Sisterdark / Сястра-Цемра (СИ)

-- Для мяне гэта таксама было момантам ╕сц╕ны. У б╕бл╕ятэцы. Так, спадар Ня╝зубак сцвярджа╝, што знайшо╝ матэрыялы ╝ нашай местачковай б╕бл╕ятэцы ╕мя Ала╕зы Пашкев╕ч. Гэтак званыя "Справаздачы Строгава". Канстанц╕н Строга╝ бы╝ прыватным дэтэктывам у дарэвалюцыйным Пецярбурзе. Яго наня╝ спадар Е╝стаф╕й Авельчанка, пецярбурск╕ ╕нжынер-чыгуначн╕к, з нагоды загадкавага зн╕кнення свайго малодшага брата, Аляксея Авельчанк╕. Зн╕клы Аляксей вывуча╝ ф╕лалог╕ю ва ╝н╕верс╕тэце ╕ ме╝ дз╕восную здольнасць да мо╝, казал╕, што ён мог перакладаць нават са старажытнавав╕лонскай. Незадо╝га да зн╕кнення Аляксей атрыма╝ запрашэнне на Овельшчыну ад тамтэйшага памешчыка Славам╕ра Кунцэв╕ча, якому трэба было зраб╕ць пераклад сярэднявечнага манускрыпта, нап╕санага на нейк╕м рэдк╕м арабск╕м дыялекце. З Овельска Аляксей ужо не вярну╝ся. Аф╕цыйную верс╕ю мы ведаем -- ён н╕быта закаха╝ся ╝ жонку гаспадара, прыгажуню Ядв╕сю, ╕ разам з ёй уцёк, меркавана, у Венгрыю. Такую верс╕ю пацвердз╕╝ ╕ павятовы следчы. Аднак спадара Е╝стаф╕я гэта не здавол╕ла. Ён, в╕давочна, добра веда╝ свайго малодшага брата ╕ не веры╝, што той здольны спакус╕ць чужую жонку ╕ збегчы з ёю ╝ невядомым к╕рунку. Спадар Е╝стаф╕й вырашы╝ правесц╕ ╝ласнае расследванне ╕ наня╝ прыватнага сышчыка, Канстанц╕на Строгава. Спадар Строга╝ спачатку наведа╝ся на Овельшчыну ╕ апыта╝ сведак, потым здзейсн╕╝ падарожжа ╝ Францыю, знайшо╝ там пана Кунцэв╕ча ╕ выдра╝ у яго паказанн╕. Дэтэкты╝ Строга╝ раскры╝ гэтую справу. Яго справаздачы ╕стотна розняцца ад верс╕╕ павятовага следчага. Там сапра╝ды размова йдзе пра забойства, жудаснае забойства. Сышчык адправ╕╝ свае справаздачы спадару Е╝стаф╕ю ╕ той, азнаём╕╝шыся з матэрыялам╕ расследвання, зня╝ з ╕х коп╕ю, якую пак╕ну╝ у сябе, а арыг╕нал адда╝ у вышукную пал╕цыю Пецярбурга, адкуль справаздачы был╕ перанак╕раваны ╝ Овельск. На гэтым усё скончылася, па аб'екты╝ных прычынах. Кал╕ спадар Строга╝ вё╝ сваё расследванне, ужо по╝ным ходам ╕шла Першая сусветная. Што было потым, усе мы ведаем. Рэвалюцыя, новая ╝лада, грамадзянская вайна. Ясная рэч, справай Кунцэв╕ча╝ ужо н╕хто не займа╝ся. Аднак справаздачы заставал╕ся ╝ Овельску. Спачатку, меркавана, яны захо╝вал╕ся ╝ арх╕вах НКУС, потым патрап╕л╕ ╝ б╕бл╕ятэку.

-- Вы ╕х бачыл╕? Тыя справаздачы? -- спытала я, хвалюючыся.

