--'Дома пак╕нула', -- па╝тарыла яна з папрокам. - Тая, ты разумееш, што гэта адз╕ная магчымасць цябе абаран╕ць? Тое, што здарылася ╝ скверы - тольк╕ пачатак. Яны ╝жо не спыняцца. Тым, што чакаюць каля Брамы, патрэбна твая Цемра. Гэта ключ, як╕ адчын╕ць для ╕х дзверы ╝ наш сусвет. А кал╕ яны пройдуць скрозь Браму, увесь свет заг╕не. Гэта будзе апошн╕ дзень жыцця на Зямл╕. Я хачу, каб ты гэта ╝свядом╕ла.
-- Ды я ╝сведамляю, -- адказала я, гледзячы сабе пад ног╕.
Мне не падабалася, кал╕ мяне за штосьц╕ ╝п╕каюць, хоць я ╕ разумела, што вядзьмарка мае рацыю.
-- Ты як Лёня, дал╕бог. Такая ж упартая, -- сказала яна з уздыхам. - Але яго ╝жо не ╝ратаваць, а табе я яшчэ спадзяюся дапамагчы. Трымай пры сабе Пячатку, трымай увесь час! А з чарнакн╕жн╕кам╕ я ╝жо сама буду разб╕рацца. Знайду сродак вык╕нуць ╕х з мястэчка раз ╕ наза╝жды. Ты абяцаеш мне, Тая? Абяцаеш нас╕ць абярог?
-- Абяцаю, -- прамов╕ла я напа╝голасу.
-- Вось ╕ сла╝на, -- Альжбета ╝см╕хнулася. - А цяпер, дз╕ця, давай-тка прыбяром са стала. 'Ксёнжку' будзем глядзець. Пабачыш, што гэта за халера. Прычына ╝сяго, што тут адбываецца.
***
"Я хачу кавы!" Гэта думка рапто╝на прыйшла мне ╝ галаву, кал╕ мяне трэсла ╝ бразгатл╕вым прыгарадным а╝тобус╕ку па дарозе з Кунца╝к╕ ╝ Овельск. Я сядзела каля акна, прыц╕сну╝шыся лбом да шкла, у салоне было занадта горача ╕ смярдзела бенз╕нам, а я думала тольк╕ пра тое, каб хутчэй вярнуцца дадому ╕ зварыць сабе кавы, бо ╝сё, што мне патрэбна цяпер -- гэта кубачак кавы, моцнай, чорнай, без малака ╕ вяршко╝, але салодкай-салодкай...
Пасля гутарк╕ з кунца╝скай ведзьмай перада мной адчын╕л╕ся так╕я бездан╕, што займала дух. Страх да╝но прайшо╝, тое, што я адчувала цяпер, было хутчэй захапленнем ц╕ зачараванасцю. Уражанне было такое, быццам я ╝сё жыццё прасядзела на дне цёмнай, балоц╕стай лагчыны, а цяпер я ╝першыню ╝знялася па сх╕ле ╝верх ╕ ╝бачыла перад сабой магутны ╕ бязмежны ак╕ян, як╕ ╝весь час бы╝ побач, зус╕м побач, а я нават не здагадвалася аб яго ╕снаванн╕.
