Читаем Кырыыстаах таас полностью

– Кырдьааас, ол нууччалар бу дойдуттан кмс булаллара биллибэт. Эрэйдэрэ тиллибэтэинэ бэйэлэрэ дааны тэскилиэхтэрэ. Олус санааар тутума, кн-дьыл крдрн ииэ.

– Итинник мэлийдэллэр, онто суох, баар, тохтуо этилэр. Дьэ, бэйи, кэтээн да крххэ син.

Ааан бтэн, дьиэ иинээи-таынааы сонуну суолтатыгар эрэ ыаспайдаан баран, оонньор сотору дьиэлээтэ.

11

Бытархан тымныылар намырайан, сааскы ылааы кэм буолла. Сафейка тохтоон, тыын ылла. Хайыарын быатын чиэтэ тардан биэрдэ. Сгээрин кннрннэ уонна суолу кытыытынан то хаарга уйдаран икки илиитинэн хардарыта эрчимнээхтик анньынан, тэбэн халыыта турда. Элбэх р таба тоута ктээн ааспыт суолун ойоолуу, муус курдук чиээбит хаарга устурууунан аспыттыы, наарта суола килэбэчийэр. Бу сарсыарда ааспыттар. Суолтан тэйиччи шурфаларын иигэр лэлии сылдьар буоланнар, билбэккэ хаалбыттар. Кнс дьиэлэригэр чэйдии тахсан иэн, суолларын крн соуйдулар. Бастаан кыыл таба рэ ааспыт буоллаа дии санаабыттара. Онтон сирийэн крбттэрэ, кэннилэриттэн икки-с наарта суола барбыт этэ. рэн утарыта крсн кэбиспиттэрэ. Бу тгээ кинилэр иккиэн биири санаабыттара. Астара баранан быстарар кутталга киирбит кэмнэрэ этэ. Сбэлээн бу кннэргэ Сэйимчээнниэх буола сылдьыбыттара. Бу кн Лкй Лгнтй бэрсибит этигэр бултаан хаааммыт-ссчэкэ кустарын эбэн баччаа тиийдилэр. лэлэрин быыыгар чугастааы тыалары кэрийэн сороор тии, сороор хабдьы киллэрэн эбинэллэр. Бурдуктарын наар хааылаан сиэн бтэрдилэр. Кыс ортотун саана Миитэрэй ойууннуун кэлэ сылдьыыларыгар, Сиридикээн баыгар эбээннэр баар сурахтарын бэркэ сонургуу истибиттэрэ да, чуолкай хайа сиргэ баалларыи билбэт этилэр, онон барбатахтара. Соло да суох этэ. Кыыны быа то буору, тааы кытта тиниктээн тахсыбыттара. Муур рйээ уонча иини хаспыттара уонна соторутааыта Утары салааа кн лэлии сылдьаллар.

Сафейка сирин ортолоото бадахтаах. Аны кс кэриэ хаалбыт буолуохтаах. Кинилэр сабаалааыннарынан, эбээннэр бу тн Сиридикээн баыгар тиийэн хайаан да хонуохтаахтар. Кн киээрэн, уота н, сркээн барда. Хаар чаылыттан хараа саатара арыый буолла. Хаста дааны р хабдьылар ктн тирилээн тахсан, иннигэр баран тэллэр. Табалар ааспыт сирдэригэр хаар аннытан от сыата, то отон тахсыбытын сииллэр быыылаах.

