Першы дзень у школе запомнся мне тлумам мтуснёй - белы кпень банта фартухо, мора кветак, як на хатурах, расхваляваныя мамы святочных строях гордыя таты строгх гарнтурах. З асплых, быццам забтых пылам калонак вывяргался парадныя маршы, на школьным ганку стаяла драляная кафедра з мкрафонам, упрыгожаная грляндам кветак, а над уваходам все кумачовы транспарант: 'Добро пожаловать! 1 сентября'. Ужо самм гэтым транспаранце талася хлусня, бо насамрэч было не першае верасня, а трыццаць першае жння.
Нас, першаклашак, пашыхтавал на рачыстую лнейку, маршы змокл, на кафедру зышла дырэктарка чорным пнжаку, абвязаным блскучай барвовай стужкай, пачала прамаляць у мкрафон. Што яна прамаляе, зразумець было цяжка, бо калонк жудасна спел трашчал, я не магла дачакацца, кал яна скончыць, бо надвор'е стаяла пахмурнае давол халоднае, я ледзь не згбела свах гольфках лёгенькай вятроцы.
Нарэшце лнейка скончылася, нас павял клас на першы рок. На якую тэму бы урок, я не запомнла, бо школе смярдзела фарбай ацэтонам, мяне забалела галава зраблася млосна. Кал празвне званок нас адпусцл дадому, я здыхнула з палёгкай.
Цёця Тоня была вясёлая зрушаная. З нагоды свята яна зрабла цырульн пышную прычоску апранула светлы гарнтурчык у палоску, у якм яна фарсла калсьц на ласным выпускным вечары. Мая мама была жакеце вузкх джынсах, якя ёй цснул тал сцёгнах, таму настрой у яе бы кслы.
-- Ну што, Бронька, замкнуся круг, -- сказала цёця Тоня, кал мы выходзл са школьнага будынка. - Дзец, а хадзем у кавярню! Гэты дзень трэба адзначыць.
-- Мне трэба худзець, -- прамовла мама.
Цёця Тоня махнула рукой.
-- Анягож. Ад кубачка кавы не растасцееш. Не ксн, Бронька, хадзем!
Мы пайшл летнюю кавярню, што размяшчалася малянчым скверыку на беразе Овельк, непадалёк ад Чортава Моста. Овелька за мостам трох выгналася, запавольваючы плынь, бераг тут бы роны пляскаты, парослы мяккм мурогам. Тут размяшчася гарадск пляж - упадабанае месца адпачынку местачкоца. Прада, пасярод пляжа дог час стаяла бляшаная шыльда з пагрозлвым надпсам 'Здесь не купаться', але на яе нхто не зважа, тут купался - з чэрвеня аж да восен. У рэшце рэшт шыльду хтосьц выкруц аднёс у зараснк верба, каб не мазолла вочы.
Нашы мамы ладкавался за пластыкавым столкам пад тэнтам, узяшы па флжанцы кавы. Нам з Цмкам купл па марозву з трох каляровых шарыка у вафельным ражку адпусцл гуляць на Овельку. Мы сётк был жо першакласнкам, дарослым людзьм, магл гуляць без нагляду. Настрой у мяне бы паганы. Галава сё яшчэ пабольвала, я стамлася змерзла, нават марозва мяне не цешыла. Цмку школе нбыта спадабалася, я ж вырашыла, што школа - найрэдкае паскудства, думка аб тым, што гэта прыйдзецца трываць яшчэ адзнаццаць год, была невыноснай.
Крочачы здож берага, мы незабаве апынулся пад Чортавым Мостам. Тут панава прыцемак, пад апорам моста глуха плёскала вада, пахла волкасцю, гнлым багавннем - мярцвячынай. Я адчула, што мяне зно пачынае нудзць. Пачвара была тут, яна крычала -- скрушныя, працяглыя енк неслся над каламутнай вадой, рэхам адбваючыся пад бэлькам моста. Я затрэсла галавой зацснула вушы далоням.
-- Тая, ты што? - спыта Цмка, трох сумешыся.
-- Няжо ты не чуеш? - прагаварыла я.
Ён прыслухася.
-- Што?... Вада шумць?
Я застагнала.
-- Чорт... Кал б хто веда, як мне сё гэта абрыдла! Кал жо гэта скончыцца?..
-- Каб нешта скончыць, варта зразумець, як гэта пачалося, -- пачула я.
Узняшы вочы, я бачыла побач з сабой незнаёмага дзядзьку. Ён стая ля самай вады, заклашы рук за спну, пльна зрася бурлвыя вры, нбы спрабуючы разгледзець штосьц на дне.
Дзядзька бы пэна не з тутэйшых. Высок стансты, з вузкм смуглявым аблччам, чорным блскучым, нбы наваксаваным, валасам фарсстай бародкай. Апрануты ён бы, як анматар на гарадскм фэсце - шляхецк жупан пунсовага колеру з блскучым зашплькам, падперазаны шырокм залацстым пасам, скураныя чырвоныя боты.
-- Прывтанне, Тая, -- сказа ён, зрнушы на мяне.
Вочы яго был чорныя, як рга, хтравата прымружаныя.
-- Дабрыдзень... -- прамовла я разгублена.
-- Тая, хто гэта? - спыта Цмка, з падазронам паглядзешы на незнаёмца.
-- Я? Пан Нчыпар, -- проста прамов той хмыльнуся.
-- А мы хба знаёмыя? - спытала я. - Адкуль вы мяне ведаеце?
-- Я сх тут ведаю. Як родных, -- паведам пан Нчыпар.
Цмка зя мне за руку сказа напаголасу:
-- Тая, гэта круцель нейк. Хадзем адгэтуль!
-- Пачакай, -- шапнула я павярнулася да пана Нчыпара. Гэты дзядзька мяне зантрыгава.
- А я вас тут раней не бачыла, -- сказала я, звяртаючыся да пана Нчыпара. -- Вы ж не з тутэйшых?
Не ведаю, што я сказала смешнага, але пан Нчыпар раптам ад душы зарагата, трасучы бародкай.
-- Ды тутэйшы я, тутэйшы! - прагавары ён, адсмяяшыся. -- Я тутэйшым бы, кал яшчэ мост не збудавал.
-- Тая, не размаляй з м... -- сказа Цмка, цягнучы мяне за рука.
-- Цм, ну пачакай, -- сыкнула я.
Я адчувала, што адбываецца штосьц вельм важнае. Штосьц, ад чаго, магчыма, будзе залежаць маё далейшае жыццё.
-- Паслухайце...пан Нчыпар... -- прагаварыла я, старанна падбраючы словы. - Скажыце, вы таксама х бачыце?