Камандзіроўка ў сваім горадзе

Наташа падышла не марудзячы, ледзь я ўсеўся. Вось што значыць быць пастаянным кліентам. На жаль, гэта хутка скончыцца. Кафэ далекавата ад нашага ўпраўлення, і штодзень карміцца тут мне не ўдасца. На жаль, бо мне падабаюцца і кухня, нібы хатняя, і вясёлыя і добрыя афіцыянткі, і зноў-такі амаль хатняя цішыня. Ды пра гэта доўга думаць не выпадае. Мяне зараз займае больш блізкае пытанне: чаму раптам Лебедзева і кампаніі сёння не будзе?

— Як звычайна? — Фея ўсміхалася, не вымаючы з кішэні белага вышыванага фартушка свой маленькі блакно-цік.— А можа, сялянскай каўбасы прынесці? Смачная. Не пашкадуеце.

— Не, Нат, толькі каву.— Яна любіла сваё скарочанае імя, дык чаму не зрабіць добраму чалавеку прыемнае.— Я ненадоўга.— Чаго мне сядзець, калі падапечных няма?

— Нешчаслівы дзень,—паскардзілася дзяўчына.

— Кліенты разбегліся? — кіўнуў я на суседні стол.

— Ды ўжо ж, Сэм яшчэ ўчора папярэдзіў. А цяпер вы…

— Нічога, заўтра прыйдуць. Хіба толькі іншае кафэ нагледзелі?

— Не, Сэм сам казаў, што лепшага за наша няма. Напэўна, зноў на мора пакацілі.

— Гэта ў іх што, як прагулка? — Навіна агарошыла мяне.

— Ага, у канцы мая лёталі. Вярнуліся вясёлыя, загарэлыя. Пытаюся, дзе гэта вы счарнелі? Сэм засмяяўся: «На пясочку, на пясочку». Я і падумала, што на моры, паўднёвы загар, не наш.

— Весела жывуць…

— Ды ўжо ж,— і маленькая, ледзь улоўная кропелька зайздрасці адчулася ў Наташыным голасе. Сама яна, напэўна, ніколі не бачыла мора.

— Не бядуйце, Наталка. I план сёння без нас зробіце, і на пальмы з кіпарысамі паглядзіце некалі.

Дзяўчына сумелася, уздыхнула.

Выпіў каву, развітаўся з дзяўчатамі і, легкадумна памахваючы кейсам, нырнуў на спякотную вуліцу. Настрой быў кепскі. Ды каму ахвота заставацца хоць з маленькім, але носам. Я цягнуўся па вуліцы і стараўся аднавіць у думках учарашні вечар. Напэўна, Лебедзеў і Самсонаў, бо Грыгаровічу не так проста сарвацца з месца, намецілі паездку раней. Аднак ніхто з іх, ва ўсякім разе пры мне, ні словам, ні намёкам не прагаварыўся. Утойвалі? Ад мяне? Наўрад ці, я ім прышый кабыле хвост. Ад Грыгаровіча? Навошта? Ён каманды Лебедзева выконвае не пярэчачы. Так што больш верагодна — ад дзяўчат. Вялеська як Вялеська, а прынцэса Люська не сцерпіць, пачуўшы пра вялікія выдаткі.

Пакуль я задаваў сабе безліч пытанняў, не знаходзячы на іх адказу, ногі прывялі мяне да мэблевага магазіна.

Я нават не адразу скеміў, што мне тут трэба. Потым успомніў: даўно хацеў прыдбаць кніжную паліцу рэчыцкай фабрыкі. Грошай, вядома, не было. Як і ўласнай кватэры. Аднак хіба я не магу памарыць, тым болей што падобная хадавая мэбля стаіць побач са складам, дзе звычайна і круцяцца грузчыкі, чакаючы нагоды пагрузіць-згрузіць.

Рэчыцкіх паліц сёння не прадавалі, як я і разлічваў. Спагадлівы калега-пакупнік нават пасмяяўся з мяне:

— Будуць яны цябе чакаць.

Чаму б не падтрымаць размову? Я наіўна спытаў:

— Можа, заяўку напісаць?

— Гэта ўжо бліжэй да мэты. Толькі не адміністратару, а каму-небудзь з гэтых,— паказаў на хлопцаў, якія прымасціліся кружком на пустых скрынях і ляніва смакталі цыгарэты.— Дзесяць працэнтаў.

— Якіх?..

— Ох-хо-хо,— зусім развесяліўся мужчына,— будзеш ты свае кнігі ў кут складваць яшчэ доўга, хаця з такім разуменнем справы ты і кніг не набудзеш. Дзесяць працэнтаў — ад кошту рэчы, такая ў іх такса. Затое — гарантыя!

— Буду мець на ўвазе,— усміхнуўся я добразычліўцу, думаючы, што, пакуль атрымаю пакой, рэчыцкія мэблевікі пастараюцца, каб паліц усім хапіла.

Таго, каго я не спадзяваўся ў магазіне сустрэць, сапраўды не было. Значыць, паехаў? Можна было ісці.

А я паглядаў на гадзіннік, стрэлкі якога расцягнуліся вертыкальна зверху ўніз, і марудзіў. Спыніўся ля гарнітура жылога пакоя, прыкідваючы, як бы паставіў гэтыя тахту, крэслы, каб меў куды. Раіўся нават з нейкай жанчынай і дзівіўся, што мае меркаванні яна прымала прыхільна. Я заганарыўся і на іншых пакупнікоў паглядаў паблажліва. Адно сэрда ёкала. Вось што значыць не прыняць раніцай халодны душ. А хвіліны цяклі замаруджана, быццам гарачыня адолела і метал. Кідаючы раз-пораз позірк на стрэлкі, я адчуваў сябе нібы ў іншым вымярэнні часу.

А палове сёмай я ў апошні раз паглядзеў па баках і накіраваўся да выхаду. За столікам ля дзвярэй у сінім фірменным халаціку сядзела строгая дзяўчына. Сур’ёзнасць была проста супрацьпаказана яе смяшліваму твару, дык хіба я мог прайсці і не затрымацца?

— Э-э,— нерашуча пачаў я, яшчэ не прыдумаўшы нічога вартага.

Строгая дзяўчына задрала галаву — крэсліца пад ёй было надта нізенькае, а я, як вядома, чалавек рослы, і ад неспадзяванасці крыху прыўзнялася. Няйначай палічыла мяне заікай, бо ў вачах свяцілася спачуванне.

— Вы хочаце нешта набыць? Што? — паспяшалася яна на дапамогу.

Фантазія ў мяне не вельмі багатая, і я ўпэўнена выпаліў:

— Рэчыцкую кніжную паліцу.

— Прыходзьце пасля дваццатага.

Усё-такі строгасць, калі яна ідзе ад адчування адказнасці, зусім неблагая якасць. Я адкрыў быў рот, каб падзякаваць і развітацца, і раптам зноў пачаў заікацца:

— Э-э…

— Прыходзьце, званіце,— яна шчыра хацела неяк памагчы.