Суол наар хочо уа ттнэн хайа ээрин батыа барар. Туора рйэлэр снньлэрин тутуан киирэр тумус тыалар суол икки ттгэр силэллэн биэрэрдии арахсаллар. Баччааа диэри хочо хаас ээрин хайытан тспт рэх кэ эмискэ уа диэки хайысхаланна. Суолу быа охсон, хайа туруору эмпэрэтин аннынан ааар. Сафейка кс хааын рдгэр хорус гына тстэ. Крбтэ, рэх мууа таанаабыт. рднээи хаара чэйинэн мэиллибит убаас хааылыы саарымтыйан кстр. Сорох сиринэн сргрдэ сытар. Табалар суоллара тааы рднэн туора бырдааттаан ааспыттар. Тумнар сири крдн Сафейка рэи р-танары хаамыталаан крд да, ханан дааны быстааы булбата. Хайдах дааны ууор туораатаына сатанар. Тугу гыныан мунааран турбахтаата. Туруору эмпэрэ сыыры сэрэнэн тстэ. Уу кытыытыгар киирдэ. Хайыарын устара сатаныа суох. Уулаах хаарга батыллан хаалыыы уонна муус хайдыбытыгар да тн сп. Синигэр тэн, хайыардыын киирдэ. Араас сиэни бокуойа суох кээн киллиргэттэ. Дириэ бэрбээкэйин ааан сорох сиринэн сототун ортотунан буолла. Хаатыкалара ууну оборон атахтара соотохто ыарыы тстлэр. Атаар ууну киллэримээри рсэн кн муунан тлээтэ. Охтубатах эрэ кии диэн баалаах. Хаста дааны уу хайа охсубут куоаахтарыгар тэ сыста. Кутталыттан санаата тууйуллан, тыына кылгаан, сыыа-халты туттунара элбээтэ. Халты-млч тэбинэн, охтон иэн рнэн ылаттаата. Сатаан бардахха, хайыарын тумса хаар сиэни аннынан баран, кыайан салаллыбакка эрэйдээтэ. Айаалыы сатаан атаын ртэ ктлн, хайыарын тбтн тааы рднэн чолонотон хааман баыахтаата. Онтуката эбии ыараан олус сыралаах буолла. Санаатыгар нааа ууннук айаннаата. Хаатыкатын курдат уу тн тымныынан хаарыйталаата. Ууоргу биэрэк чугааата. Кн мунньунан эбии нэмийэн хамсанна. Т да ыксаатар тиэх хардыыларын бэркэ сэрэнэн оортоото. Дьолго, охтубакка кытыыны булла. Тахсан хайыарын уулла. Хаарга ктэнэрин кытта хаатыкалара соох курдук муууран хааллылар. Омуна суох биирдии бэйэлэрэ боппууда ыйааыннаннылар быыылаах. Сафейка куругар иилинэ сылдьар быаын таааран бэрт тиэтэлинэн хаатыкаларын мууун кыыйда. Хайыарын ыраастанна. Атаын устубута, куллуката, хата, улаханнык сытыйбатах быыылаах, кннр сиик эрэ билиннэ. Хайыарын рдгэр туран хааман крбтэ халтарыйбат. Иккистээн уулан алын тт бтнн муус быдьына буолтун быаынан кыыйан, хаарынан сууралаан кылаадьылыы сатаата. Бу сырыыга арыый ордук халтарыйарга дылы буолла. Ити икки ардыгар кн хайа кэтээр киирэн, хараа клк сабардаата. Халлаан эмискэ тымныйбыт курдук буолла. Сафейка тиэтэйдэ. Хараарыан иннинэ аналлаах сиригэр тиийдэинэ сатанар. Хаатыката кыайбыттыы улам хам ылан истэ. Кини ирээри эрчимнээхтик тирэнэн хаамар. Айаннаары туран, трт дааны кырыымчык астарыттан, тиэтэйэн аанньа ааабатаа, куртаа кураанахтанна. Сылайбытын сыыйа билинэн истэ.

Перейти на страницу:

Похожие книги

Дом учителя
Дом учителя

Мирно и спокойно текла жизнь сестер Синельниковых, гостеприимных и приветливых хозяек районного Дома учителя, расположенного на окраине небольшого городка где-то на границе Московской и Смоленской областей. Но вот грянула война, подошла осень 1941 года. Враг рвется к столице нашей Родины — Москве, и городок становится местом ожесточенных осенне-зимних боев 1941–1942 годов.Герои книги — солдаты и командиры Красной Армии, учителя и школьники, партизаны — люди разных возрастов и профессий, сплотившиеся в едином патриотическом порыве. Большое место в романе занимает тема братства трудящихся разных стран в борьбе за будущее человечества.

Георгий Сергеевич Березко , Георгий Сергеевич Берёзко , Наталья Владимировна Нестерова , Наталья Нестерова

Проза / Проза о войне / Советская классическая проза / Современная русская и зарубежная проза / Военная проза / Легкая проза
Дети мои
Дети мои

"Дети мои" – новый роман Гузель Яхиной, самой яркой дебютантки в истории российской литературы новейшего времени, лауреата премий "Большая книга" и "Ясная Поляна" за бестселлер "Зулейха открывает глаза".Поволжье, 1920–1930-е годы. Якоб Бах – российский немец, учитель в колонии Гнаденталь. Он давно отвернулся от мира, растит единственную дочь Анче на уединенном хуторе и пишет волшебные сказки, которые чудесным и трагическим образом воплощаются в реальность."В первом романе, стремительно прославившемся и через год после дебюта жившем уже в тридцати переводах и на верху мировых литературных премий, Гузель Яхина швырнула нас в Сибирь и при этом показала татарщину в себе, и в России, и, можно сказать, во всех нас. А теперь она погружает читателя в холодную волжскую воду, в волглый мох и торф, в зыбь и слизь, в Этель−Булгу−Су, и ее «мысль народная», как Волга, глубока, и она прощупывает неметчину в себе, и в России, и, можно сказать, во всех нас. В сюжете вообще-то на первом плане любовь, смерть, и история, и политика, и война, и творчество…" Елена Костюкович

Гузель Шамилевна Яхина

Проза / Современная русская и зарубежная проза / Проза прочее