Лісты

Летапіс прызначаны да выпуску ў апошнім квартале наступнага года. 3 рэдактарам павінен пачаць працу ўвесну. Манаграфія мая ўжо ідзе, кажучы дакладней, прачытаў першую карэктуру і ў панядзелак (13 лістапада) здаю паказнікі. Думаў, што яна выйдзе ў лістападзе, але, паколькі прызначаны выхад у 1973 г., то выйдзе не раней, як у канцы снежня.

У Мінску гутарыў адносна набыцця маіх выданняў. Нібыта штосьці наладзіў, казалі, што возьмуць на продаж належную колькасць. Вам усім, зразумела, прышлю сам. Заказваю сабе 150 экз.

Даўно павінен выехаць у Польшчу. 3-за кніг, хворасці На­ташы Маркаўны і яшчэ сякіх-такіх акалічнасцяў усё затрымліваюся і нават зараз не ведаю, калі гэта будзе. Кнігу па археалогіі прыслаў Лысенка.

Прывітанне (хаця і са спазненнем) юбіляру.

Улашчык.

НАТАЛЛІ ШАМАРЫНАЙ

17 декабря 1973 г.

Сегодня воскресенье. Пошёл с утра в Национальный музей. Внешность и содержание его очень удивили. Огромное здание из трёх крыльев, почти без окон и ничем не примечательно, но оказалось огромным — почти как Эрмитаж. Целое крыло почти целиком занимают фрески VII—VIII вв., привезённые из Египта, где поляки много лет ведут раскопки. Вот тебе и по­ляки!! В другом крыле материалы о древней Греции, куда я не ходил, а центр или больше, чем центр, занимает польская живопись. Два или три зала занимает живопись того порядка, которая длительное время была предметом находок и насме­шек у нас. Там действительно есть какое-то тряпьё, настоящие железные вилы, кусочки тонкого картона и пр. Хаять не рискну, так как не понимаю. [...]

Модницы (слушайте, слушайте) ходят в штанах клёш, клёш почти такой, как у моряков в 1918 г. Молодёжь ходит в обним­ку с двух сторон. На голове часто — меховые картузы с огром­ными козырьками. Большее можно увидеть, если пойти в те­атр. Но пока театра ещё не выбрал. Хочется посмотреть что-то специфически польское. Впрочем, сегодня статья в газете о постановке "Макбета".

Вчера на 10 мин. забежал тот самый Александрович из Познани, который был у нас на Песчаной [в Москве]. Полу­чилась очень интересная встреча. Сегодня по телефону было приглашение прийти в один дом, но детали уясним при встрече в четверг.

В архиве копирую себе хронику из времен 1648 г. Её, кажется, ещё никто не использовал. Рукопись можно по дешёвке микро­фильмировать, но даже фото не даёт возможности правильно её скопировать, а потому пока просто переписываю её. Нужная мне (и ранее давно известная) хроника погибла в войну.Сыро и почти мокро, дни коротенькие, и поехать куда-либо за город нет желания. Ходил с твоим рецептом. Посылали [на улицу] Peknu (Красивую), где есть заграничные лекарства, но там тоже нет. У меня план Варшавы, но, ходя по городу, без­божно плутаю. Мне нужно иметь 3-4 экземпляра моей [неразборл.] книги, но я заберу сам, когда приеду в Москву.

МАКСІМУ ЛУЖАНІНУ

28 ліпеня 1973 г.

Шаноўны т. Лужанін.

На жаль, не магу нічога напісаць пра сустрэчы з Глебкам, бо амаль 40 гадоў наогул не бачыў яго. Пры спатканнях у Маск­ве размова ішла галоўным чынам адносна выдання слоўніка Бялькевіча; тое самае было і ў Мінску. Наогул, у мяне кантакты з пісьменнікамі узнавіліся ці не ў апошнія 10 гадоў, але і зараз яны не надта моцныя, бо жыву наводшыбе.

Як нейкую навіну, паказваю людзям будынак Інбелкульта і пакой, у якім знаходзіўся "Маладняк". Чаму гэта стала такім забытым, такі важны этап у развіцці беларускай літаратуры?

Вашага "Коласа..." забраў у мяне і зачытаў Уладзімір Мурашка. Ён жыве недалёка тут.

Ці запісаў хто першыя этапы існавання "Маладняка"? За­раз засталося так мала ўдзельнікаў гэтай арганізацыі. Я сам быў толькі частым госцем (хаця і прошаным) у літаратурных арганізацыях, а пра ўнутранае жыццё нічога не ведаю. На жаль, не ведаю і таму не магу напісаць і пра Глебку.

Улашчык.

НІНЕ ВАТАЦЫ

5 студзеня 1974 г.

Шаноўная Hiна Барысаўна.

Памерла Аляксандра Пятроўна Пічэта. Зараз ліквідуецца ўся кватэра Пічэты, рэшткі яго бібліятэкі забірае кафедра славяназнаўства МГУ, рукапісы і ўсё іншае аддаецца ў архіў АН. Кіруе ўсім гэтым дачка Уладзіміра Іванавіча — Ксеня Уладзіміраўна.Учора я быў там, памагаў вызначаць, што куды. Сярод іншага мне трапіўся памяты карэктурны ліст, які пасылаю Вам, бо гэта зараз унікум.

У 1929 г. бібліятэка (Бел. дзяржаўная) пачала друкаваць вялікую працу па бібліяграфіі Беларусі. Друкарскаю часткаю ведаў я. Пры мне (гэта значыцца, у пачатку 1930 г.) было надрукавана 16 аркушаў тыражом у 1000 экз., усяго ж павінна было быць каля 40 аркушаў. Друкаванне кнігі спынілася, ні ў каго, здаецца, не засталося нічога ад яе, загінуў і арыгінал (па звычаях таго часу набор рабілі проста з картак). Зараз я ўбачыў гэты лісток, узрадаваўся і перасылаю яго Вам.

Апрача таго, у Пічэты ляжаць некалькі нумароў "Полымя" за 1922-1925 гг. і кніга, якой я ніколі не бачыў. Карэктуру адсылаю Вам, а кнігі, калі яны ёсць у Вас, то можа, адаслаць у Акадэмічную бібліятэку? Прашу Вас напісаць — куды іх належыць адаслаць. Пра карэктуру паведамце Юлію Восіпаўну, бо падрыхтоўкаю бібліяграфіі да друку ведала яна.

3 Новым Вас годам.

Улашчык.

НІЛУ ГІЛЕВІЧУ

12 студзеня 1974 г.