Нататкі пра Шэрлака Холмса (зборнік)

Здараецца, хоць і нячаста, што мяне выклікаюць на працу ў нязвыклы час, да падарожных, у якіх нешта здарылася, або для позніх кліентаў, што патрабуюць маёй дапамогі. Таму я не вельмі здзівіўся, калі ў панядзелак познім вечарам містэр Латымер, модна апрануты малады чалавек, прыйшоў да мяне дадому і папрасіў спусціцца з ім да кэба, які чакаў унізе. Маўляў, да яго ў госці прыехаў па справах сябар з Грэцыі, размаўляе толькі па-грэцку, таму вельмі патрэбны перакладчык. Ён даў мне зразумець, што яго дом няблізка, недзе ў Кенсінгтане, і ён, здаецца, моцна спяшаўся, бо проста запхаў мяне ў кэб, як толькі мы апынуліся на вуліцы.

Я сказаў «у кэб», але неўзабаве зрабілася ясна, што мы хутчэй у карэце. Экіпаж быў значна прасторнейшы за гэтыя лонданскія непаразуменні на чатырох колах. Унутранае ўбранне было хоць і пацяганае, але даволі багатае. Містэр Латымер сеў насупраць мяне, і мы рушылі па Чарынг-Крос, а потым па Шэфтсберы-авэню. Калі мы выехалі на Оксфард-стрыт, я пачаў быў казаць, што гэта крыху кружная дарога на Кенсінгтан, але Латымер спыніў мяне нечакана агрэсіўнымі паводзінамі.

Спачатку ён выцягнуў з кішэні нейкую жахлівага выгляду дубінку і пачаў круціць у руках, нібы правяраючы яе вагу і моц. Потым моўчкі паклаў яе на сядзенне поруч з сабою. Пасля гэтага падняў акенцы з двух бакоў, і я ў здзіўленні пабачыў, што яны абцягнутыя паперай, так што я нічога не магу скрозь іх разгледзець.

– Мне прыкра затуляць вам агляд, містэр Мелас, – сказаў ён. – Але так атрымалася, што я не збіраюся пасвячаць вас у тое, куды мы кіруемся. Баюся, калі вы потым знойдзеце дарогу да мяне, гэта прынясе мне нязручнасці.

Як вы разумееце, такое абыходжанне мяне агаломшыла. Мой спадарожнік быў магутным, шыракаплечым маладым чалавекам, і нават калі б ён быў бяззбройны, я не змог бы супрацьстаяць яму.

– Гэта вельмі незвычайныя паводзіны, містэр Латымер, – прамовіў я запінаючыся. – Вы ж усведамляеце, што ўсё гэта незаконна?

– Гэта, несумненна, маё свавольства, – сказаў ён, – але я вам яго кампенсую. Толькі мушу папярэдзіць, містэр Мелас: калі сёння ўночы вы паспрабуеце падняць вэрхал або парушыць мае інтарэсы, у вас будуць вялікія праблемы. Хачу вам нагадаць: ніхто не ведае, дзе вы цяпер, і ў гэтым экіпажы або ў маім доме вы цалкам пад маёй уладай.

Ён гаварыў ціха, але такім рыпучым голасам, што ў мяне мурашкі па целе пайшлі. Я сядзеў моўчкі, спрабуючы зразумець, навошта ўвогуле спатрэбілася звозіць мяне кудысьці такім незвычайным спосабам. Але любы супраціў не меў сэнсу, мне заставалася чакаць, што будзе далей.

Мы ехалі гадзіны дзве. Увесь гэты час я не меў уяўлення, куды мы кіруемся. Часам па грукаце камянёў можна было здагадацца, што мы выехалі на брук, часам мяккая, бясшумная язда падказвала, што пад намі асфальт, але гэтая змена гукаў ніяк не дапамагала мне арыентавацца. Папяровыя заслоны на вокнах не прапускалі святла, а пярэдняе шкло затуляла сіняя шторка. Мы пакінулі Пэл-Мэл у пятнаццаць хвілінаў на восьмую, і мой гадзіннік паказваў без дзесяці дзевяць, калі экіпаж спыніўся. Містэр Латымер апусціў акно, і я краем вока пабачыў нізкі аркападобны дзвярны прахон, над якім гарэў ліхтар. Мяне паспешліва высадзілі з карэты, дзверы расхінуліся, і я апынуўся ўнутры, прычым у мяне было каламутнае ўражанне, што я мінаю траўнік і дрэвы абапал яго. Быў гэта сад вакол гарадскога ці, што больш праўдападобна, загараднага дома, мне цяжка сказаць.

Вітальню асвятляла газніца з каляровым шкельцам, але кнот быў прыкручаны, так што бачыў я няшмат. Яна была яўна прасторная, і там віселі карціны. У цьмяным святле я толькі разгледзеў, што нам адчыніў дзверы маленькі някідкі чалавек сярэдняга веку з пакатымі плячыма. Калі ён павярнуўся да нас, на яго твары бліснулі акуляры.

– Гэта містэр Мелас, Гаральд? – спытаўся ён.

– Так.

– Выдатна спрацавана! Проста выдатна! Спадзяюся, без крыўдаў, містэр Мелас? Нам без вас ніяк не даць рады! Калі вы сумленна зробіце сваю справу, то не пашкадуеце. Любыя ж фокусы скончацца кепска.

Яго манера гаварыць была рэзкаю і нервовай. Словы перапыняліся вясёлымі смяшкамі, але чамусьці ён нагнаў на мяне больш страху, чым яго таварыш.

– Чаго вам ад мяне трэба? – спытаўся я.

– Усяго толькі каб вы задалі пару пытанняў джэнтльмену з Грэцыі, які ў нас гасцюе, і каб пераклалі яго адказы. Але перакладайце толькі тое, што просяць – тут пачуўся чарговы нервовы смяшок, – іначай дапамагай вам Божа.