-- Ведаеце, Та╕са, са справаздачам╕ выйшла невял╕кая загвоздка, -- сказа╝ г╕сторык. -- Кал╕ спадар Ня╝зубак паведам╕╝ мне пра б╕бл╕ятэку, я бы╝ проста ашаломлены. "Гэта немагчыма, -- сказа╝ я. -- Я, г╕сторык, ужо не першы год працую ╝ арх╕ве б╕бл╕ятэк╕, ╕ я гатовы паклясц╕ся чым за╝годна, што н╕як╕х справаздач там няма!" Той пац╕сну╝ плячыма: "Ну, у семдзесят дзявятым яны там дакладна был╕. Канечне, за гэты час магло адбыцца што за╝годна. Дакументы магл╕ быць страчаны, прададзены ц╕ нават скрадзены. Такое здараецца, нажаль". Кал╕ мы разв╕твал╕ся, спадар Ня╝зубак сказа╝ адну ц╕кавую рэч. "Ведаеце, спадар На╝мысн╕к, вы не першы, хто пытаецца пра тыя справаздачы. Да мяне ╝жо звяртал╕ся, у тым жа семдзесят дзявятым, кал╕ выйша╝ нумар газеты з маёй нататкай. Тады да нас у рэдакцыю наведалася адна пекная паненка. Ах, якая! Сапра╝дная ундз╕на, Ларэляй. Хаця ╝ той момант яна больш нагадвала раз'юшаную паляшуцкцю ведзьму. Яна шпурнула газец╕ну мне на стол ╕ задала тое ж пытанне, што ╕ вы -- адкуль? Адкуль звестк╕ пра забойства? Яна была ╝ такой лютасц╕, што я трох╕ асалапе╝. Н╕што сабе, падума╝ я, ня╝жо мая нататка закранула чыйсьц╕ гонар, ╕ мяне чакае грандыёзны скандал? Абышлося, аднак, без скандала. Я шчыра сказа╝, што першакрын╕ца ╝ б╕бл╕ятэцы. Справаздачы Строгава. Адказ паненку здавол╕╝, ╕ яна пайшла. Больш я яе не бачы╝. ╤ дзе яна цяпер, гэтая Ларэляй? Пэ╝на, таксама ╝жо пенс╕янерка, як ╕ я. Эх, жыццё, жыццё!.."

-- Значыць, справаздачы да вас так ╕ не патрап╕л╕, -- сказала я расчаравана.

-- Чакайце, Та╕са, чакайце, я яшчэ не скончы╝ свой аповед! Вярну╝шыся ╝ Овельск, я адразу ж наведа╝ся да былой дырэктарк╕ б╕бл╕ятэк╕, якая ╝жо на пенс╕╕. Яна пацвердз╕ла -- справаздачы Строгава страчаны, прычым вельм╕ да╝но. ╤х узя╝ нейк╕ нядбайны чытач ╕ згуб╕╝. Тут ужо канцо╝ не знойдзеш. Але я не адступ╕╝ся. Я веда╝, што ╕снуе яшчэ адз╕н асобн╕к. Коп╕я, якая засталася у спадара Авельчанк╕. Я пача╝ капаць у гэтым к╕рунку... Вось што я вам скажу, Та╕са: ╤нтэрнэт -- проста дз╕воснае вынаходства! Дзякуючы Сец╕ву я выйша╝ на нашчадка╝ Е╝стаф╕я Авельчанк╕. Пасля рэвалюцы╕ ён разам з сям'ёй эм╕грава╝ у Канаду, яго нашчадк╕ жывуць там. Яны памятаюць свае каран╕, хаця па-руску ╝жо н╕хто з ╕х не разма╝ляе. Тольк╕ ангельская ╕ французкая. На шчасце, я валодаю ангельскай, ╕ мы здолел╕ паразумецца. Мне пашанцавала. Стэфан Авельчанка, пра╝нук Е╝стаф╕я, пастав╕╝ся да мяне вельм╕ добразычл╕ва. Даведа╝шыся, што я п╕шу кн╕гу, ён уласнаручна адскан╕рава╝ справаздачы ╕ дасла╝ ╕х мне па электроннай пошце.

-- ╤ вы ╕х прачытал╕! -- ускл╕кнула я ╝ захапленн╕. -- Дык што там? Што?

Г╕сторык пацёр пальцам╕ пераноссе, быццам у збянтэжанасц╕.