Знадворку ╝жо зус╕м сцямнела, ╕ ╝ салоне а╝тобуса запал╕л╕ся лямпачк╕. Я заплюшчыла вочы, ╕ перада мной зно╝ зам╕льгацел╕ пажо╝клыя старонк╕. Манускрыпт Твардо╝скага. "Ксёнжка" мела фармат невял╕кага сло╝н╕ка. Вокладка выглядала давол╕ сц╕пла -- пераплёт з гладкай карычневай скуры, без надп╕са╝ ╕ ╝прыгожання╝. Жа╝тлявыя старонк╕ был╕ сп╕саны мудрагел╕стай арабскай вяззю, а прамежк╕ пам╕ж радкам╕ спярэшчаны дз╕╝ным╕ знакам╕, падобным╕ на фантастычных казурак з зав╕тушкам╕. Той самы глагал╕чны тайнап╕с, нап╕саны, магчыма, рукой самога пана Твардо╝скага. Пам╕ж старонкам╕ кн╕г╕ был╕ ╝кладзены аркушы паперы з рукап╕сным╕ тэкстам╕ -- на рускай мове, але нап╕саным╕ на старасвецк╕ лад, цераз "яц╕" ╕ "еры". Стройны кал╕граф╕чны шрыфт, радк╕ ра╝нютк╕я, як пад л╕нейку -- пан Славам╕р. У спадара Авельчанк╕ почырк бы╝ няважны -- размашысты ╕ неразборл╕вы, радк╕ па╝зл╕ ╝гору, ╕ на аркушах часцяком сустракал╕ся чарн╕льныя плямы. Халера, гэтыя людз╕ сапра╝ды ╕снавал╕! Мяне нават дрыжык╕ брал╕, кал╕ я дакраналася да гэтых аркуша╝ -- адчуванне было такое, быццам я за руку здаро╝калася ╕ з панам Славам╕рам, ╕ са спадаром перакладчыкам. Хацела б я ведаць, як╕ почырк бы╝ у Яромк╕!.. Мел╕ся ╝ кн╕зе ╕ малюнк╕ -- акультныя с╕мвалы, значэнне як╕х я не разумела, ╕ чорна-белыя гравюры з выявам╕ жудасных пачвар, як╕я по╝зал╕ па зямл╕ ╕ пад зямлёй, хадз╕л╕ па дне ак╕яна ╕ лунал╕ ╝ нябёсах сярод зорак ╕ хвастатых камет. Знайшла я ╝ кн╕зе ╕ майго Бледнага Вусеня. Выява на гравюры была не вельм╕ падобна на арыг╕нал -- белая туша, прада╝гаватая ╕ важкая, як у с╕вуча, уся ╝ наплывах чорнай крыв╕. Вусень сядзе╝ у ледзяной пячоры, аброслай до╝г╕м╕ чорным╕ ледзяшам╕ -- напэ╝на, таксама замёрзлая кро╝. Побач з Вусенем была выява чалавека ╝ до╝г╕м балахоне з каптуром -- жрэц альбо святар. Ён стая╝ сп╕най да гледачо╝ ╕ узн╕ма╝ рук╕ над галавой ц╕ то ╝ жаху, ц╕ то ╝ захапленн╕. Ф╕гура чалавека ╝ пара╝нанн╕ з тушай выглядала зус╕м маленькай, ╕ мяркуючы па малюнку, Вусень бы╝ памерам прыкладна з пяц╕павярхов╕к. Пачвара, якую я кал╕сьц╕ бачыла на гарышчы, была значна меншая. Кал╕ я сказала пра тое Альжбеце, яна патлумачыла, што там, на гарышчы, была проста здань, адб╕так у прасторы. Прадбачанне. ╤ вядома, гэта бы╝ вельм╕ нядобры знак... "Бл╕н, Лёню так шкада, -- падумала я раптам. -- Жудасць, як шкада, хоць ён ╕ адмарозак". Цяпер мне стала зразумелай прырода ягонага вар'яцтва. Апантанасць. Дзве душы ╝ адным целе. Гэта як на комп загруз╕ць новую верс╕ю бра╝зера, а старую не знесц╕. У вын╕ку дзве прог╕ ╝ступяць у канфл╕кт, ╕ ╝ся с╕стэма пачне зба╕ць ╕ глючыць. Ну, неяк так. Ц╕кава, кал╕ менав╕та ╝сё гэта з ╕м пачалося? Па ма╕х наз╕раннях, 'глючыла' яго ╝жо тры гады, хаця, мажл╕ва, ╤ншы пача╝ камун╕кваць з ╕м нават раней... Халера, ня╝жо тут сапра╝ды н╕чога нельга зраб╕ць?