешта важнае прапусціў…

У дзверы пастукалі, і, не дачакаўшыся запрашэння, у расчыненых створках узнікла магутная пастава Акуліка.

— Іду міма, і раптам асяніла: як тут у цішыні няўтульнага, даўно не рамантаванага кабінета пляце густое крыміналістычнае павуцінне на скакароў-дамушнікаў адзін славуты сышчык.— Што-што, а пры выпадку памянціць языком капітан любіў. Быццам узнагароджваў сябе за стрыманасць у тыя доўгія хвіліны і гадзіны, калі быў вымушаны выслухоўваць шчырую, а часцей няшчырую сповед зь прыцягнутых да адказнасці парушальнікаў закону.— Дай, думаю, пагляджу, ці няма ў яго сетцы якіх незаўважных дзірак?

— А яшчэ кажуць, што гара ігнаруе Магамета,— Пугацэвіч ускочыў і радасна паціснуў капітанаву руку.— Збіраўся да цябе, а ты ўжо тут, Вадзім, уласнай персонай.

— Я, Сярога, ніколі не спазняюся.

— Ага, ты з тых, хто на месца пажару прыязджае за паўгадзіны да пажару.

— Памыляешся, дружа,— следчы памахаў у паветры рукой, распрамляючы збялелыя пальцы.— Я з тых, хто выконвае ўказанні раней, чым іх аддаюць.— Ён зноў паварушыў пальцамі.— Самбіст, каратыст і мядзведзь разам узятыя. Няўжо забяспечыў мне фронт работ?

— Будзе табе тваё, будзе. За мной, як ты на сваім гарбу адчуваў не раз, не прападае. Садзіся побач і слухай.

Акулік пакасіўся на блакнот з кручкамі, з’едліва праехаўся:

— Іерогліфы… На якой пішаш: японскай, кітайскай?

— Спасцігнеш, калі навучышся не вачамі, а вушамі глядзець.

— Хіба твой язык апошнім часам з гукавых на светлавыя хвалі наладзіўся,— Вадзім лацвей уціснуўся паміж падлакотнікамі мяккага крэсла, яно аж застагнала, і паклаў перад сабой чыстую паперу.— Паколькі оперупаўнаважаныя вышуку пратаколы пішуць з майго даручэння, а капітану Пугацэвічу я такога не даваў, мушу твой сакрэтны шыфр перакласці на чалавечую мову. Да тваіх паслуг, сышчык!

Яны сябравалі яшчэ з універсітэта, і такія, калі выпадала разам працаваць, жартоўныя размінкі перад абмеркаваннем нечаканых сітуацый былі ім як праверка баявой гатоўнасці. Апошнія словы Акуліка сведчылі, што разрадка скончылася. Перад Пугацэвічам сядзеў ужо не весялун, якім яго звычайна бачылі таварышы ў вольны час, а заклапочаны, нават хмурны чалавек, следчы з цяжкай ношай адказнасці на плячах.

Выслухаўшы старшага оперупаўнаважанага, ён сказаў:

— Да Шумейкаў зайдзі. Злачынцы не знойдзены, так што твой візіт апраўданы. А ўстаноўленага Шульжыкам вадзіцеля трэба дапытаць па ўсіх правілах.

— Спяшаешся? — Пугацэвіч адчуў, што Акулік яўна гаварыў з чужых слоў.

— Зацягнулі следства. Што не мы з табой, мяне, напрыклад, не суцяшае.

— Нараканні і я чуў.

— А як ты хацеў? Буксуем. Таму факты падбірай, але там, дзе можна, і ўдары нанось. Пакажы Гаруновічу фота Грыгаровіча, Самсонава, Лебедзева, яшчэ каго з тых, хто на нашым уліку. Гэтыя ж фота пакажам і вадзіцелю «пікапа». Чым раней пацвердзім або абвергнем версію, тым лепш для справы.

— Што з табой, Вадзім? — Пугацэвічу не падабалася сённяшняя сябрава напорыстасць.— Табе ці не хвост накруцілі?

— Празарлівец. Я таксама пад начальствам хаджу. Яно, як ты здагадваешся, часцяком са сваіх вышынь глядзіць. Маўляў, мала цябе нацэльваю. Быццам я без падказкі кроку зрабіць не магу.

— Не плачся, цяпер маеш што далажыць. Выкруцішся, ты ж мастак падаваць муху за слана,— падпусціў Пугацэвіч шпільку.

— Сам сябе не пахваліш… Рэклама рухае прагрэс,— Акулік крыху падбадзёрыўся.—Аднак годзе. Давай бліжэй да справы. Што канкрэтна ёсць у нас з табой?

— Заўтра будзе сёе-тое…

— Бяда мне з табой,— Акулік прыняў абяцанне не вельмі ахвотна.— Дачакаешся, што маё начальства на тваё выйдзе. Ад двух аб’яднаных не адаб’ёмся.

— 3 Янушкевічам я жыву ў згодзе. Вучыся!

— Балбатун,— следчы ўстаў.— Дзень пачакаю. Не болей.

— Пагаварылі,— нявесела ўсміхнуўся Пугацэвіч.

7

Усё было быццам як заўсёды.

Дзяўчаты-афіцыянткі сядзелі на сваім звычайным месцы ля пераборкі, якая аддзяляла залу ад калідора ў буфет і кухню,— у гэты позні для абеду і яшчэ ранні для вячэры час у кафэ было пуставата. Гэтак жа, як і надоечы, цераз цюлевыя фіранкі ў шырокія вокны струменілася гарачае сонца, а ў стандартных зялёных вазачках прыемна красаваліся сціплыя букецікі. Аднак мяне як кальнула: нешта сёння тут было не так!

— Ваша месца свабоднае,— Наташа аж прыўстала, спяшаючыся мне на дапамогу, бо я нерашуча спыніўся пры ўваходзе.

— Дзякую,— прамармытаў я, няўцямна пазіраючы на суседні з маім стол, дзе чамусьці не было звыклай таблічкі «занята».