Песьні-жальбы

На саломцы тонкай
У траве густой
Сьпее адзінокі
Колас сіратой.

Ці то птушка божа
Кінула зярно,
Ці то заняслося
Бураю яно,

Ці зь дзіравай торбы
Конік чый згубіў,
На чужую скібу
Зерне пасадзіў, —

Неба яго знае,
Як сюды папаў,
Хто ад роднай нівы
Зерне адарваў…

Сушыць яго сонца,
Хіліць вецярок.
Ные сірацінка,
Плача каласок.

Плача, што няма з кім
Думку падзяліць,
Смутную галоўку
Ціха прытуліць

Да другой галоўкі,
Да другіх грудзей
I шаптаць аб шчасьці
У цішы начэй.

Апусьціўшы нізка
Тонкі паясок,
Ные сірацінка,
Плача каласок.

Плача, што дарэмна
Тут расьце ў глушы,
Што нідзе ня згледзіш
Роднае душы,

Што яго зярняткі
Птушкі падзяўбуць,
Белую саломку
Ветрыкі паб’юць.

I, падняўшы ўгору
Стромкі валасок,
Ные сірацінка,
Плача каласок.

Вярбіна

Над вадою адзінютка
Пахілілася вярбіна;
Ные бедная ціхутка.
Ці ж то ёсьць у ёй кручына?

Мые Нёман ёй карэньні,
I дурэе вецер зь ёю,
А пад нізам чарадою
Ціснуць ногі ёй каменьні.

Ёсьць кручына немалая,
I шуміць яна так нудна,
Бо ёй доля не спрыяе,
Бо расьці ў каменьнях трудна…

Так і ты, народ наш бедны,
Як вярбіна, проці волі
Доўга носіш пояс медны,
Гнешся ты, як крыж у полі!

Палесскіе абразы

Цёмны бор, кусты, балоты,
Кучы лоз і дубняку,
Рэчкі, купіны, чароты,
Мора траў і хмызьняку;

Мосьцік, зложаны зь бярвеньняў,
Брод і грэбля кожны крок,
На дарозе рад карэньняў,
Крыж, пахілены набок;

Пералескі, лес, паляна,
Старасьвецкі дуб з жарлом,
Хвоя-веліч на кургане
З чорным буславым гняздом;

Гразь, пяскі, лужок зялёны,
Шум крынічкі з-пад карча,
Шэлест лісьцяў несканчоны,
Крык у небе крумкача;

Вербы, груша-сіраціна,
Нізкарослы цёмны гай…
Гэта ты, балот краіна!
Гэта ты, палескі край!

Дарога

Між палёў шырокіх,
Як зьмяя якая,
Цягнецца дарога,
Вузкая, крывая.

Наабапал грушы
Разрасьліся ў полі,
Нізенькі яловец
Чэзьне, бы ў няволі.

Тут мужык працуе,
Чорны ўвесь, як сажа.
Крыж на перасеках
Аб пакуце кажа.

Коціцца цялежка,
Б’ецца аб каменьне,
Хлебароб на поле
Глядзіць ў задуменьні…

Ой, дарога-сьцежка,
Вузкая, крывая!
I ты, жыцьцё наша,
Ты, доля, такая!

Чугунка

Ў два рады між палёў
Роўна рэйкі ляглі,
Рэжуць нетры лясоў,
Точаць грудзі зямлі.

Дзе стралою ляцяць,
А дзе дужкай бягуць
Цераз горы і гладзь,
Сьмела рэчкі сякуць.

Эх, і быстры ж той гон!
Толькі пыхкае дым.
За вагонам вагон
Мчыцца зьмеем ліхім.

Мчыцца ўночку і ўдзень,
Толькі поле дрыжыць,
Так ні конь, ні алень,
Ні арол не ляціць.

Могілкі