Ордэн Прамяністых

– Павел, хацеў з вамі пагаварыць пра Харовіча. На хлопца за той сцяг, сарваны з Мінгарвыканкама, пачалі крымінальную справу – «шыюць» яму хуліганства…

– Так, я чуў, – пацвердзіў Кміціч.

Аляшэўскі няўпэўнена кашлянуў, моўчкі пастукаў пальцамі па стале.

– Вы казалі, быццам маеце знаёмага ў КДБ. Можа быць, яго можна папрасіць паўплываць на гэтую справу? Хай бы хлопцу перакваліфікавалі абвінавачанне ў знявагу дзяржаўных сімвалаў, а? Там пакаранне ніжэйшае… Ці можна вас папрасіць правесці такія перамовы? Ведаеце, у яго старая маці, якая цяпер засталася зусім адна, яе няма каму даглядаць. Калі Змітра надоўга пасадзяць, ёй будзе надзвычай цяжка. Я вам нават скажу, што нядаўна сам быў сведкам, як маладафронтаўцы скідаліся ўласнымі грашыма, каб перадаць ёй.

Галоўрэд замаўчаў, запытальна зазіраючы ў вочы Кміцічу. Той стаяў моўчкі, узважваючы сітуацыю. Каб выйграць час, журналіст агледзеўся па баках. У кабінеце Аляшэўскага, як і ў іншых супрацоўнікаў рэдакцыі, стаялі стол і камп’ютар. Аднак замест стандартнага крэсла ў яго быў мяккі скураны фатэль, у кутку каля акна стаяў акварыум са скалярыямі, адну сценку ўпрыгожвала абстрактная карціна. Ніякіх дакументаў на стале не было – усю папяровую працу галоўрэд пераклаў на плечы сакратаркі.

– Вы ж разумееце, што за свае паслугі гэты чалавек можа захацець падзякі, праўда? Што мы можам абяцаць яму ўзамен? – голас Кміціча гучаў напружана і неяк адстаронена.

Рэдактар зноў кашлянуў: абяцаць штосьці супрацоўніку КДБ у ягоныя планы яўна не ўваходзіла.

– Дык жа мы і так ужо яму насустрач пайшлі, – радасна знайшоў ён выйсце са складанай сітуацыі. – Вы ж працавалі над матэрыяламі, якія ён вам прапанаваў. А газета апублікавала гэтае цікавае даследаванне. То-бок першы крок насустрач зрабілі мы, і цяпер наша выданне можа спадзявацца на падзяку з ягонага боку!

З ПРЭСЫ

Камсамольскі суботнік

Ворша, 21-10. На акрузе з вялікім поспехам праходзе камсамольскі суботнік. У м. Мсціслаўлі ў суботніку прымала ўдзел 300 чал. моладзі. У м. Круглае ў суботнік папраўлена непралазная дарога. У Талачынскім раёне папраўлена шмат дарог, пабудаваны масты. Заробленыя ад суботнікаў грошы пайшлі на карысць беспрытульных.

Савецкая Беларусь, 22 кастрычніка 1927 года

Кастрычнік, 1927

Кастрычніцкія раніцы ўжо цёмныя. Гэта летам можна вяртацца дадому а шостай гадзіне, калі даўно ўжо ўстала сонца, а цяпер – цямрэча. У цэнтры Воршы яшчэ хаця б свецяць ліхтары, а тут, на бакавых вулачках, – хоць у хованкі гуляй.

Андрэй Камар ішоў стомлены, уваччу мільгацелі набраныя газетныя загалоўкі і лозунгі да дзесяцігоддзя пралетарскай рэвалюцыі. Усё так, хутка ўжо дзесяць гадоў, як працоўны народ скінуў уладу паноў і буржуазіі. А для чаго? Як казаў таварыш Ленін – для таго, каб самі працоўныя маглі авалодаць усімі здабыткамі чалавечага духу і думкі. Гэта значыць, што не павінна быць ніякіх перашкод для…

Чыёсьці цела прыціснула хлопца да плота, на рот легла рука, каб не дапусціць галасу. Андрэй адчуў, як у скронь яму тыцнуўся сцюдзёны метал.

– Пачнеш шумець – застрэлю! – злым шэптам паабяцаў чалавек, які так знячэўку напаў на юнака.

Вочы Андрэя зрабіліся вялікім і круглымі, калі ён пазнаў нападніка – гэта быў Васіль Луст, які так нядаўна зусім не хацеў гаварыць з ім і Хлюдзінскім.

Цяпер мужчына зусім не нагадваў Андрэю таго баязліўца, які падчас іх візіту дрыжэў як авечы хвост. Зрэшты, калі б хлопец не быў настолькі спалоханы нечаканым нападам, дык зразумеў бы, што Луст па-ранейшаму страшна баіцца. Вочы ягоныя блішчэлі ўтрапёна, як у вар’ята, вусны пабялелі ад нервовага напружання, твар быў перакошаным. Нападнік працягваў гаварыць гучным шэптам, і на твар юнака ляцелі пырскі ягонай сліны:

– Ты не зразумеў мой намёк з першага разу і прыйшоў зноў. Ды яшчэ не адзін – прывёў з сабой нейкага памагатага… Цяпер я табе кажу адкрыта, без усялякіх намёкаў: ты мяне не ведаеш і ніколі не бачыў, зразумеў? Зусім ні-ко-лі! І на вуліцы ты мяне пры сустрэчы не пазнаеш. А лепш увогуле пяройдзеш на іншы бок.

Ствол настойліва свідраваў Андрэеву скронь, быццам хацеў забрацца пад яе і пацікавіцца змесцівам ягонай галавы. Луст не зводзіў сваіх ашалелых вачэй з твару юнака, ягоная рука па-ранейшаму заціскала рот ахвяры.

– Ты ўсё зразумеў? Міргні два разы… Малайчынка! І запомні: нашая наступная сустрэча можа стаць для цябе апошняй у жыцці – я цябе папярэдзіў. А зараз ты моўчачкі пойдзеш да сябе дадому і нікому не раскажаш пра тое, што тут адбылося.

Мужчына адпусціў Камара, зрабіў некалькі крокаў убок, і ягоны сілуэт расплыўся ў цемрадзі за вулічнымі клёнамі.